SAD: Ministarstvo odbrane daje pravo komandantu da kazni novinara

Nove smjernice vojnog priručnika, po prvi put, sadrže takve nejasne odredbe kojima se daje za pravo vojnim komandantima da mogu da ih "široko tumače", navode stručnjači ratnog prava i novinari, prenijela je agencija AP.

Tako vojni komandanti mogu da zamole novinare da napuste američku vojnu bazu, ili da pritvore novinara za bilo kakav uočen prekršaj.

"U principu, novinari su civili", navodi se u priručniku od 1.180 stranica, ali i dodaje da "novinari mogu biti pripadnici oružanih snaga, lica koja su ovlašćena da prate oružane snage, ili neprivilegovana strana u ratu".

Osoba koja se smatra za "neprivilegovanu stranu u ratu" nema zvanje koje podleže zaštiti prava po Ženevskoj konvenciji tako da komandant može da ih ograniči na određene zone, ili čak pritvori na neodređeno vrijeme, bez optužbe pošto se novinar smatra za "nepovlašćenu zaraćenu stranu".

U priručniku se dodaje da "izvještavanje o vojnim operacijama može biti veoma slično prikupljanje obavještajnih podataka ili čak špijuniranja".

"Novinar koji djeluje kao špijun može biti predmet mjera bezbjednosti i kažnjen ukoliko je zarobljen", navodi se u novim smjernicama američkog Ministarstva odbrane.

Međutim, nije precizirano kakva kazne, ili pod kojim okolnostima američki vojni komandant može da odluči da "kazni novinara".

Iz Ministarstva odbrane su saopštili da su zvaničnici odrednicom "neprivilegovana strana u ratu" htjeli da ukažu da teroristi ili špijuni mogu da se maskiraju u novinare-reportere ili da upozore na nekoga ko radi za sajtove džihadista i drugim publikacijama, kao što je Al Kaidin časopis "Inspajer" koji mogu da se koriste za podsticanje ili regrutovanje ekstremista.

Istovremeno zvaničnici su rekli da isti izraz treba da se odnosi na prenošenje informacija o aktuelnim vojnim operacijama, lokacijama vojnih trupa ili drugih povjerljivih podataka neprijatelju.