Godišnjica Kumanovskog sporazuma

Na današnji dan prije 13 godina, predstavnici SR Јugoslavije i NATO-a potpisali su u Kumanovu, Vojno-tehnički sporazum o povlačenju jugoslovenske vojske i policije sa Kosova i Metohije. Time su okončani napadi NATO-a na Saveznu Republiku Јugoslaviju, a na Kosmetu su, na osnovu Rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti UN, raspoređene međunarodne snage. Sporazum su na vojnom aerodromu kod Kumanova, potpisali komandant Kfora britanski general Majk DŽekson u ime međunarodnih snaga Kfora, general Vojske Јugoslavije Svetozar Marjanović u ime vlade SRЈ i general MUP-a Srbije Obrad Stevanović u ime vlade Srbije. U jugoslovenskoj delegaciji nalazili su se i generali Blagoje Kovačević i Branko Krga, i Dragoslav Vujović iz Ministarstva spoljnih poslova SRЈ. Dan poslije potpisivanja sporazuma, prestalo je Nato bombardovanje Јugoslavije poslije 78 dana, a snage Vojske Јugoslavije i MUP-a Srbije počele su povlačenje sa Kosova i Metohije, koje je prema sporazumu trajalo 11 dana. Kumanovskim sporazumom stvorena je i Kopnena zona bezbjednosti, koja je formalno još uvijek na snazi, čija je dubina pet kilometara, od administrativne linije pokrajine i centralne Srbije. Do 2001. godine u KZB su mogli da se nalaze samo lako naoružani pripadnici policije, a od okončanja sukoba na jugu Srbije, u Zoni se nalaze i pripadnici vojske i policije. Za sprovođenje Kumanovskog sporazuma na terenu, nadležna je Zajednička komisija za implementaciju, koju čine predstavnici Kfora, Vojske Srbije i MUP-a Srbije, a organizuju se i sastanci komandanta Kfora i Načelnika Generalštaba Vojske Srbije. U cilju povećanja bezbjednosti, jedinice VS i Kfora organizuju zajedničke istovremene patrole. Sporazum je definisao i Vazdušnu zonu bezbjednosti, koja je 1999. godine definisana na 25 kilometara, a 2001. je smanjena na pet kilometara, od administrativne linije u dubinu teritorije centralne Srbije. U Nato bombardovanju SRЈ koje je počelo 24. marta 1999. više od 2.000 ljudi je poginulo, a gotovo 5.000 ranjeno. Teško su oštećeni infrastruktura, privredni objekti, škole, zdravstvene ustanove, medijske kuće i spomenici kulture.