Kojić: Ponudili smo Srbiji saradnju u utvrđivanju posljedica NATO bombardovanja
"Mi smo naša istraživanja publikovali u knjizi `Namjernom silom na Republiku Srpsku` i ponudili smo Srbiji saradnju, jer je činjenica da je srpski narod u Srpskoj i Srbiji bombardovan projektilima sa osiromašenim uranijumom", rekao je Kojić povodom namjere Skupštine Srbije da formira komisiju koja će se baviti ovom problematikom.
Kojić je istakao da Centar želi da bude na raspolaganju institucijama Srbije, da bi na sveobuhvatan način imali podatke o posljedicama bombardovanja na ovim prostorima.
On je naveo da se iz podataka objavljenih u knjizi "Namjernom silom na Republiku Srpsku" vidi da stopa smrtnosti i broj lica koja umiru od malignih oboljenja u Srpskoj konstantno raste iako broj stanovnika opada zbog migracija i smanjenog nataliteta, što, kako upozoravaju stručnjaci, može da bude posljedica bombardovanja Srpske municijom sa osiromašenim uranijumom.
"Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku Srpske vidljivo je da se godišnji broj smrtnih slučajeva koji su posljedica malignih oboljenja u Srpskoj u 2014. u odnosu na 1998. godinu povećao za 1.266, ili više od 67 odsto. Ovaj podatak još više zastrašuje ukoliko u obzir uzmemo i to da je 1997. godine od tumora i karcinoma u Srpskoj umrlo 1.636 lica", naglasio je Kojić.
S obzirom na to da se ovaj broj u 2014. godini povećao za 1.518 lica, napomenuo je on, evidentno je da se broj umrlih od raka povećao za više od 92 odsto.
Kojić je ukazao da je potvrda o korišćenju municije sa osiromašenim uranijumom prilikom bombardovanja Republike Srpske zvanično objelodanjena u izvještaju Ekspertskog tima UNEP-a - Programa UN za životnu sredinu iz maja 2003. godine.
"Stručnjaci UNEP-a su od 12. do 24. oktobra 2002. godine pronašli jasne tragove osiromašenog uranijuma na tri lokacije - na lokaciji nekadašnjeg objekta za popravku tenkova u Hadžićima, kao i nekadašnjeg skladišta municije u Hadžićima, te kasarne i skladišta artiljerijskog naoružanja u Han Pijesku", precizirao je Kojić.
On je podsjetio da je UNEP naveo da je moguće da tokom građevinskih radova u budućnosti budu iskopana radioaktivna zrna koja su trenutno skrivena u zemlji i da bi, ukoliko se ovo dogodi, postojali odgovarajući rizici od spoljne izloženosti beta zračenju i opasnost od unutrašnje izloženosti kontaminacijom ruku i udisanjem.
Kada je riječ o kontaminaciji vazduha, dvije lokacije pokazale su jasne indikacije prisustva osiromašenog uranijuma.
Prisustvo osiromašenog uranijuma utvrđeno je i u uzorcima lišajeva, kore drveta i mahovine, što ukazuje na ranije prisustvo osiromašenog uranijuma u vazduhu, odnosno da su bar neka radioaktivna zrna na tim lokacijama udarila tvrde mete i površine, dijelom se raspršila i pretvorila u prašinu i raznijela se u vazduhu.
"U svojim zaključcima tim UNEP-a ističe da je na tri lokacije jasno izmjerena kontaminacija osiromašenim uranijumom, čime je potvrđena ranija upotreba municije sa osiromašenim uranijumom, te da su se ove lokacije poklopile sa potvrđenim koordinatama NATO-a", navodi se u knjizi.
Iako se UNEP ozbiljno bavio problemom osiromašenog uranijuma kao posljedicom bombardovanja u BiH, Kojić je naglasio da institucije BiH nisu preduzele mnogo u vezi s tim.
Ovim pitanjem bavio se i Zavod za javno zdravstvo Federacije BiH, koji je u više navrata ispitivao radioaktivnost na području Hadžića, te su tokom 2003. godine obavljena mjerenja na 37 lokaliteta.
Tadašnji direktor Zavoda Željko Ler rekao je da su rezultati terenskog i laboratorijskog rada utvrdili postojanje kontaminacije na dvije lokacije, i to u "Tehničko-remontnom zavodu" u Hadžićima i kasarni "Žunovnica" na području Federacije BiH.
Da je opasnost od radijacije realna potvrđuju i tvrdnje o smrti italijanskih pripadnika SFOR-a od leukemije, ali i vojnika iz drugih zemalja, o čemu su podaci šturo iznošeni u javnosti, što je dovelo do pominjanja takozvanog Balkanskog sindroma.
Predsjednik Skupštine Srbije Maja Gojković izrazila je uvjerenje da će suštinskim i posvećenim radom poslanika biti dokazano da je NATO bombardovanje Srbije osiromašenim uranijumom 1999. godine uticalo na porast broja malignih oboljenja kod građana.
"Imamo obavezu prema građanima da im nakon iscrpnog rada saopštimo istinu jer je to zločin bez presedana - koristiti osiromašeni uranijum i ubijati ljude ne samo fizički, već i kažnjavati i generacije koje dolaze", rekla je Gojkovićeva povodom današnje rasprave u Skupštini Srbije o formiranju parlamentarne komisije za utvrđivanje istine o NATO bombardovanju.
Ona je navela da će zadatak komisije biti da istraži posljedice bombardovanja iz 1999. godine na zdravlje i životnu sredinu, sa posebnim osvrtom na upotrebu projektila sa osiromašenim uranijumom.
U istrazi će biti korišten i izvještaj parlamenta Italije, koja je, kao jedna od članica NATO-a koje su učestvovale u bombardovanju, poslije višegodišnjeg ispitivanja i svjedočenja vojnika, dokazala da su italijanski vojnici umirali, obolijevali i da obolijevaju od posljedica boravka na područjima na kojima su korišćeni projektili sa osiromašenim uranijumom.