Spremaju li se nove političke provokacije zbog priznanja Peteru Handkeu?

Uoči dodjele nagrade Handke je u Švedskoj akademiji u Stokholmu održao besjedu koju je posvetio majci i ujacima poginulim u ratu. Govoreći o epizodama koje su, kako je rekao, bile presudne za njega kao pisca, emotivan Handkeov govor pred odabranom publikom bio je čista literatura.

Održan u potpuno drugačijoj atmosferi nego ranija konferencija za novinare na kojoj su, zanemarujući njegovo književno stvaralaštvo, pojedini novinari potencirali politiku, njegove stavove o ratnim dešavanjima u bivšoj Јugoslaviji, kao i najavljene proteste za 10. decembar.

- Sjećam se prije 4-5 godina sam bio u Oslu, gdje sam dobio Ibsenovu nagradu. I tada je bilo velikih protesta kada sam ulazio u pozorište u Oslu, bilo je mnogo povika 'fašisto, fašisto', zastao sam i htio da razgovaram s tim damama i tom gospodom, ali oni nisu željeli sa mnom, tako da ne znam šta da radim - kaže Handke.

Dio zapadne, kao i bošnjačka javnost, obrušila se na Handkea od prve vijesti da je ovogodišnji dobitnik najprestižnije svjetske nagrade. U velikoj harangi za zlo uzimaju mu se stavovi o Srbima. O njegovom književnom stvaralaštvu kritičari ne govore. Međutim, Handkeu, dokazanom velikom prijatelju, podrška stiže iz srpskog korpusa.

Stodvadeset srpskih univerzitetskih profesora, naučnika i književnika uputilo je pismo Švedskoj kraljevskoj akademiji reagujući na napade na Handkea. Među njima i proslavljeni reditelj Emir Kusturica koji je nedavno istakao da je Handke apostol istine, a njegova djela trijumf umjetnosti.

- Veliki pisac ne pristaje na krah morala i mislim da je to ključna tačka njegovog okretanja prema nama. U vremenu kad su nagrade postale važnije od onih koji primaju, najviše zbog brzine kojim se ti propagandni filmovi odvijaju, Handke je vratio ličnost i djelo na pozornicu, učinio je to bez dodvoravanja javnom mnjenju - ističe Kusturica.

Podrška Handkeu, koji je u teškim vremenima pisao o Srbima i tražio za njih istinu, stiže i od srpskih udruženja. Članice Udruženja žena žrtava rata Republike Srpske otputovale su u Stokholm na poziv Saveza Srba iz Švedske.

Božica Živković Rajilić, predsjednica Udruženja, kaže da idu u Švedsku kao dio nečijeg scenarija, već kao dostojanstvene predstavnice Republike Srpske.

- Mi ne idemo tamo da protestujemo, da vičemo, da kritikujemo. Mi znamo za ranije stavove ovog nobelovca. Kad je on znao u doba naših muka da govori istinu, mi njega i sad kao osobu cijenimo - ističe Živković Rajilić.

Nobelova nagrada austrijskom piscu dodijeljena je za uticajan rad koji sa lingvističkom genijalnošću istražuje periferiju i posebnost ljudskog postojanja. Handkeu, kao i poljskoj književnici Olgi Tokarčuk, nagrada će biti uručena 10. decembra na dan smrti Alfreda Nobela.