Sveti apostol Filip i Božićne poklade

Na prvi poziv Hristov da pođe sa Njim, Filip je krenuo bez dvoumljenja, jer je već od ranije bio upoznat sa Svetim pismom i onim što su Mojsije i stari proroci rekli za Hrista. Na Tajnoj večeri, Filip je Hristu izrazio želju da vidi i upozna Oca Nebeskog, a Hrist je odgovorio: „Ko vidi mene, vidi i Oca, riječi koje vam ja govorim, ne govorim od sebe, nego Otac moj u meni“. Po silasku Svetoga Duha na apostole, propovijedao je Јevanđelje po Aziji, Grčkoj. Indiji i Јermeniji, zajedno sa apostolom Vartolomejom. Nakon što su ova dvojica apostola, u Јeropolju, učinili brojna čuda, neznabošci ih uhvate i razapnu na krst, okrenute naglavačke. Tada se desi strašan zemljotres, a uplašeni narod, smatrajući to Božjom kaznom, potrči da oslobodi propovjednike. Nažalost, apostol Filip je već bio izdahnuo. Tu je i sahranjen, 86.godine, a mošti su mu kasnije prenijete u Rim. Osim ovog pomena, slavi se još i 13. jula, sa Dvanaestoricom apostola.
Božićne poklade se slave pred početak Božićnog posta, na dan Svetog Apostola Filipa, 14. novembra. Na taj dan se svi ukućani goste i vesele, sprema se bogata večera po Hrišćanskom običaju. Danas ćemo pojasniti pojam poklade. Poklade su dani pred početka posta. Negdje se još zove i „mesopust”. Taj termin označava da je dozvoljeno da se mrsi. Božićne poklade “padaju“ pred početak Božićnog posta. Interesantno je da pred Vaskršnji post imamo dvije poklade, „mesne” dvije sedmice pred početak posta i „bijele” sedam dana pred početak Vaskršnjeg posta. Zbog poznate strogoće načina posta i da bi se organizam navikao na drugačiji režim ishrane, dvije sedmice pred početak posta prestaje se s konzumiranjem mesa, ali se može koristiti bijeli mrs (mlijeko i mliječni proizvodi). Bijelim pokladama prestajemo da koristimo i bijeli mrs. Poklade su, prema narodnim običajima, domaće gozbe svih okupljenih članova porodice ili seoska veselja uoči velikih postova. Stoga su nazivi poklada vezani za nazive velikih postova: Vaskršnje, Božićne, Petrovske i Velikogospojinske. Prve tri su u narodnoj tradiciji i danas veoma očuvane. Prema vrsti hrane koja se sprema, u narodu postoje i drugi nazivi. Tako se poklade nazivaju bijele ili sirne kad je obavezno obredno jedenje bijelog mrsa. Mesne, kad se uglavnom spremaju jela od mesa. Proštene ili pročka poklade su dobile naziv po običaju da se na ovaj dan sve uvrede opraštaju, kako bi i nama dugovi bili oprošteni, i tako rasterećeni dugovanja, što čišći ušli u period nastupajućeg posta. Zato se u narodu, uz čašu, kao zdravica na ovaj dan kaže: “Oprosti, ulazimo u post kao u more”, a prisutni odgovaraju: “Neka je od Boga oprošteno, oprosti i ti meni”. Inače u zapadnoj kulturi, za poklade se koristi izraz karneval. Kada bi doslovno preveli složenicu karneval, to bi značilo „zbogom meso”.