Estonija prva u EU po digitalizaciji ekonomije i društva
Besplatno se može pristupiti mreži na svakom mjestu: parkovima, trgovima, restoranima, aerodromima, lukama, čak i u šumama. Gotovo 90 odsto domaćinstava ima računar, dok 88 odsto redovno koristi internet. Estonija je prva u EU prema kriterijumu digitalne ekonomije i društva.
Informatizacija usluga koje pruža država počela je krajem devedesetih i imala je značajnu ulogu u komunikaciji sa građanima o integraciji zemlje u Evropsku uniju. Estonija je jedina na svijetu potpuno digitalizovala državnu upravu. Broj usluga se povećavao, a među sadašnjih čak 500 stotina su e- školstvo, zdravstvo, policija, porezi i elektronsko glasanje.
- Ako je potrebno, mogu sazvati sjednicu Parlamenta bilo gdje, sjednice pripremamo bez papira. Јedino što poslanici moraju biti fizički u sali kada glasaju, jer to ne mogu učiniti izvan Parlamenta. Više od trećine birača kod nas glasa putem interneta - kaže Eiki Nestor, predsjednik Parlamenta Estonije .
Ključni dokument je identifikaciona kartica sa digitalnim potpisom i funkcijom svojeručnog potpisa i zamjenjuju sva ostala dokumenta. Istraživanje Estonaca pokazalo je da ova kartica uštedi jednu radnu sedmicu svakom zaposlenom godišnje.
- Estonci su uvijek bili dobri u matematici i kibernetici i kada smo stekli nezavisnost naš cilj je bio da uvodimo inovacije i da izgradimo savremenu državu. Imali smo mnogo političara koji su gledali naprijed i imali ideje za razvoj informacionog društva. - kaže Liia Hani, ekspert za e- upravu e-akademije Estonije.
Putem interneta obavlja se 99 odsto bankarskih transakcija, otvaranje firme traje nekoliko minuta. Ovo je svoejvrsna informatička dvosmjerna ulica. Baze podataka su objedinjene, otvorene i dostupne na uvid bilo kom građaninu, a u isto vrijeme svaki korisnik može znati o čemu, kada i zašto je neko tražio njegove podatke.
- Možemo reći da je estonski sistem siguran i da je naša baza podataka o građanima zaštićena. S obzirom na to, da tehnologija brzo napreduje, naš izazov je da u budućnosti vodimo računa o sigurnosti, efikasnosti, ali i novim uslugama kojima ćemo olakšati život građanima uz minimalizaciju troškova - kaže Indrek Onik, inovacioni centar E-Estonija.
Digitalnim inovacijama otvaraju vrata za on-lajn poslovanje u Evropskoj uniji. Među ostalim digitalizovani su državni arhiv, muzejska građa, crkvene evidencije, kulturno nasljeđe.
I školski sistem ide u korak sa razvojem savremenih tehnologija zemlje u kojoj je nastao Skajp.
- Sistem obrazovanja se konstantno mijenjao proteklig 25 godina. Mislim da je sistem sada dobar. Izdvojio bih i saradnju sa vodeći svjetskim univerzitetima i našu otvorenost za strane studente. Mislim da takva vrsta nastave može biti poučna za sve - kaže Јuri Pinel, profesor Univerziteta u Talinu.
Obrazovna politika polazi od ideje da informatičko obrazovanje počinje u predškolskom periodu, a programiranje je sastavni dio nastave prvih razreda osnovne škole.
- Sve materijale imamo na sajtu što je veoma dobro. Možda ponekad nedostaje komunikacije između nas i profesora - kaže Mirjam Korsten, studentkinja Univerziteta u Talinu.
Oliver Hainsalu, student Univerziteta u Talinu, kaže "Mi svakako moramo učiti, a naši predavači su različiti, neki potpuno preferiraju e-učenje".
Iako bez ozbiljnije demokratske tradicije i izgrađenih institucija na putu od nekadašnje sovjetske članice, preko nezavisnosti 1991. do prijema u EU, NATO i evrozoni ova najsjevernija baltička zemlja shvatila je da su vladavina prava i novi ustavi ključni za reforme u ekonomiji, te spremnost i istrajnost za promjene u čitavom društvu.