Da li je ugrožen smisao Krsne slave
Iako se slava oduvek smatrala etničkom odrednicom za srpski narod, u periodu vladavine komunističkog režima, gotovo pola vijeka, taj običaj bio potisnut u brojnim pravoslavnim porodicama. Poslednjih 20-ak godina, došlo je do pravog “buma“ prihvatanja porodične slave i načina njenog proslavljanja, kao i pojava novih pravila...
Poznato je, da se porodična slava nasljeđuje “s koljena na koljeno”, sa oca na sina, ali danas slavu žele da proslavljaju i ljudi koji nemaju tu tradiciju u svojoj porodici. Njima je omogućeno sami da biraju slavu koju žele da slave, ili im je sveštenik to savjetovao. Međutim, oživljavanje tog značajnog i lijepog običaja srpskog naroda nije prošlo bez pojava koje mogu da ugroze njegovu duhovnu dimenziju. Slava je uvijek bila jedan vid recipročnog gostoprimstva, što je podrazumijevalo, da onaj kod koga idete na slavu, treba da bude pozvan u goste kada vi proslavljate. Zatim, ako ste jednom pozvani na slavu, znači da ćete ići stalno i da će se ta tradicija prenositi i na buduće generacije.
roslavljanja slave je takođe prilika da se ljudi okupe i zajedno uspostave duhovnu vezu sa običajem, a domaćin je bio taj koji časti i koji ulaže materijalna sredstva. Zato srpska narodna tradicija i ne propisuje nošenje poklona na slavu osim, kako je to ranije bilo, jabuka za domaćicu ili kocka šećera za dijete. Prilagođavanje običaja savremenim uslovima omogućilo je proslavljanje slave u kafanama ili organizovanje preskupih slava, koje mogu postati problem za goste, koji možda neće moći da organizuju proslavu na sličan način. Problem je i šta ponijeti na slavu, posebno ako je neko domaćinu doneo vrijedan i skup poklon, koji neće moći lako da uzvrati. Pretjerivanja se mogu vidjeti i na proslavama opštinskih slava u gradovima. Na jednoj takvoj proslavi u Beogradu, litiju ili ritualno obilaženje kruga oko crkve, u kojoj učestvuju sveštenstvo i najvažniji članovi zajednice, pratili su jahači obučeni u narodnu nošnju na konjima, što je pravi primjer banalizacije gradske, esnafske ili čak partijske slave sa pretjerivanjem u troškovima i drugim greškama, pokazuju da je danas slava sve više statusni simbol, što je potpuna suprotnost onome što je bila nekada.
Brojni su primjeri mijenjanja i prilagođavanja običaja savremenom načinu života. Trend globalizacije koji vlada u svijetu takođe značajno utiče na promenu odnosa prema tradiciji. I dok je u okviru EU sve jača tradicionalistička struja, koja se trudi da sačuva ono što pripada jednom etnosu ili narodu, u našim krajevima, koji su u procesu tranzicije, i dalje su evidentna sukobljavanja između globalističke i tradicionalističke struje.