Kiselo mlijeko i jogurt - izvor kalcijuma i vitamina B
Јogurt, kao i kefir sadrži sve hranljive materije - masti, ugljene hidrate i proteine, bogat je kalcijumom, fosforom i vitaminima B grupe. Јogurti sadrže samo dva ili tri soja bakterija, koje su korisne za crevnu floru.
Kefir je za razliku od jogurta hranljivija namirnica, jer sadrži mnogo širi spektar mikroorganizama, uključujući i korisne gljivice. Bogat je i triptofanom esencijalnom aminokiselinom, koja je poznata po opuštajućem efektu na nervni sistem. Osim proteina, ugljenih hidrata i vitamina B grupe sadrži i vitamine A i E, folnu i kotinsku kisleinu. Od minerala osim kalcijuma kefir ima i magnezijuma, koji učestvuje u enzimskim procesima obezbeđujući energiju i štiteći zidove krvnih sudova. Ima i fosfora koji je bitan u iskorišćavanju ugljenih hidrata, masti i proteina za rast, održavanje i energiju ćelija. Јoš jedna posebna prednost kefira, u odnosu na jogurt, je niži sadržaj ugljenih hidrata i zato je pogodan u ishrani onih koji bi da smanje telesnu težinu. Nutricionisti ga smatraju najboljim čuvarem zdrave crevne flore, što istovremeno znači i jak imunitet, što može da umanji upalne bolesti organizma, kao što su reuma i artritis.
Kiselo mlijeko od obranog mlijeka ima veliku dijetetsku vrijednost zato što se kao i kod jogurta pod dejstvom mliječne kiseline mijenja koloidna struktura masti i proteina iz mlijeka i dobijaju se fine gromuljice, koje organizam lakše vari i iskorišćuje. Kiselo mlijeko sadrži materije koje potpomažu rast i razmnožavanje onih bakterija koje obavljaju sintezu vitamina B kompleksa, i tako jača imunološki sistem organizma. Prema novim ispitivanjima, u kiselom mlijeku nalazi se materija hidroksi-betametil-glutarat, koja sprečava sintezu i smanjuje nivo holesterola u krvi. Zbog svega nabrojanog i velike osvježavajuće moći kiselo mlijeko je veoma povoljna namirnica kod crevnih poremećaja, a istovremeno sprečava bolesti i oštećenja kardiovaskularnog sistema.
Sir je odličan izvor kalcijuma, koji sagorijeva masti i kalorije, ali bi ga ipak trebalo jesti umejreno i držati se porcija od 25 do 30g, prevashodno mladog sira. Sir obiluje punovrednim proteinima, oligoelementima - cinkom i magnezijumom, kao i antioksidantnim vitaminom A i vitaminima B grupe. Osim toga, bogat je i masnom kiselinom koja uništava slobodne radikale, sprečava pojavu dijabetesa, smanjuje nivo holesterola u krvi i jača imunološki sistem.
OPREZNO SA MASNOĆAMA
Prema nutricionistima konvencionalna ishrana ljudi treba da sadrži mlijeko i mliječne proizvode, jer predstavljaju hranljive namirnice, sa punovrednim nutrijentima za ljudsku ishranu. To je preij svega kalcijum i vitamini B kompleksa. Ipak, kako napominje Maja Astaloš, brojna istraživanja pokazuju da je zbog zdravlja važno da se promijene neke navike u ishrani. Naročito se sve više razmišlja o smanjenju masnoća, koje se unose hranom. Zato od kiselo mliječnih proizvoda trebalo bi da se izbjegavaju punomasni jogurti, kisela mlijeka, sirevi, a naročito pavlaka. Prednost se daje proizvodima od obranog mlijeka. Najbolji su jogurti od 0,5 i 1,5 odsto masnoće, kisleo mlijeko 1,6 i mladi sirevi sa 5 odsto masnoće.
VEGANSKO RAZMIŠLjANjE
Pristalice veganskog načina ishrane smatraju štetnim upotrebu mlijeka i mliječnih proizvoda, isto koliko i upotrebu mesa u ishrani. Ističu da je kalcijum u mlijeku vezan kazeinom, kao ljepkom i da to sprečava da se kalcijum lako apsorbuje. Suprotno ovom, kalcijum iz namirnica biljnog porijekla, kao što je zeleno lisnato povrće, orašasti plodovi ili voće, lako se apsorbuje. Druga manjkavost, prema njima, je to što su za varenje ovih namirnica neophodni enzimi - renin i laktaza, koji kod većine ljudi nestaju sa godinama, pa ih to čini netolerantnim na laktozu - mleijčni šećer. U veganskoj ishrani bogati izvori vitamina B12 su fermentisani proizvodi soje i morske alge.
ALTERNATIVA MLIЈEKU
Ukoliko niste pristalica kiselo mliječnih proizvoda i mlijeka u ishrani možete da bijeli napitak napravite na biljnoj bazi. Potrebno vam je pola šolje oljuštenog ovsa i dvije i po šolje vode. Potopite ovas u vodu i ostavite da odstoji nekoliko sati. Staviti u blender i dobro izmiksati. Procijediti kroz gazu. Ovako mlijeko može da se zasladi medom, ili malteksom i doda malo cimeta. Odličan je i ukusan napitak, ali i nutritivno vrlo bogat i koristan.
Izvor: Bilje i zdravlje