Milivoje Petrović Blaznavac-prvi srpski general

Јunak naše priče, danas neopravdano zaboravljeni Milivoje Petrović Blaznavac, rodio se početkom 1820-ih u selu Blaznavi nadomak Topole, od oca Petra, siromašnog trgovca i majke koja je u domaćinstvu kneza Miloša radila kao služavka. Ima li nešto što Srbi vole više od misterije i teorije zavjere?Glasine da mu je majka bila u Miloševom “haremu” i da ju je Petar uz dobar miraz primio trudnu sa Milivojem u stomaku on sam mudro nikada nije negirao. Svakako, njegovi savremenici u njemu su mogli naći i potvrdu ove glasine. Ne samo što je podsjećao na gospodara Šumadije, već je pokazivao i neograničenu želju za vlašću i moći. Umjesto da nastavi očev posao odlučio je da izuči bojadžijski zanat, kojim se bavio sve dok se nije zaposlio kao činovnik u službi kneževog brata Јovana, jednog od komandanata vojske. To mu je omogućilo da prvi put okusi kako je to biti učesnik jednog političkog previranja. Tokom Miletine bune prešao je na stranu Ustavobranitelja i uništio važne poruke koje je Јovan uputio knezu Milošu, ali je srećom kažnjen samo batinama. Kada je početkom 1840-ih prvi put svrgnuta dinastija Obrenović, Blaznavac je unapređen na konto anti-Obrenovićevskih zasluga i patnje, postavši desna ruka Ilije Garašanina, pomoćnika ministra unutrašnjih poslova i jednog od najuticajnih političara svog vremena, ali i ađutant kneza Aleksandra Karađorđevića. Zbog pretjerane bliskosti sa jednom kneževom ćerkom, Garašanin ga je poslao u Beč da motri na ostarjelog kneza Miloša i da zadobije njegovo povjerenje. Tu shvata da ovaj želi da se vrati na vlast u Srbiji, koristeći se revolucionarnim metežom u Austriji 1848. godine, zbog čega ga nagovara da na putu za Beograd svrate u Zagreb,gdje sa Ljudevitom Gajem sređuje njegovo hapšenje. Dok je bivši knez dvadesetak dana robovao u tamnici, Milivoje uspijeva da mu izmami novac za “oslobađanje” koji je potom podijelio sa Gajem. Nakon toga, godinudana je proveo u Srpskoj Vojvodovini, učestvujući u ratu protiv mađarske vojske, gdje je postao opčinjen artiljerijom. Iako nije znao ni reč francuskog jezika, odlučio je da ode u domovinu Voltera, Robespjera i Napoleona radi studija. U Mecu je upisao Vojnu akademiju, odlično se snašao i razvio veliku ljubav prema hemiji. Navodno je tokom svog boravka tamo izumio posebno punjenje za granate zbog čega je odlikovan od strane kralja Napulja. Blaznavac se kući vratio u jeku Krimskog rata, ali ne prije nego što je posjetio Rusiju. U Sankt Peterburgu, prijestonici golemog i moćnog Carstva, sreo se sa ruskim ministrom vanjskih poslova grofom Neselrodom čiju je poruku prenio kralju Aleksandru Karađorđeviću. Neko vrijeme je bio upravnik varoši Beogradske, odnosno gradonačelnik, a tokom svog mandata je popločao jedan dio centra. Smijenjen je zbog sukoba sa prijestoničkim pašom (Turci su još uvek bili tu) oko izgradnje nove pijace. 1858. godine dolazi do povratka Obrenovića na vlast, uprkos Blaznavčevim naporima da natjera uplašene ministre i vojne zapovjednike da narede vojsci rastjerivanje Svetoandrejske skupštine. I taman kad je djelovalo da je gotov, on je samo protjeran u svoj rodni kraj. Za razliku od njega, moćni je vojvoda Vučić otrovan u tamnici. Dvije godine nakon smrti kneza Miloša, knez Mihailo ga vraća u Beograd, unapređuje u čin pukovnika i daje mu na upravu topolivnicu u Kragujevcu. Strani savjetnici su se žalili da su ostali rodovi vojske potpuno zapostavljeni. 1868. godine postaje general i ministar vojni. Gotovo istovremeno, knez smjenjuje Garašanina sa mjestapredsjednika Vlade, zbog protivljenja njegovoj ženidbi bliskom rođakom Katarinom Konstantinović. Blaznavac podržava svog suverena u namjeri i stiče još veći uticaj. Nekoliko mjeseci kasnije, knez pada kao žrtva atentata na Topčideru, a Milivoje Petrović biva prvi koji koristi vojsku da bi ostvario svoju političku volju. Dok ostarjeli Garašanin sprječavazavjerenike da preuzmu vlast ali ujedno i razmišlja da narodu vrati krunu i možda uspostavi treću dinastiju, Blaznavac u Topčideru vojsci uzvikuje ime 14-godišnjeg Milana Obrenovića, unuka gospodara Јevrema. Rasprava sa protivnicima ove ideje kratko je trajala: samo je potapšao balčak sablje i svi su, pa i Garašanin, koji mu je “tu sablju i pripasao”-ustuknuli. Tipičan državni udar. Milan je doveden iz Pariza i dočekan kao vladar, a Topčidersku skupštinu koja ga je i formalno proglasila za kneza sastavljenu od hiljadu poslanika za svaki je slučaj opkolila Blaznavčeva vojska. Da se, kojim slučajem, ne predomisle. Blaznavac postaje najuticajniji od trojice kneževskih namjesnika, koji će vladati dok novi gospodar ne postane punoljetan.Radio je to uz pomoć policije i doušnika, a mnogi su njegovi lični neprijatelji završavali iza rešetaka kao neprijatelji dinastije. 1871. godine sa svojim je vladarom srdačno primljen na audijenciju kod ruskog cara Aleksandra II. Oženio se Katarinom Konstantinović, nesuđenom kneginjom, a pričalo se da mu se oficiri obraćaju riječima “Vaše sijateljstvo”, što je bilo rezervisano za regenta kneževine i što je dalo povoda spekulacijama da Blaznavac hoće nešto više od pukog namjesništva...Maloljetnog je kneza ipak, vjeruje se, čvrsto držao uza sebe i u zavisnosti, između ostalog i organizacijama lažnih atentata. Prvo je ispod pločnika na Terazijama eksplodirala jedna ukopana bomba dok je Milan ili izlazio iz Narodnog pozorišta (dakle, bio prilično daleko) ili kočijama prošao ka pozorištu (zavisi od izvora), a drugi put se kod Smedereva raspao poljski nužnik baš dok je ovaj u njemu boravio zbog čega je upao u septičku jamu (i u panici pucao na sve strane). Narod je ovaj potonji slučaj nazvao "Smederevskim nameštajem", a Blaznavac je oba događaja odmah proglašavao pokušajima atentata. Bilo kako bilo, njegova je namjesnička vlada po Kosovu i Metohiji, RaškojiMakedoniji otvarala srpske škole, u Prizrenu i Banjaluci i bogoslovije, a istovremeno se pripremala i za rat za konačno oslobođenje. Ustavom iz 1869. ograničili su moć vladara, ali to Milana nije omelo da tri godine kasnije, po sticanju punoljetstva, upravo Blaznavcu povjerimjestopredsjednika Vlade. Kakve god da je planove nakon toga imao, omela ih je 5. aprila 1873. njegova iznenadna i tajanstvena smrt u 49. godini života. Pričalo se da je ubijen, a mnogi su vjerovali i da je njegovoj smrti kumovao i sam knez. Zvanično, umro je od srčane kapi. Sahranjen je u grobnici Obrenovića na Topčideru, onoj u kojoj leže članovi doma koji nisu vladali. Iza sebe je ostavio sina Vojislava i ćerku Milicu. Vojislav je bio zapovjednik Kraljeve garde dinastije Karađorđević.