O zvonima

Tragove upotrebe zvona nalazimo kod primitivnih naroda gdje, kao i kod kasnijih, visokih civilizacija služi uglavnom magičnim, kultnim i signalnim svrhama. U Antičkoj Grčkoj zvona služe za davanje signala za uzbunu, a stari Rimljani njime sazivaju narod u hramove, na pogrebe i sl. Јedno od najstarijih poznatih zvona potiče iz Ninve, a spominje se još u Bibliji. Kvalitet i snaga zvona zavise o omjerima legura, izradi i montaži. Zvono, obično ima oblik izvrnute kupe, a zvuk se proizvodi pomoću tučka ili klatna iznutra, ili čekića izvana. Izrađuju se, uglavnom od bronze. Tehnika lijevanja zvona dostiže svoj vrhunac u 15. vijeku. Tada se smatralo da zvona čuvaju od munja, pa je na nekim od njih bio uočljiv natpis “munje rastjeruje”. Čuveni centri za izradu zvona i danas se nalaze u Sent Galenu i Salzburgu. Među najpoznatija zvona spadaju ono u Crkvi sv. Petra u Rimu koje ima 14 tona, u milanskoj katedrali-15 tona, a zvono rekorder je ono u Kremlju koje ima preko dvije stotine tona. I u životu vjernika Pravoslavne crkve zvono ima važnu ulogu. Zvonjavom se poziva narod na molitvu, a njome se obilježavaju vjenčanja, sahrane i neki drugi obredi. Naročito lijep zvuk daju zvona sa otvorenih zvonika, tzv. na preslicu. Zvona se upotrebljavaju svakodnevno, izuzev na Veliki petak, kada se oglašava drvenim klepetalom, tzv. Simandonom. Zvona imaju značajnu ulogu i u muzici, u simfonijskim i drugim orkestrima, gdje su u upotrebi muzička zvona, u stvari, niz cijevi različitih dužina u koje se udara batom. Modifikovani oblici zvona koriste se i u industrijske svrhe, npr. staklena zvona. I naše zvonce na ulaznim vratima predstavlja jednu od bezbrojnih varijanti klasičnog zvona. Zvono, kao simbol i metafora, često se upotrebljava u književnosti, u poeziji, a sadržano je i u naslovima nekih časopisa i sl. Srećemo ga u poslovicama i svakodnevnom govoru. “Koje mi uvo zvoni”, često znamo da upitamo.