Evropi prijeti nova recesija!
Premijeri zemalja članica u zajedničkoj izjavi su objavili da su "ekonomski podaci potvrdili da je oporavak, posebno u evrozoni, slab, inflacija izuzetno niska, a nezaposlenost neprihvatljivo visoka".
To je političko priznanje na najvišem evropskom nivou problema na koji ekonomski analitičari upozoravaju već neko vrijme: Evropi prijeti novo potonuće u krizu i recesiju.
Uskoro će biti jasno kakvu će fiskalnu politiku voditi Žan Klod Јunker s novom Evropskom komisijom i hoće li Angela Merkel popustiti pritiscima Francuske i Italije za labaviju fiskalnu politiku na nivou EU, pogotovo sada kada se vidi da ni snažna njemačka ekonomija nije imuna na probleme. Kako je i upozorio pri predstavljanju izvještaja o ekonomskim kretanjima u EU na proljeće tadašnji poverenik, Oli Ren, "najgore je možda iza nas", ali oporavak privrede na nivou cijele Unije toliko je krhak da se ne može reći da je kriza završena.
Iznenađujući pad BDP u Njemačkoj u drugom kvartalu ove godine, koliko kod mali, uz pad ekonomije Italije i stagnaciju francuske privrede vratili su strah u EU od povratka recesije i krize u evrozoni. Ove tri države zajedno čine više od dvije trećine ekonomije evrozone i to je razlog zašto su negativni rezultati objavljeni o avgustu izazvali tako velik strah. Ti su podaci stigli i u politički nezgodnom trenutku, kada EU dovršava institucionalnu tranziciju i određuje prioritete i smjer kojim će se kretati u sljedećih pet godina.
Tako su se još jednom na suprotstavljenim stranama našli Njemačka, koja insistira na poštovanju strogih pravila fiskalne discipline koje sprovodi Evropska komisija, te Francuska i Italija, koje zahtijevaju da se ta politika olabavi i dopusti veća zaduženost kako bi se investiralo u podsticanje rasta.
Njemački BDP pao je samo 0,2 odsto i očekuje se da će u sljedećem kvartalu rasti. Za samu Njemačku, to i nije neka alarmantna vijest, posebno ako se zna da ona bilježi rekordno nisku nezaposlenost i ulazi u fazu povećanja plaća. Međutim, ako njemačka privreda izgubi dah, to će se osjetiti u svim drugim državama EU i šire.
U Francuskoj je došlo do stagnacije, što je vladu natjeralo da snizi privredne prognoze za ovu godinu te sada umjesto rasta BDP od 1 odsto predviđa skromnih 0,5 posto godišnje. Analitičari su kritikovali Francusku zbog sporosti u sprovođenju reformi i smatraju da zbog toga nisu stvoreni ni pravi uslovi za održiv rast i otvaranje novih radnih mjesta.
Problemi u evrozoni imaju uticaja i izvan nje. Stoga i u Velikoj Britaniji strahuju da bi nova kriza ili recesija evrozone mogla ugroziti održiv rast koji oni već bilježe. Evrozona je, naime, glavni trgovinski partner Velike Britanije.
Ugledni Ekonomist upozorava kako je uvjerenje da je kriza u evrozoni završila bila iluzija, a kao ozbiljan problem detektira i nedostatak hrabrih političara koji bi sproveli teške reforme. Da bi se vidjelo kako će završiti ova godina u evropskoj ekonomiji, treba pričekati, ali glavna je bojazan da bi situacija u Ukrajini i uticaj sankcija koje je EU uvela Rusiji mogli dodatno otežati situaciju.