Šesnaest godina od NATO agresije na SR Јugoslaviju (VIDEO)

Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik večeras će u Beogradu, povodom obilježavanja godišnjice od početka ovog napada, prisustvovati komemorativnom programu.

Tokom 78 dana bombardovanja tokom operacije koju je Nato nazvao "Milosrdni anđeo", poginulo je ili nestalo ukupno 1.008 pripadnika vojske i policije - 659 vojnika i 349 pripadnika policije, dok je teže i lakše ranjeno oko 6.000 civila, među kojima 2.700 djece.

U bombardovanju je uništeno i oštećeno 25.000 stambenih objekata, onesposobljeno 470 kilometara puteva i 595 kilometara pruge, oštećeno je 14 aerodroma, 19 bolnica, 20 domova zdravlja, 18 dječijih vrtića, 69 škola, 176 spomenika kulture i 44 mosta, dok je 38 razoreno.

Ukupna materijalna šteta procijenjena je na više desetina milijardi dolara, dok ratni gubici u ljudstvu i tehnici na suprotnoj NATO strani, nikada nisu objelodanjeni, ali je najpoznatiji slučaj obaranje nevidljivog aviona F-117, kod Buđanovaca.

Odluka o agresiji na Saveznu Republiku Јugoslaviju donesena je, prvi put u novijoj istoriji, bez odobrenja Savjeta bezbjednosti UN, a naredbu je tadašnjem komandantu savezničkih snaga, američkom generalu Vesliju Klarku, izdao generalni sekretar NATO Havijer Solana.

Savezna Republika Јugoslavija napadnuta je pod izgovorom da je krivac za neuspjeh pregovora u Rambujeu i Parizu o budućem statusu južne srpske pokrajine Kosovo i Metohija.

Vazdušni napadi 19 zemalja članica NATO počeli su 24. marta 1999. godine u 19 sati i 45 minuta, krstarećim raketama i avijacijom na više područja Srbije i Crne Gore, a posljednji napad dogodio se 10. juna, u 13 časova i 15 minuta, nedaleko od Kosovske Kamenice, iako je Vojno-tehnički sporazum u Kumanovu potpisan 9. juna 1999. godine.

Tokom agresije izvršeno je 2.300 vazdušnih udara na 995 objekata širom zemlje, a 1.150 borbenih aviona lansiralo je skoro 420.000 projektila ukupne mase 22.000 tona. NATO je lansirao 1.300 krstarećih raketa, ispustio 37.000 "kasetnih bombi" od kojih je poginulo oko 200 ljudi, a ranjeno više stotina, upotrijebio je i zabranjenu municiju sa osiromašenim uranijumom. Uništena je trećina elektroenergetskog kapaciteta zemlje, bombardovane su dvije rafinerije, u Pančevu i Novom Sadu, a snage NATO-a prvi put upotrijebile su i takozvane grafitne bombe za onesposobljavanje elektroenergetskog sistema.

Generalni sekretar NATO 10. juna izdao je naredbu o prekidu bombardovanja, nakon što je započelo povlačenje snaga Savezne Republike Јugoslavije i Srbije sa Kosova i Metohije, a Savjet bezbjednosti UN usvojio je Rezoluciju 1244, uputivši na Kosovu i Metohiju 37.200 vojnika Kfora iz 36 zemalja, sa zadatkom da "čuvaju mir i bezbjednost".
I pored međunarodnog prisustva, napadi Albanaca na Kosovu na preostale Srbe postali su svakodnevni, a vrhunac se desio 17. marta 2004. godine, kada je u sinhronizovanom pogromu ubijeno 19 lica, više stotina Srba je povrijeđeno, a oko 4.000 protjerano.

U martovskom pogromu stotine srpskih domova je uništeno, više srpskih sela sravnjeno sa zemljom, a desetine crkava i manastira izuzetne kulturno-istorijske važnosti, koji su pod zaštitom Uneska, je uništeno. Posljedice bombardovanja osiromašenim uranijumom tokom godina sve su vidljivije, a kao jedna od njih je drastično povećanje broja ljudi sa malignim oboljenjima. U Institutu u Vinči, kod Beograda, u još neadekvatnim uslovima čuva se radioaktivni materijal prikupljen poslije bombardovanja.