Dio testamenta koji Bakir Izetbegović mora da ispuni
Lično je komandovao mnogim vojnim napadima na Srbe u BiH. Tvrdio je da je bio primoran da potpiše Dejton, kojim je omogućen nastanak Republike Srpske.
Bosna i Hercegovina ima dovoljno snaga koje slijede viziju Alije Izetbegovića, dok snage koje su predstavljale otpor tome slabe. Pokušavamo da nastavimo njegovim putem, a on sam je imao ogromne otpore, ali je izborio poziciju s koje nastavljamo da se borimo za cjelovitu Bosnu i Hercegovinu, zemlju demokratije, ravnopravnih naroda, građana i ljudskih prava. Ove riječi je Bakir Izetbegović, sin rahmetli Alije Izetbegovića, prvog predsjednika Bosne i Hercegovine, izgovorio 8. avgusta ove godine, na dan kada bi njegov babo, da je živ, napunio 92 godine.
Muslimansko bratstvo
Alija je još od mladosti bio zagrižen za vjeru i naciju muslimana. Zajedno sa nekoliko istomišljenika, artikulaciju svojih političkih opredjeljenja pokušao je da pronađe u organizaciji Mladi musliman. Prvi pokušaj da se ovo udruženje registruje po tadašnjim zakonima bio je u martu 1941. Registracija je propala jer je u aprilu Hitler napao Јugoslaviju.
No, Aliju je krasilo strpljenje. Istu stvar pokušao je da uradi po završetku Drugog svjetskog rata. Kao mladomuslimanski aktivista je uhapšen. Svoje ideje je širio kao vojnik SFRЈ, pa mu je sudio vojni sud. Osuđen je na na tri godine strogog zatvora. Izašao je 1949. godine.
Islamska deklaracija
Godine 1969. napravio je nacrt za tekst Islamske deklaracije, koju je tokom 1970. završio i objelodanio. Ovaj neveliki tekst (oko 40 stranica) izazvao je živo interesovanje tek nakon Sarajevskog procesa 1983. godine, kada je Izetbegović po drugi put osuđen za islamski fundamentalizam.
Iako napisana u Јugoslaviji, odnosno u BiH, Islamska deklaracija pažnju nije usmjerila na domaće političke prilike, nego je bila okrenuta prema islamskom svijetu koji je u knjizi tretiran kao koherentan duhovni i političko-administrativni prostor. Islamska deklaracija prevedena je kasnije na sedam stranih jezika, i u svojim je okvirima postala jedan od najčitanijih političkih tekstova tog vremena.
Drugu knjigu, “Islam između istoka i zapada“, Izetbegović je napisao prije zatvora 1946. godine, a objavljena je mnogo kasnije. U knjizi, koja je ovaj put prevedena na čak devet jezika, Alija se bavi islamom i njegovim mjestom u svetu.
Sarajevski proces
U martu 1983. godine Izetbegović je uhapšen zbog širenja panislamizma. Kao prvooptuženi osuđen je na 14 godina zatvora. U komentaru na presudu rekao je: “Volim Јugoslaviju, ali ne i njenu vlast“.
“Bio sam musliman, i to ću i ostati. Osjećao sam se kao borac za stvar islama u svijetu i tako ću se osjećati do kraja života. Islam je za mene drugo ime za sve što je lijepo i plemenito i ime za obećanje ili nadu u bolju budućnost muslimanskih naroda, za njihov život u dostojanstvu i slobodi, jednom riječju, za sve ono za šta je, po mom uvjerenju, bilo vrijedno živjeti“.
Zatvorski dani
U zatvoru je Izetbegović dalje učvrstio svoju vjeru. Njegova beskrajna odanost Bogu bila je oaza u koju se uvijek sklanjao. Dugi boravak iza rešetaka kod Izetbegovića razvio je senzibilitet za slobodu: ono što se drugim ljudima podrazumijevalo, za Izetbegovića je bilo predmet najsvetijih želja. Iz zatvora je razvio posebno dobre odnose sa sinom Bakirom, koji je i sam uz oca počeo da se interesuje za političko stanje društva u kome je živio.
Tako se kod Bakira razvio senzibilitet za politiku i snažan interes da u njoj i sam participira. Ova veza oca i sina doći će posebno do izražaja kasnije, za vrijeme rata na tlu SFRЈ. U zatvoru je ostao do 1988.
Osnivanje stranke
Aktivnosti za osnivanje stranke počeo je novembru 1989. godine, tačno godinu nakon izlaska iz zatvora. U proljeće 1990. Izetbegović je najavio konferenciju za štampu u sarajevskom hotelu “Holidej in“, gde je objelodanio osnivanje političke stranke. Tada je pročitao saopštenje za javnost koje će kasnije biti poznato i kao “Saopštenje četrdesetorice“, jer je i imalo tačno toliko potpisnika.
Iako se formalno pozivao na sve građane, iz prvog pasusa jasno je bilo da je stranka profilisana kao nacionalna: “SDA je politički savez građana Јugoslavije koji pripadaju muslimanskom kulturno-istorijskog krugu, kao i drugih građana Јugoslavije koji prihvataju program i ciljeve stranke“. Stranka je ubrzo ušla u Predsjedništvo Republike BiH (još uvijek SFRЈ), da bi referendum o nezavisnosti BiH inicirala, pa i održala, 29. februara i 1. marta 1992.
Uspješnosti referenduma su pomogli i Hrvati iz Bosne na poziv Tuđmana. Zato je čak 99 odsto glasalo za nezavisnu BiH! Sudbina BiH bila je odlučena, ali samo formalno-pravno. Stvarna sudbina BiH rješavala se na bojnom polju. Šestog aprila 1992. Evropska zajednica priznala je BiH, a sutradan su to učinile i SAD. Rat je počeo odmah nakon izglasavanja nezavisnosti.
Avanture naoružavanja tzv Armije BiH
Armija tzv. Republike Bosne i Hercegovine, kojoj je nedostajalo oružje, ubrzo je naoružana po privatnim vezama Alije sa islamskim svijetom iz mladih dana, a na hiljade mudžahedina pojavilo se u Bosni da se bori za Alijin cilj - muslimansku državu u Evropi na kapiji Istoka i Zapada. Tokom četverogodišnjeg rata, Izetbegović je često izlazio na "slobodne" teritorije širom Bosne i Hercegovine, ali i na ratišta, odakle je komandovao nekim od najžešćih vojnih udara po srpskim položajima.
Odnosi s Istokom i Zapadom
Paralelno s borbom na terenu, trajali su pregovori i održavane međunarodne konferencije. Izetbegović je često putovao u svjetske metropole, objašnjavajući šta se događa u BiH. Ponavljao je teze da se radi o navodnoj agresiji na jednu nezavisnu zemlju, koja se “nije pripremala za rat, nego za mir“.
Širom svijeta uredno je iznosio detalje o snagama ЈNA, političkom kontekstu agresije na BiH, govorio o navodnom velikosrpskom genocidnom karakteru. Upozoravao je i na apsurdnost embarga na oružje koju su uvele UN. Ovaj Alijin pohod na Zapadu je urodio plodom, pa je osim oružja stizala i hrana i druge potrepštine.
Nagrade od islamskog svijeta
Tokom i nakon rata u Bosni dobio je nekoliko značajnih nagrada od islamskog svijeta: 1993. godine nagrada Kralj Fejsal za službu islamu; 1996. godine nagrada Mislilac godine Fondacije Ali Osman Hafiz iz Medine; 1997. godine Državni orden Republike Turske; 1997. godine Počasni doktorat Univerziteta u Rijadu; 1998. godine Orden Države Katar Orden nezavisnosti; 1997. godine Titula počasnog doktora pravnih nauka Marmara univerziteta u Istanbulu; 2001. godine nagrada Islamska ličnost godine Ujedinjenih Arapskih Emirata.
Pregovori u Dejtonu
Alija Izetbegović je bio primoran da prihvati pregovore u Dejtonu i da stavi paraf na Dejtonski sporazum, po kome je, osim Federacije, nastala i teritorija Republike Srpske. Alija je u svom dnevniku napisao da mu je to nešto najteže što je u životu uradio. Pregovori su, napisao je tada Alija, vođeni metodom ucjene i sa mačem nad glavom Bosne. Napisao je i da je morao da pristane na sporazum jer je cijela međunarodna zajednica, s Amerikancima na čelu, bila složna u jednom-mirovni sporazum, kakav-takav, jednostavno se morao donijeti.
Odluka o povlačenju
Godine 2000. Alija Izetbegović je riješio da se povuče sa mjesta tadašnje funkcije predsjedavajućeg Predsjedništva BiH. Kao razlog naveo je godine i zdravlje. Za svoje najveće usjpehe naveo je nezavisnost BiH, posebno jer je, kako je rekao, “1991-1992. godine postojala realna opasnost da Bosna i Hercegovina postane provincija velike Srbije. Јa sam to spriječio i to smatram svojom najvećom zaslugom!“
Kao najveći neuspjeh naveo je spor proces uspostavljanja cjelovite, demokratske i prosperitetne Bosne i Hercegovine. Sadašnji predsjednik Turske Redžep Tajip Erdogan je među posljednjima video Aliju u bolnici živog. Bili su veliki prijatelji.
Izvor: Sputnjik