Slovačka: Iskustvo članstva u EU (VIDEO)
U procesu evropskih integracija BiH predstoji izrada konkretnog plana ekonomskih reformi prema novoj evropskoj inicijativi o kojoj je postignuta saglasnost svih političkih lidera. Јedna od zemalja u kojoj su reforme dale rezultate i vratile povjerenje investitora je Slovačka. Postala je članica Evropske Unije u okviru tzv. Velikog proširenja 2004 godine.
Zemlje Višegradske grupe,Slovačka,Češka, Mađarska i Poljska pridružile su se Evropskoj Uniji 2004 godine kao prilično slabe ekonomije,ali sa potencijalom za rast. Imaju 64 miliona stanovnika ili 13 odsto od ukupnog broja stanovnika EU. Najveća prednost članstva je institucionalna i ekonomska stabilnost, ocijenio je za RTRS slovački šef diplomatije Miroslav Lajčak.
„Modernizovali smo zemlju. Ljudi su postali bogatiji što se vidi prema sadašnjoj prosječnoj plati i onom gdje smo bili prije pet ili deset godina. Ljudi to vide i osjećaju, dobili smo ogroman novac iz evropskih fondova“, rekao je ministar Miroslav Lajčak.Slovačka iz evropskog budžeta za period od 2014 do 2020 godine ima na raspolaganju 14,5 milijardi evra, što je jedan dodatan budžet ove zemlje.
Nakon raspada Čehoslovačke 1993 godine, tadašnji premijer Vladimir Mečijar podnio je 1995 godine kandidaturu za članstvo. Pregovori su počeli 2000 i trajali tri godine. Slovačka je već u prvoj polovini devedesetih počela da primjenjuju evropske ekonomske standarde. Opredjeljenje građana potvrđeno je na referendumu.
“Proces je imao nekoliko faza demokratskih odluka unutar zemlje i u Evropi. Pregovori su bili vrlo osjetljiv i važan dio evropeizacije Evrope, ili, rekao bih, ponovnog spajanja formalno podijeljenog kontinenta, izjavio je za RTRS Јan Figel, bivši glavni pregovarač Češke sa Evropskom Unijom i evropski komesar za kulturu, obrazovanje i sport.
„Bilo je važno postaviti ciljeve u pogledu vremena, konteksta i sadržaja jasno i razumno da nakon pristupanja budemo ravnopravan partner. Mi smo uspjeli i naši rezultati su bolji u poređenju sa susjedima iz Višegradske grupe.“, rekao je Јan Figel.
Kapitalnim reformama značajno je unaprijeđena izvozno orjentisana ekonomija koja čini 80 odsto BDP-a. Slovačka je članica evrozone, jedina od zemalja Višegradske grupe. Najveći je proizvođač automobila u svijetu po glavi stanovnika. Godišnje proizvede milion vozila. Јedna je od rijetkih država koje nisu osjetile veće posljedice ekonomske krize. Dok je 2004 godine BDP Slovačke iznosio 57 odsto od prosjeka Evropske Unije, sada je to 76 odsto.
„“Prilično mnogo investicija je vidljivo, prije svega, putem strukturnih fondova, dosta evropskog novca je upućeno i u manja mjesta. Ako bismo uporedili sadašnji i period prije 15 godina mogu reći da se Bratislava mnogo promijenila“, izjavio je za RTRS Marian Majer, stručnjak Instituta za evropsku politiku (CEPI) u Bratislavi.
Majer smatra da je za obične građane važno da je Slovačka članica evrozone što je putovanje i razmjenu novca učinilo mnogo jednostavnijim.
Slovačka podržava evropske integracije Bosne i Hercegovine i spremna je da podijeli svoja iskustva u procesu reformi potvrđeno je tokom susreta predsjedavajućeg Predsjedništva Bosne i Hercegovine Mladena Ivanića i predsjednika Slovačke Andreja Kiska. Razgovarano je o slijedećim koracima na uspostavljanju mehanizma koordinacije i programa ekonomskih reformi da bi Bosna i Hercegovina ispunila uslove za kandidatski status.
Video prilog možete pogledati klilikom na ovaj link.