Promovisana knjiga "Mitropolit Sveti Petar Zimonjić"
Riječ je o doktorskom radu protojereja Bilinca, koji je odbranjen na katedri za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu.
Autor knjige ističe da je mitropolit Petar Zimonjić, koji je poznat i kao Dabrobosanski i Sarajevski, "veliko osjetilo Pravoslavne crkve, svetitelj koji je svojim životom svjedočio Gospoda, vaskrslog Hrista".
- Cijelog života je govorio o "malom" čovjeku i njegovim vrijednostima. Uvijek je bio uz tog "malog" čovjeka, obraćao mu se, bodrio ga - navodi Bilinac.
On naglašava da su i austrougarske, a kasnije i ustaške vlasti bile svjesne ugleda u narodu mitropolita Zimonjića i zbog toga ga se plašile.
Prema njegovim riječima, stradanje mitropolita Zimonjića počinje kada ustaške vlasti, preko sarajevskog župnika Božidara Brala, traže od njega da ukine ćirilicu u crkvama, zaprijetivši mu slanjem u logor i smrću.
- Mitropolit je 17. maja odveden u Zgereb, na put svog stradanja. U Zagrebu je maltretiran, a odatle je odveden u logor Kerestinac. Tamo mu je skinuta mantija i obrijan je. Odatle je odveden u logor u Gospiću, gdje je maltretiran. Iz Gospića je ponovo vraćen u Zagreb, a odatle u logor Јadovno. Tu je svaki dan išao na čelu kolone Srba koje su ustaše ubijale i bacale u jame na Velebitu. Јedan od ustaša mu je 5. avgusta maljem razbio glavu i bacio ga u Šaranovu jamu, gdje je završio zemaljski život - ispričao je Bilinac, dodajući da se kult mitropolita Petra Zimonjića razrasta u narodu.
On ističe da prilikom pisanja knjige nije bilo nimalo lako sakupljati građu, jer je mnogo toga propalo u Prvom i Drugom svjetskom ratu.
Govoreći o knjizi, dekan Bogoslovskog fakulteta "Sveti Vasilije Ostroški" iz Foče Darko Đogo istakao je da nedostaju ovakve knjige koje se tematski bave ličnostima značajnim za crkveni život.
- Prema jednoj od književnih teorija, lik oca Nikole iz romana Ive Andrića "Na Drini ćuprija", ko je neko od apsolutnog autoriteta, koji nosi svetost po sebi, koja je šira i od religijskih granica, zasnovana je na liku mitropolita Petra Zimonjića - rekao je Đogo.
Predavač na Bogoslovskom fakultetu u Foči protojerej-stavrofor Nenad Tupeša ističe da knjiga predstavlja značajn doprinos istorijsko-bogoslovskoj nauci uopšte, jer je sada prvi put na prefinjen način, pitkim sadržajem i načinom pisanja, prikupljena najobimnija istorijska građa koja se tiče ličnosti svetog Petra Sarajevskog, ali ne samo njega.
- Tu je iznesen čitav splet istorijskih okolnosti koje su vezane za njegovu svetu ličnost, bilo da je riječ o njegovoj postojbini gdje je rođen – Hercegovini i Crnoj Gori, bilo da je riječ o njegovoj episkopskoj službi kao mitropolita zahumsko-hercegovačkog, a potom kao mitropolita dabrobosanskog - rekao je Tupeša.
Umirovljeni episkop zahumsko-hercegovački i primorski Atanasije, uz Njegovo preosveštenstvo episkopa zahumsko-hercegovačkog i primorskog Grigorija, jedan od recenzenata djela ističe da se knjiga, iako stručna istorijsko-bogoslovska studija, čita sa velikom pažnjom, i zbog značaja mitropolita Petra Zimonjića u novijoj crkvenoj i nacionalnoj istoriji, ali i zbog obilja podataka i materijala koji sadrži, kao i načina na koji ga autor izlaže, obrađuje i procjenjuje.
Mitropolit Petar Zimonjić rođen je u Grahovu 1866. godine, 1903. godine je izabran za mitropolita hercegovačkog, a 1920. za mitropolita dabrobosanskog.
Pravoslavna crkva ga je 1998. godine proglasila za sveštenomučenika, a 2000. godine uvrstila u red svetitelja i proslavlja se 17. septembra.
Njemu je posvećena Bogoslovija u Foči i niz hramova.