Industrija dijamanata - i bogati zaziru od "luksuza"

Ru­si­ja je već glo­bal­ni šam­pi­on u is­ko­pa­va­nju sku­po­cje­nih ka­men­či­ća, a In­di­ja mje­sto nji­ho­ve fi­ne ob­ra­de, ali sa­da se ra­đa mo­guć­nost da dvije ze­mlje ko­nač­no po­bolj­ša­ju sa­rad­nju na ovom po­lju. Cilj je da u me­đu­sob­noj tr­go­vi­ni di­ja­man­ti­ma, ko­ja sa­da do­sti­že vrijed­nost od je­dva 611 mi­li­o­na do­la­ra go­di­šnje, u do­gled­no vrije­me poč­nu da raz­mje­nju­ju ro­bu u vrijed­no­sti od pet mi­li­jar­di do­la­ra.

 Ča­sov­nik je sav od di­ja­ma­na­ta i ko­šta 40 mi­li­o­na ame­rič­kih do­la­ra. Upr­kos či­nje­ni­ci da je broj me­ga­bo­ga­ta­ša (onih sa pre­ko 30 mi­li­o­na do­la­ra ope­ra­tiv­ne go­to­vi­ne) po­ras­tao u po­sljed­njoj go­di­ni da­na na go­to­vo 173.000, za ju­ve­lir­sko re­mek-dje­lo bri­tan­ske fir­me „Graf” na ne­dav­nom saj­mu sa­to­va u Ba­ze­lu ni­je bi­lo jag­me. Ba­sno­slov­no skup sat je „vr­lo smje­li po­du­hvat”, pri­znao je Fran­soa Graf, iz­vr­šni di­rek­tor dra­gu­ljar­ske ku­će po­zna­te po iz­ra­di ma­siv­nog na­ki­ta ukra­še­nog di­ja­man­ti­ma u bo­ji...

Da li će sku­po­ce­ni mje­rač vre­me­na sa odvo­ji­vim di­ja­mant­skim pr­ste­nom od 38 ka­ra­ta za­vr­ši­ti u mu­ze­ju kom­pa­ni­je, ha­re­mu u Per­sij­skom za­li­vu ili u se­fu ano­nim­nog bje­lo­svet­skog plu­to­kra­te, ne zna se. Na­i­me, kao i osta­tak svije­ta, ko­ji se, po pro­cje­ni MMF-a, uve­li­ko spre­ma za epo­hu skrom­ni­jeg ži­vo­ta, i glo­bal­na in­du­stri­ja di­ja­ma­na­ta po­či­nje da bro­ji „te­ške go­di­ne”.

„Upr­kos ne­kim re­kord­nim iz­no­si­ma, 2014. je bi­la te­ška go­di­na. Na­ja­vlje­no za­tva­ra­nje An­tver­pen­ske ban­ke di­ja­ma­na­ta, po­slov­na ne­iz­vje­snost zbog sma­nje­ne li­kvid­no­sti, su­že­ni iz­vo­ri fi­nan­si­ra­nja, sni­že­ni pro­fi­ti, vi­so­ka cije­na sve rje­đih ne­bru­še­nih di­ja­ma­na­ta i ma­nji rast cije­ne bru­še­nih di­ja­ma­na­ta od oče­ki­va­nog glav­ni su raz­lo­zi”, na­bra­ja „Izra­el­ski sa­vjet za di­ja­man­te”.

Či­tav splet okol­no­sti okre­nuo se pro­tiv in­du­stri­je di­ja­ma­na­ta, ocje­nju­je Fi­lip Me­li­je, iz­vr­šni di­rek­tor „De Ber­sa”, vo­de­ćeg svjet­skog pro­iz­vo­đa­ča di­ja­ma­na­ta po nji­ho­voj ka­rat­noj vred­no­sti, u iz­ja­vi za „Faj­nen­šel tajms”.

Na­glo ja­ča­nje vrijed­no­sti ame­rič­kog do­la­ra – do­mi­nant­ne ob­ra­čun­ske va­lu­te svjet­ske tr­go­vi­ne di­ja­man­ti­ma – ovaj dra­gi ka­men od­sko­ra je uči­nio dva­de­se­tak od­sto sku­pljim.

Isto­vre­me­no, na tr­ži­štu di­ja­ma­na­ta pri­mjet­no ra­ste po­nu­da – ne zbog po­pla­ve ozlo­gla­še­nih „kr­va­vih di­ja­ma­na­ta”, iz vre­me­na ne­ka­da­šnjih ra­to­va u Afri­ci, već zbog sa­da­šnjeg na­glog si­ro­ma­še­nja mno­gih in­ve­sti­to­ra ko­ji su prije kri­ze ula­ga­li u taj bi­znis. U An­tver­pe­nu, na pri­mer – gdje su ina­če lo­ci­ra­ne če­ti­ri od ukup­no 25 svjet­skih ber­zi di­ja­ma­na­ta – po­nu­da je da­nas 10 pu­ta ve­ća od tra­žnje, tvr­de za „Po­li­ti­ku” ak­te­ri ta­mo­šnjeg bi­zni­sa.

U me­đu­vre­me­nu, post­kri­zna pro­me­na psi­ho­lo­gi­je me­ga­bo­ga­ta­ša, me­đu nji­ma po­seb­no ame­rič­kih ku­pa­ca di­ja­ma­na­ta, ko­ji u tom po­gle­du spa­da­ju me­đu naj­ga­lant­ni­je, po­seb­no bri­ne maj­sto­re ovog bi­zni­sa. Iz­gle­da da je agre­siv­no mar­ke­tin­ško ubje­đi­va­nje po­ten­ci­jal­nih ku­pa­ca da je bru­še­ni ka­men van­red­no rije­dak i dra­go­ce­ni sim­bol „luk­su­za” ili ne­po­re­ci­vi „vječ­ni do­kaz lju­ba­vi” na ozbilj­nom is­pi­tu, tvr­di iz­vje­štaj „Јu­ni­ti mar­ke­tin­ga”, ko­ji pra­ti na­vi­ke po­je­di­na­ca sa pro­sječ­nim go­di­šnjim pri­ho­di­ma iz­nad 269.000 do­la­ra. 

Luk­suz je ste­kao ne­ga­tiv­nu ko­no­ta­ci­ju. Јav­no mnje­nje okre­će se pro­tiv dru­štve­nih ne­jed­na­ko­sti. Ni­je vrije­me za še­pu­re­nje”, po­ru­ču­ju tr­gov­ci luk­su­znom ro­bom sa one stra­ne Atlan­ti­ka.Na­i­me, sa­vre­me­ni ul­tra­bo­ga­ta­ši, kao i oni ne­ka­da­šnji, gle­da­ju da pa­za­re vi­no­gra­de na ju­gu Fran­cu­ske, dis­kret­ne pa­la­te u Lon­do­nu, sku­pe jah­te i ma­le mla­znja­ke, sku­po­ce­ne žen­ske sa­to­ve i di­ja­man­te – po no­voj mo­di –naj­ra­di­je one obo­je­ne. Ipak, naj­i­muć­ni­ji lju­di i že­ne ovog svije­ta da­nas da­le­ko opre­zni­je jav­no de­mon­stri­ra­ju svoj sta­tus, po­go­to­vo upa­dlji­vim sta­kli­ći­ma, ne­go osvje­do­če­ne pa­raj­li­je iz vre­me­na prije 2008. Na­i­me, ka­kav je smi­sao pri­ka­zi­va­nja pra­ti­lja oki­će­nih kao jel­ke ako iza ćo­ška če­ka ta­blo­id ili po­kret za bor­bu pro­tiv dru­štve­nih ne­jed­na­ko­sti?

No­vo­vje­kov­ni za­štit­ni­ci ugro­že­nih vr­lo ra­do će raz­me­tlji­vim pa­raj­li­ja­ma jav­no skre­nu­ti pa­žnju da na svije­tu u ovom tre­nut­ku naj­ma­nje mi­li­jar­da lju­di glad­na ide na po­či­nak, da sva­kih osam se­kun­di umre ne­vak­ci­ni­sa­no dije­te, dok se na Me­di­te­ra­nu sva­ko­dnev­no da­vi na de­se­ti­ne mi­gra­na­ta, ko­ji ama baš nig­dje ne­ma­ju šan­se za bo­lju bu­duć­nost.