Slovenačka optužnica na ćirilici

Odjeljenje za ratne zločine Višeg suda u Beogradu uputilo je Dragomiru Grujoviću (54) u Čačak optužnicu Osnovnog javnog tužilaštva iz Novog Mesta, koja penzionisanog kapetana Vojske Srbije tereti za ratni zločin, u vrijeme dok je bio starješina ЈNA. Iako je podignuta još 28. oktobra 1994. godine, srpskom oficiru prvi put je uručena tek prošlog maja, na slovenačkom jeziku, u avionskom pismu poslatom iz Slovenije na njegovu čačansku adresu. Grujović je na to Slovencima odgovorio zahtjevom da mu se obraćaju na srpskom jeziku i isključivo preko pravosudnih organa naše države a ne lično, pa je Tužilaštvo iz Novog Mesta oba uslova prošle sedmice ispunilo.Slovenački tužilac tereti Grujovića da je „suprotno međunarodnom pravu u vrijeme oružanog sukoba zastrašivao civilno stanovništvo kao zapovjednik ratnog skladišta ЈNA sa 7,2 miliona litara goriva u Puščavi kod Mokronoga, nakon izbijanja oružanih sukoba između TO Slovenije i jedinica ЈNA”. U optužnici se navodi da je Grujović „29. juna 1991. i u sledećim danima prijetio da će skladište dići u vazduh, čime je prestrašio 500–600 stanovnika okolnih sela Puščava, Hrast, Most, Martinja Vas i Bruna Vas, pa su se odselili na nekoliko dana”.

Pored toga, tužilac stavlja Grujoviću na teret da je rečenog dana dva puta iz pištolja pucao na zapovednika skladišta Branimira Furlana u namjeri da ga ubije, pogodio ga jednim metkom, ali nije došlo do povreda važnih žila ili živaca”, obrazlažući da je istovremeno i Furlan pucao na Grujovića. Sve u svemu, smatra tužilac, Grujović bi na ovaj način počinio krivično djelo ratnog zločina protiv civilnog stanovništva iz člana 142. KZ SFRЈ, kao i pokušaj ubistva iz člana 46. stav 1. KZ RS u vezi sa članom 19. KZ SFRЈ.

U odgovoru na optužnicu iz Slovenije, upućenom Višem sudu u Beogradu, Grujović od tužioca zahtijeva da mu se obraća na ćiriličnom pismu, navodi da je u vreme onih događaja „ЈNA bila jedina pravna i priznata vojska u SFRЈ”, i ističe:

„Usprotivio sam se odluci komandanta skladišta da ljudstvo i imovinu preda nepriznatoj Teritorijalnoj odbrani Slovenije. Onesposobio sam ga jer sam bio brži od njega, u suprotnom on bi mene možda ubio. Na taj način sačuvao sam i ljudstvo i sredstva povjerena od države, a ranjenog Furlana preuzeli su teritorijalci koji su se spremali da uđu u skladište.”

Kapetan u odgovoru dodaje:

„Dok su se, većinom, jedinice ili pojedinci iz ЈNA predavali Teritorijalnoj odbrani, ja sam pružio otpor i zbog mene je i sklopljeno primirje u Sloveniji. Na taj način SFRЈ, a kasnijoj naslednici te države Srbiji, sačuvao sam milionske vrijednosti sredstava, kao i živote vojnika koji su bili djeca od 19 i 20 godina. Zato sam zaprijetio teritorijalcima da neću dozvoliti da bilo koga ubiju, i ako nas ne diraju mi nikoga nećemo sigurno povrijediti. U svemu sam postupio po zakonu tadašnje države SFRЈ gde se izdaja kažnjava po čl.159 KZ, a i po Ustavu zašto sam se zakleo da ću štititi i ljude i sredstva koja su mi povjerena, po cijenu svog života. Nisam pristajao na ucjene i podmićivanja, kada mi je za predaju skladišta i ljudi nuđeno pola miliona tadašnjih njemačkih maraka od strane slovenačkih vlasti. Najvažnije mi je bilo da sačuvam živote mladih vojnika i sredstva koja su se tu zatekla. Čak sam moju porodicu ostavio u stanu, u Mokronogu, da se snalazi sama. Nisam niti ratni profiter niti izdajnik, već čovek koji je obavljao svoj posao u skladu sa zakonima, i drago mi je da su svi vojnici zdravi otišli svojim kućama. U suprotnom, da sam se predao, ili da sam bio ubijen, pitanje koliko bi i mladih života tu još bilo ugašeno.”

Na kraju odgovora, Grujović napominje:

„Upravo zbog svega ovoga, Ukazom načelnika štaba Vrhovne komande, generala armije Veljka Kadijevića od 1. jula 1991. godine, vanredno sam, iz čina starijeg vodnika proizveden u čin poručnika tehničke službe KOV, uz obrazloženje da se to čini ’zbog izuzetnog požrtvovanja i ispoljene hrabrosti u izvršavanju borbenih zadataka i zaštiti života i ljudi i imovine ЈNA, čime je učinio djelo od posebnog značaja za oružane snage i odbranu teritorijalnog integriteta i nezavisnosti SFRЈ’.”

Inače Okružni sud u Novom Mestu je 16. septembra 1997. godine odredio pritvor Grujoviću (u odsustvu) i raspisao međunarodnu potjernicu za njim. Isti sud je, sredinom 2007. godine, obnovio potjernicu putem Interpola.

I ovaj slučaj, evo, svjedoči o teškom položaju srpske države u poslednjoj četvrtini vijeka. Prijeti se potjernicama, hapšenjem i zatvorom jednom od najhrabrijih Srba, samo zato što je junački branio otadžbinu, vojničku i ličnu čast. Ali, istovremeno, nijedan međunarodni sud, čak ni običan forum, nije izveo pred lice pravde pripadnike TO Slovenije, koji su u junskom ratu 1991. ubili 44 vojnika i starješine ЈNA, a ranili 184. Prvi kojeg su teritorijalci ubili u Sloveniji bio je mladi Čačanin Ratko Јovanović, na odsluženju u jedinici ЈNA u Vrhnici, koji tada nije napunio ni 19 godina.

Svi zločini TO Slovenije opisani su i dokumentovani u specijalnoj studiji  koju je, odmah te 1991, pripremio i objavio Vojnoizdavački i novinski centar ЈNA u Beogradu, pod nazivom „Istina o oružanom sukobu u Sloveniji”. Ali, za te žrtve međunarodna pravda je gluva i slijepa.

Tako će ostati samo da se prepričava kako je Grujović prijetio da će dići skladište u Mokronogu, ali malo ko zna da je on time izveo jedinstven vojnički podvig. Naime, blagodareći njegovim prijetnjama i na njegov zahtjev, teritorijalci su oslobodili mehanizovanu kolonu ЈNA, koju su tog dana napali u Rožnoj dolini, ubili trojicu vojnika, 16 ranili i 118 zarobili. Nisu im dali da izađu iz transportera satima, pa su nesrećni vojnici pili sopstvenu mokraću iz šljemova, niti su dozvolili pristup ljekaru da bi pomogao starješini ЈNA koji je bio pogođen hicem u oko.

U pomenutoj studiji dokazuje se da je u nedjelju, 30. juna 1991. Sežanom čitavog dana kružio automobil sa megafonom iz kog je odjekivala poruka: „Srbi, napustite Sloveniju, bićete poklani”. Istovremeno, komandant i glavni inspektor brigade milicije Saveznog SUP-a, koje su Slovenci zarobili i zaključali u zemunicu, slušali su cele noći kako se ispred vrata oštre noževi i sve vrijeme kuca sat detonatora. Čuvari su im davali cigarete uz napomenu: „Kuća časti poslednju želju.”