Optužbe za plagijat opet tresu njemačku vladu

Baš u trenutku kada je otkriveno da je zbog svoje politike prema izbjeglicama njemačka kancelarka Angela Merkel zabilježila pad popularnosti među sunarodnicima, javnost je saznala da je i njena bliska saradnica, ali unutar Hrišćansko-demokratske unije  i najjača konkurentkinja za kancelarskog kandidata, osumnjičena da je plagirala svoj doktorat. Iako njemačka ministarka odbrane Ursula fon der Lajen odbacuje optužbe za plagijat, njena politička sudbina je dobrim dijelom sada u rukama Merkelove, koja je dosad „puštala niz vodu” partijske kolege optužene za ovakvu vrstu akademske prevare. Dok je kancelarka u SAD, njen portparol Štefen Zajbert kaže da kancelarka „nije reagovala” na tvrdnje o plagijatu doktorata koji je ministarska odbrane stekla prije 25 godina.

„Mogu da odbacim optužbe za plagijat”, rekla je Ursula fon der Lajen za nekoliko njemačkih regionalnih listova, dodajući da od avgusta zna da se njena disertacija ispituje, te da čim je čula da se pojedini dijelovi dovode u pitanje, tražila je da nezavisna komisija stručnjaka provjeri njenu disertaciju. „Koliko ja znam, stručnjaci sada rade na tome.”

Ona je inače ljekarka, a medicinu je završila na Univerzitetu u Hanoveru, gdje je doktorsku titulu stekla postdiplomskim istraživačkim radom u oblasti ginekologije. Prije nego što je postala prva žena na čelu njemačkog ministarstva odbrane, Ursula fon der Lajen je u Merkelinim vladama prvo bila ministarka rada i socijalne zaštite, a potom ministarka za stare, žene i mlade. Mediji su na nju tipovali kao moguću naslednicu Merkelove, između ostalog, i zato što je ona lično bila veoma lojalna Merkelovoj, a mnogi analitičari su je procijenili da ima „politički instinkt” neophodan za kancelara.

Međutim, ova afera, koju je pokrenuo politički magazin „Špigl”, znatno smanjuje šanse za ostvarenje njenih eventualnih kancelarskih ambicija. „Špigl” je istakao da je na njen račun prve optužbe za plagijat uputio sajt „Vroniplag viki”, koji se od marta 2011. bavi pitanjem plagiranih doktorata u Njemačkoj. Ovaj sajt je minulih godina utvrdio da je nekoliko političara plagiralo svoje doktorate. Ti političari, među kojima je bilo članova Evropskog parlamenta, Bundestaga i pokrajinskog parlamenta Baden-Virtemberga, s tim su završili karijeru i doktorska titula im je oduzeta. Uspjeli su da razotkriju i da je doktorat prepisala i Eva Zas, ćerka i dalje poprilično moćnog bivšeg premijera Bavarske Edmunda Štojbera.

Prema analizi ovog sajta, elementi plagiranja su pronađeni na 27 od ukupno 62 strane disertacije ministarke, pri čemu su na 37 mesta prekršena pravila jer su preuzete rečenice iz drugih tekstova bez navođenja izvora i autora. Prema riječima Martina Hajdingsfeldera, osnivača sajta „Vroniplag viki”, hanoverski medicinski fakultet mora da Ursuli fon der Lajen oduzme doktorsku titulu.

„Ona je bila ekstremno lijena i nemilosrdno je prepisivala”, rekao je Hajdingsfelder. „Svijet nauke neće sebi učiniti nikakvu uslugu ukoliko bude štitio poznate političare.”

Daneman zapravo podsjeća na drugu Merkelinu ministarku, koja je ostala i bez doktorske titule i bez političke karijere kada joj je 2013. otkriveno da je prepisivala pri pisanju disertacije. U pitanju je bivša ministarka prosvjete Anete Šavan, koja je podnijela ostavku uoči parlamentarnih izbora jer je njen doktorat bio preispitivan, da bi na kraju Univerzitet u Diseldorfu procijenio da je „sistemski i namerno” prepisala dijelove teze i potom joj oduzeo doktorsku titulu.

Optužbe za plagijat u disertaciji su naročito ponižavajuće u Njemačkoj, gdje akademske titule podrazumijevaju poštovanje i svako sa doktoratom ima zakonsko pravo da ga oslovljavaju sa „doktore”, a skraćenica titule „dr” se često kao dio njihovog imena unosi u lična dokumenta.