NSRS o budžetu i ekonomskim reformama (VIDEO)
21.00... Narodna skupština Republike Srpske nastaviće sutra posebnu sjednici raspravom o Prijedlogu budžeta za sljedeću godinu, čiji okvir je 3,3 milijarde maraka. To predstavlja uvećanje od 137,0 miliona, odnosno 4,3% u odnosu na sredstva planirana budžetom za tekuću godinu.
U uvodnom izlaganju ministar finansija Zoran Tegeltija naveo je da je Prijedlogom budžeta projektovan realni rast BDP-a od 3,3 odsto, izvoza 9,2 i uvoza 6,3 odsto.
20.34... Potpredsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Željka Stojičić rekla je da je makroekonomski okvir Srpske za naredni trogodišnji period zasnovan na realnim projekcijama ekonomskog rasta koji će se kretati po pokazateljima BDP-a od 3,5 do četiri odsto.
Stojičićeva je navela da je to potvrdio i Fiskalni savjet Srpske.
Šef Kluba Socijalističke partije u Narodnoj skupštini Republike Srpske Slobodan Protić rekao da je riječ o realnom dokumentu koji pokazuje mogućnost sprovođenja napisanih mjera.
"On je nadogradnja prethodnog programa ekonomskih reformi i svojevrstan presjek dosadašnjeg puta, ali otvaranja i novih pravaca kojim Srpska treba ići", rekao je Protić.
Poslanik koalicije "Domovina" Admir Čavka ocijenio je da je ovaj program dobar dokument koji pokazuje smjernice za ostvarivanje napretka, ali je ukazao da je osnovni problem odlazak radnika jer Srpska nema konkurentne plate.
On je rekao da se obrazuje i kadar koji nije moguće zaposliti zbog čega na biroima ima mnogo visokoobrazovanih kadrova.
20.08... Potpredsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić rekao je večeras da su proizvodnja hrane i energije dva glavna pravca na kojima treba da se bazira strategija budućeg razvoja Srpske.
Stevandić je tokom skupštinske rasprave o Prijedlogu programa ekonomskih reformi Republike Srpske za period 2018-2020. godina, po hitnom postupku, rekao da pomenute komparativne prednosti treba ukomponovati u sistem proizvodnje profita.
"I da to bude nešto što se evaluira i kroz investicije u nove i već izgrađene energetske objekte. U proizvodnji hrane treba riješiti problem slabog navodnjavanja i usitnjenih parcela", rekao je Stevandić i dodao da je važan razvoj oblasti turizma i usluga, IT sektora i trgovine.
On je ocijenio da opozicionari, koji su danas napustili zasjedanje, teško podnose usvajanje dnevnog reda u parlamentu Srpske, zbog čega i napuštaju skupštinske klupe.
Stevandić je podsjetio da predstavnici opozicije iz Srpske na nivou BiH tri godine ne sarađuju sa vlastima u Srpskoj, podmeću i žele Republici najgore- manjak u budžetu, socijalno nezadovoljstvo, nemire i slično.
Poslanik DNS-a Slavko Gligorić naglasio je da će biti potrebno dosta novca da se ralizuje Program ekonomskih reformi Republike Srpske za period 2018-2020. godina, te da u tom smjeru treba što više koristiti vlastite resurse.
Samostalni poslanik Ilija Stevančević rekao je da nema primjedbi na Program ekonomskih reformi Srpske, te je izrazio zadovoljstvo ranijim povećanjima penzija.
19.00... Šef Kluba DNS-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Spomenka Stevanović ocijenila je da je Program ekonomskih reformi za period od 2018. do 2020. godine veoma važan dokument koji je kvalitetno i sadržajno urađen, ali da treba imati u vidu da je za ekonomske reforme i razvoj neophodna politička stabilnost.
Stevanovićeva je istakla da takva stabilnost postoji u Republici Srpskoj, ali ne i na nivou BiH, zbog čega je izrazila bojazan za kompletan uspjeh planiranih reformi, navodeći da "Srpska nije izolovano ostrvo".
Poslanik SNSD-a Dušica Šolaja kaže da je jedan od ključnih ciljeva reforma Zavoda za zapošljavanje, čime će se konačno znati koliko je lica na evidenciji zavoda, kojih su to obrazovnih profila, odnosno koje su to profesije u suficitu, a koje u deficitu.
Ona je pohvalila i mjeru koja se odnosi na unapređenje povezanosti obrazovanja i tržišta rada, te izrazila nadu da će ova reformska mjera dati rezultate.
18.46... Šef Kluba SNSD-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Radovan Višković izjavio je da je Program ekonomskih reformi za period 2018-2020. godina dokument koji sadrži veliki broj zahtjeva socijalnih partnera.
Višković je naveo da ovaj dokument sadrži ono što su bili zahtjevi Saveza sindikata, poput povećanja najniže plate, potpisivanja kolektivnih ugovora, suzbijanje sive ekonomije i ostalo.
On je dodao da je slično i sa zahtjevima Privredne komore i Unije udruženja poslodavaca, te da je to razlog zbog kojeg opozicija, koja je na toj poziciji već 15 godina, nije mogla da prisustvuje posebnoj sjednici.
Poslanik SNSD-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Obren Marković smatra da je Program ekonomskih reformi za period 2018-2020. godina realan dokument koji će biti uspješno realizovan.
Marković je rekao da je u izradi Programa učestvovao i Vladin i nevladin sektor, te da je uprkos različitim određenim stavovima zajednički cilj - ostvarivanje boljeg privrednog ambijenta, a time i boljeg standarda građana.
18.42... Predsjednik Privredne komore Republike Srpske Borko Đurić istakao je da su prioritetne mjere za obezbjeđenje značajnijeg privrednog rasta u Srpskoj rasterećenje privrede smanjenjem poreskih i neporeskih davanja.
Obraćajući se u parlamentu Republike Srpske u svojstvu gosta tokom rasprave o Prijedlogu programa ekonomskih reformi Republike Srpske za period od 2018. do 2020. godine, Đurić je rekao da ove prioritetne mjere podrazumijevaju smanjenje poreza i doprinosa na nivo 51 odsto, povećanje neoporezivog dijela dohotka na nivo najniže plate, refundiranje porodiljskog bolovanja u bruto iznosu, te smanjenje parafiskalnih opterećenja.
Potpredsjednik Unije udruženja poslodavaca Republike Srpske Saša Trivić rekao je u parlamentu Republike Srpske da se Unija zalaže za smanjenje oporezivanja rada.
"Unija je spremna da dio novca koji Vlada Republike Srpske treba da nam smanji kao opterećenje prebacimo iznos u plate radnika, a imajući u vidu tešku demografsku situaciju i iseljavanje radne snage sa ovih prostora", dodao je Trivić.
Trivić je rekao da je Unija zadovoljna predloženim rješenjem za refundaciju porodiljskih bolovanja.
18.20... Predsjednik Saveza sindikata Republike Srpske Ranka Mišić rekla je večeras da Program ekonomskih reformi Srpske za period od 2018. do 2020. godine treba da obezbijedi bolji i kvalitetniji život građana i radnika.
Obraćajući se poslanicima u svojstvu gosta, Mišićeva je tokom skupštinske rasprave o Prijedlogu programa ekonomskih reformi Republike Srpske za period od 2018. do 2020. godine, po hitnom postupku, istakla da radnici koji stvaraju novu vrijednost imaju suviše niske plate da bi sebi i svojim porodicama obezbijedili bolji život.
Ona je navela da je problem i odlazak mlade i kvalifikovane radne snage iz Srpske i BiH, te istakla da ekonomske reforme moraju donijeti povećanje plata.
Predsjednik Saveza opština i gradova Srpske Ljubiša Ćosić rekao je da je problem to što 33 opštine koje spadaju u red nerazvijenih ili izrazito nerazvijenih imaju strukturu budžeta koju do 90 odsto čine poreski prihodi s naglaskom na prihodima od indirektnih poreza.
"Nakon posljednjeg popisa utvrđeni su novi koeficijeti u vezi s raspodjelom prihoda od PDV-a, pa je najveći broj od ove 33 opštine ostao uskraćen za jedan iznos PDV-a po osnovu broja stanovnika", dodao je Ćosić.
Kada je riječ o prihodima od direktnih poreza, Ćosić je naveo da Savez opština i gradova ima stav da porez na lična primanja, koji se sada dijeli između Republike i opština i gradova u razmjeru 75 prema 25 odsto, treba pomjeriti na 70 prema 30 ili da pet odsto više prihoda ide lokalnim zajednicama.
Ćosić je rekao da je potrebna veća finansijska disciplina u lokalnim zajednicama, te da treba raditi i na donošenju zakonskih rješenja koja će omogućiti i regionalni razvoj Srpske.
Ona je istakla da ovaj dokument predstavlja nadogradnju prethodnog Programa ekonomskih reformi i da je uzeo u obzir rezultate i reformske aktivnosti koje je Vlada Republike Srpske provela u prethodnom periodu u različitim oblastima.
- Ostvareni rezultati i makroekonomski pokazatelji ukazuju na oporovak i stabilizaciju privrede u Republici Srpskoj, nakon teških godina svjetske ekonomske krize, finansijskih blokada koje su dolazile sa nivoa BiH, ali i teških elementarnih nepogoda koje su obilježile prethodni period - navela je premijerka Srpske.
14.26... Poslanici Narodne skupštine su, nakon višečasovne rasprave, usvojili dnevni red posebne sjednice na kojem su Prijedlog budžeta Srpske za narednu godinu i Prijedlog programa ekonomskih reformi Republike Srpske od 2018. do 2020. godine po hitnom postupku.
Na dnevnom redu je i Prijedlog zakona o izmjenama Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske po hitnom postupku i Prijedlog zakona o doprinosima, takođe, po hitnom postupku.
Po hitnom postupku biće razmatrani i Prijedlog zakona o dječijoj zaštiti i Prijedlog zakona o registru zaposlenih kod korisnika budžetskih sredstava Republike Srpske.
Narodna skupština Republike Srpske razmatraće Prijedlog zakona o Pravobranilaštvu Republike Srpske, te nacrt zakona o posebnom registru lica pravosnažno osuđenih za krivična djela seksualne zloupotrebe i iskorištavanja djece.
Biće razmatrani i prijedlozi odluka o dugoročnom zaduživanju Srpske za narednu godinu i o kratkoročnom zaduživanju emisijom trezorskih zapisa za 2018. godinu.
Nisu prihvaćeni prijedlozi poslanika opozicije da se predloženi akti i zakoni razmatraju u formi nacrta umjesto prijedloga, te da se pojedine tačke skinu sa dnevnog reda.
Prije usvajanja dnevnog reda, predstavnici poslaničkih klubova opozicionih stranaka obavijestili su rukovodstvo Narodne skupštine Republike Srpske da poslanici opozicije neće učestvovati u daljem radu parlamenta zbog, kako su naveli, Poslovnika, Ustava Srpske i zakona.
Poslanik SDS-a Vukota Govedarica rekao je da prošlogodišnji, kao i predloženi budžet za 2018. godinu nema potpisanu i ovjerenu izjavu o fiskalnoj odgovornosti ministra finansija Republike Srpske, koja podrazumijeva i krivičnu ogovornost.
Govedarica je podsjetio da Zakon o budžetskom sistemu Republike Srpske definiše način usvajanja budžeta Srpske.
U parlamentu Srpske u toku je razmatranje Prijedloga programa ekonomskih reformi Republike Srpske od 2018. do 2020. godine po hitnom postupku, koji obrazlaže predsjednica Vlade Republike Srpske Željka Cvijanović.
14.04... Predsjednik NDP-a Dragan Čavić rekao je danas da predstavnici ove stranke neće učestvovati u daljem radu posebne sjednice.
"Ne želimo učestvovati u bezakonju, jer je ovo nezakonita sjednica. Tražimo rad parlamenta u skladu s Poslovnikom, Ustavom i zakonom. Vlast želi da nastavi po starom, a mi ćemo tražiti druge oblike borbe", rekao je Čavić novinarima u Narodnoj skupštini i dodao da bi to trebalo da urade i njihovi partneri iz Saveza za promjene - PDP-a i SDS-a.
On je pozvao predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika da raspusti Narodnu skupštinu, koja je, prema njegovom mišljenju, "bruka".
13.30... Poslanik SDS-a Vukota Govedarica rekao je da je osnovan prigovor opozicije da se prijedlog budžeta za narednu godinu i ekonomskih reformi Republike Srpske 2018-2020. godina vrati u redovnu poceduru. Tokom skupštinske rasprave o predloženom dnevnom redu, Govedarica je naveo da je Zakonom o budžetskom sistemu definisano na koji način se donosi budžet Republike Srpske.
Poslanik PDP-a Branislav Borenović predložio je da se Prijedlog zakona o dječijoj zaštiti razmatra u formi nacrta umjesto po hitnom postupku, kako je to predloženo. On je istakao da podržava uvođenje materinskog dodatka za nezaposlene majke i porodilje. Založio se za potrebu da materinski dodatak treba da dobiju sve nezaposlene majke koje imaju djecu do 12 ili 18 mjeseci starosti, a ne samo majke čija su djeca rođena u decembru.
Replicirala je poslanik SNSD-a Јasna Lukić i upitala Borenovića zašto, kada je bio ministar porodice, omladine i sporta, nije donosio zakone za pomoć majkama.
Samostalni poslanik Adam Šukalo predložio je da Vlada predložene akte i zakone vrati u redovnu proceduru, da bi bili razmatrani u formi nacrta, a ne po hitnom postupku.
Poslanik Srpske radikalne stranke Milanko Mihajlica smatra neprihvatljivim da se strateški dokumenti kao što su budžet i ekonomske reforme Republike Srpske za narednu godinu, donose po hitnom postupku, umjesto u redovnoj proceduri.
"Neprihvatljivo je da se strateški dokumenti donose po hitnom postupku nekoliko dana pred Novu godinu", naglasio je Mihajlica.
Poslanik NDP-a Dragan Čavić ukazao je na kršenje skupštinskog poslovnika i Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske, zbog čega smatra da prijedlog budžeta i prijedlog ekonomskih reformi za narednu godinu nisu smjeli biti upućeni u skupštinsku proceduru po hitnom postupku.
12.40... Predsjednica Vlade Željka Cvijanović pozvala je predstavnike opozicije u Srpskoj koji su vlast na nivou BiH da deblokiraju 748 miliona KM ako brinu o građanima Srpske.
"Od tog iznosa 250 miliona KM ide direktno u budžet, dok ostalo služi za izgradnju saobraćajne infrastrukture, jačanje bankarskog sektora, podršku zapošljavanju i mnoge druge stvari", rekla je Cvijanovićeva u raspravi o predloženom dnevnom redu 25. posebne sjednice Narodne skupštine.
Ona je, odgovarajući na primjedbe opozicionih poslanika, istakla da Svjetska banka u svijetu ima praksu da od zemalja /u kojima djeluje/ traži da u javnom sektoru uspostavi registar zaposlenih kod korisnika budžetskih sredstava.
Cvijanovićeva je nazvala simpatičnim tvrdnje opozicije da će ovaj registar služiti kao baza za izbore, naglasivši da je Svjetska banka pomogla da se postigne aranžman u vezi sa restrukturisanjem Željeznica Srpske.
"Oni su obezbijedili povoljna sredstva za jačanje bankarskog sektora, kao i 40 miliona KM podrške zapošljavanju u privredi da bi bili rasterećni ovdašnji poslodavci time što bi im bile refundirane određene obaveze", navela je Cvijanovićeva.
Ona je ocijenila da opozicija i na današnjem zasjedanju pokušava da vrijeđa i obezvrijedi svakoga i sve što se radi, ali da će vlast uraditi ono što je za dobrobit građana.
"Meni je fascinantna vaša potreba da vrijeđate građane Srpske, a od njih očekujete da vam ukažu povjerenje i dovedu vas na vlast", poručila je premijer Srpske.
Poslanik PDP-a Branislav Borenović danas je upozorio da je Srpska od 2012. godine do danas povećala otplatu kredita iz budžeta, te da ovaj problem iz godine u godinu raste.
Borenović je u raspravi o predloženom dnevnom redu rekao da je otplata kredita dospjela na nivo 50 odsto izvornih prihoda.
On je istakao da je Vlada Srpske trebalo da reprogramira zaduženja na duži niz godina i da ostavi prostor za razvojnu komponentu budžeta, dodajući da svaka zemlja treba efikasno da upravlja dugom.
Poslanik NDP-a Zdravko Krsmanović upitao je zašto se važni dokumenti, poput budžeta i programa ekonomskih reformi usvajaju na posebnoj sjednici i po hitnom postupku.
On je rekao da te dokumente treba usvajati u redovnoj parlamentarnoj proceduri i u demokratskom političkom ambijentu, te da nije dobro da se Srpska dalje zadužuje.
11.35... Šef Poslaničkog kluba PDP-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Miroslav Brčkalo smatra da je neprihvatljivo da se strateški dokumenti - ekonomska politika i budžet usvajaju po hitnom postupku, već da bi trebalo da budu razmatrani u redovnoj proceduri u formi nacrta. Tokom skupštinske rasprave o predloženom dnevnom redu sjednice parlamenta, Brčkalo je rekao da su sve lokalne zajednice u Republici Srpskoj ispunile svoju zakonsku obavezu, jer su budžete prvo razmatrale u formi nacrta, a zatim u formi prijedloga.
Poslanik SDS-a Miladin Stanić smatra da bi budžet i ekonomska politika trebalo da budu razmatrani u redovnoj proceduri, optuživši vlast da ovakvim postupcima želi da "održi sistem kriminala i korupcije u Republici Srpskoj".
Poslanik NDP-a Krsto Јandrić predložio je da se Prijedlog zakona o doprinosima i Prijedlog zakona o dječijoj zaštiti razmatraju u formi nacrta, a ne po hitnom postupku, kako je to predloženo.
Јandrić je predložio da se sa dnevnog reda povuku prijedlog odluke o dugoročnom zaduživanju Republike Srpske za 2018. godinu i prijedlog odluke o kratkoročnom zaduživanju Srpske emisijom trezorskih zapisa za 2018. godinu, navodeći da nije potrebno zaduživanje Srpske.
Poslanik SDS-a Nedeljko Glamočak ukazao je na kršenje Poslovnika i niza zakona, jer, kako je rekao, većina predloženih dokumenata po hitnom postupku nisu u skladu sa Poslovnikom, zakonima i Ustavom Republike Srpske. On je predložio Vladi Srpske da donošenje ovih dokumenata vrati u redovnu proceduru.
11.05... Novoizabrani ombudsman za djecu Republike Srpske Dragica Radović položila je zakletvu pred poslanicima u Narodnoj skupštini Republike Srpske.
Prije rasprave o predloženom dnevnom redu, predsjednik skupštinske Komisije za izbor i imenovanja Radovan Vuković obavijestio je poslanike da je prestao poslanički mandat Milenku Vićanoviću iz PDP-a, te da je mandat umjesto njega dodijeljen sljedećem sa liste PDP-a Cvijetinu Vilotiću, koji je položio zakletvu.
Vićanović je vratio poslanički mandat PDP-u jer je odlučio da zadrži funkciju direktora bijeljinskog preduzeća AD Komunalac.
Tokom skupštinske rasprave o predloženom dnevnom redu, poslanik NDP-a Dragan Čavić rekao je da je neprihvatljivo da se prijedlog budžeta za narednu godinu i ekonomskih reformi od 2018. do 2020. godine razmatra po hitnom postupku pred kraj kalendarske godine, zbog čega je predložio da ova dva dokumenta budu povučena iz skupštinske pocedure.
Čavić je zatražio da se iz skupštinske procedure povuče Prijedlog zakona o izvršenju budžeta Republike Srpske za 2018. godinu, ističući da su budžet i ekonomske reforme trebalo da budu razmatrani u formi nacrta.
Prijedlogom budžeta Srpske za 2018. godinu procijenjeni budžetski rashodi i izdaci za nefinansijsku imovinu u narednoj godini iznosiće 2,558 milijardi KM.
Planirani budžetski suficit od 125,2 miliona KM biće usmjeren na pokriće dugova prema domaćim i stranim kreditorima za direktne i indirektne obaveze Republike Srpske i dugoročnih zajmova od međunarodnih finansijskih institucija.
Poslanici bi trebalo da razmatraju po hitnom postupku Program ekonomskih reformi Republike Srpske 2018-2020. godina i Prijedlog zakona o izvršenju budžeta Republike Srpske za 2018. godinu.
Na predloženom dnevnom redu su Prijedlog zakona o izmjenama Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske - po hitnom postupku i Prijedlog zakona o doprinosima - po hitnom postupku.
Trebalo bi da po hitnom postupku budu razmatrani Prijedlog zakona o dječjoj zaštiti i Prijedlog zakona o registru zaposlenih kod korisnika budžetskih sredstava Republike Srpske.
Narodna skupština Republike Srpske trebalo bi da razmatra Prijedlog zakona o Pravobranilaštvu Republike Srpske, Nacrt zakona o posebnom registru lica pravosnažno osuđenih za krivična djela seksualne zloupotrebe i iskorištavanja djece, prijedlog odluke o dugoročnom zaduživanju Srpske za narednu godinu, te prijedlog odluke o kratkoročnom zaduživanju emisijom trezorskih zapisa za 2018. godinu.
Zasjedanje pratite na RTRS plus.
Izvor: RTRS/SRNA