SVЈETSKI DAN ROMA

Predsjednik Saveza Roma Republike Srpske Saša Mašić ocijenio je da položaj Roma u Republici Srpskoj nije zadovoljavajući i izrazio nadu da će se u nekom doglednom vremenu naći dobra politčka volja da se malo više pažnje posveti i romskoj populaciji. On je istakao da Roma u BiH ima od 75.000 do 100.000, dok ih u Republici Srpskoj ima od 15.000 do 17. 000 i istakao da su veliki broj njih socijalni slučajevi. Mašić je najavio da se večeras u Domu kulture u Dubravama, u opštini Gradiška, obilježava "Romska noć" na kojoj će biti predstavljen prigodan kulturno-umjetnički program. PRIЈEDORSKI ROMI U NOVIM KUĆAMA Predsjednik Udruženja Roma opštine Prijedor Ramo Salešević rekao je na svečanosti povodom Svjetskog dana Roma da prijedorski Romi dočekuju ovaj dan u veselju jer je upravo završen projekat izgradnje i renoviranja trinaest kuća za romske porodice. "Najveći problem Roma jeste stanovanje, i veoma smo radosni što se 13 porodica upravo uselilo u nove kuće. Kuće su izgrađene u okviru projekta `Stambeno zbrinjavanje Roma`, čija je vrijednost 260.000 KM. Projekat su finansirali Ministarstvo za ljudska prava i izbjeglice BiH sa 250.000 KM i opština Prijedor sa 10.000 KM“, rekao je Salešević. Salešević je istakao da veliki problem za oko 700 prijedorskih Roma predstavlja nezaposlenost. "Trenutno je u Prijedoru zaposleno samo sedam Roma. Ipak, situacija se stalno popravlja, a do nedavno radilo ih je samo dvoje", rekao je Salešević. On je rekao da oko 60 odsto mladih prijedorskih Roma ne zna svoj maternji jezik, te da će Udruženje Roma tražiti pomoć od opštine kako bi se romskoj djeci držala predavanja o njihovom maternjem jeziku. Načelnik opštine Prijedor Marko Pavić rekao je da je opština prepoznala probleme Roma i da oni treba da budu ravnopravni sa ostalim građanima. "Opština Prijedor je u prethodnom periodu djelovala u nekoliko smjerova. Na polju obrazovanja već imamo prve Rome na fakultetu i višim školama, a većina ih pohađa osnovnu i srednju školu, a opština im nabavlja udžbenike. Radimo i na infrastrukturi u romskim naseljima, a očekujemo da ove godine dobijemo značajnija sredstva kako bi konačno riješili problem Roma u Prijedoru", rekao je Pavić. Na današnji dan 1971. godine u Londonu je održan Prvi kongres Roma, kada je za romsku himnu proglašena pjesma "Đelem-đelem", a ustanovljena je i zastava sa točkom kao centralnim simbolom. Ovaj kongres je prvi put na jednom mjestu okupio intelektualce iz reda romskog naroda, koji su na tom skupu definisali svoj cilj - Stop rasizmu, diskriminaciji i egzilu i prvi put dali preporuke za organizovanje romskog naroda. Na kongresu je i verifikovan naziv pripadnika ovog naroda - Romi, a dotadašnji nazivi označeni su kao nedostojni i uvredljivi. Održavanje Kongresa doprinijelo je povećanju uključenosti Roma u društveni život i podstaklo osude diskriminacije i rasizma nad pripadnicima ovog naroda. Poslije prvog Kongresa Roma povećan je broj romskih nevladinih organizacija, kulturno-umjetničkih društava i klubova. Romi, tradicionalno miroljubiv narod, potiču sa prostora današnje Indije. Nakon prvih znakova diskriminacije i progona napuštaju Indiju i u traganju za boljim uslovima života naseljavaju Evropu. Dolazak Roma u Evropu prvi put je zabilježen na području Transilvanije (Rumunija) 1416. godine, dok se u hronici grada Forelija (Italija) spominju 1422. godine. Na prostorima BiH zvanično se spominju početkom 16. vijeka. Prema zvaničnom popisu iz 1991. godine, u BiH živi oko 9.000 Roma, međutim romske nevladine organizacije, kojih je oko 40 u BiH, konstatovale su da je taj broj mnogo veći i procjenjuju da u BiH danas živi između 85.000 i 100.000 Roma. Prema zvaničnom popisu iz 2002. godine u Srbiji živi oko 108.000 Roma. Prema nezvaničnim procjenama, u Srbiji živi oko 450.000 Roma. Više od polovine Roma u Srbiji živi u neformalnim naseljima, kojih prema procjenama ima oko 600, a više od stotinu na teritoriji Beograda. U EU živi između 10 i 12 miliona Roma, koji su u mnogo lošijem socijalno-ekonomskom položaju u odnosu na prosječno stanovništvo. Prema istraživanjima provedenim u šest zemalja članica, samo 42 odsto romske djece završava osnovnu školu, dok je evropski prosjek 97,5 odsto. Prema procjenama, samo deset odsto romske djece pohađa srednju školu. Nezaposlenost među Romima je najizraženija, a rezultat toga je da često žive u teškim uslovima, bez vode i struje. Očekivani životni vijek za Rome deset je godina kraći od evropskog prosjeka.