Menopauza: Alternativa, možda, ne pomaže, ali i ne škodi
Ublažavanje simptoma menopauze poput talasa vrućine moguće je i bez supstitucione hormonske terapije, ali dokazi koji podupiru većinu drugih metoda liječenja različiti su i ne previše snažni, zaključila je grupa evropskih naučnika koji su analizirali rezultate mnogobrojnih istraživanja koja su se bavila tom tematikom.
Multinacionalni tim analizirao je rezultate istraživanja liječenja simptoma menopauze od vježbanja do antidepresiva i psihoterapije, i na osnovu toga izradio preporuke za potrebe Evropskog društva za menopauzu i andropauzu (EMAS).
Voditelj istraživanja Gesthimani Mintziori sa Univerziteta Aristotel u Solunu kaže da je grupa analizirala alternative hormonskoj terapiji jer žene "zbunjuje kad treba da utvrde šta je najbolje". Ovo bi trebalo da pomogne i ljekarima u savjetovanju pacijentkinja o raspoloživim mogućnostima liječenja.
- U svakom slučaju, izbor liječenja bi trebalo da bude rezultat zajedničke odluke pacijentkinje i ljekara - kaže Mintziori.
Talasi vrućine, crvenilo kože i noćno znojenje najčešći su simptomi tokom menopauze. Hormonska supstituciona terapija uključuje kombinaciju estrogena i progesterona i pokazalo se da može da ublaži talase vrućine. Prema istraživanjima, još je i najefikasnija, ali je prate i rizici.
Ljekari su ranije redovno propisivali supstitucionu hormonsku terapiju ženama u menopauzi da bi ublažili simptome i smanjili rizik od srčanih bolesti, ali prije desetak godina veliko američko istraživanje pokazalo je da takva terapija blago povećava rizik od pojave raka dojke, srčanih udara i krvnih ugrušaka. Iako je hormonska terapija i dalje najefikasnija u ublažavanju menopauzalnih simptoma, mnoge žene su od tada prestale da je koriste.
Zbog toga su naučnici proučavali istraživanja efikasnosti alternativnih metoda liječenja, od promjene načina života i ishrane, dodataka ishrani, do drugih lijekova na recept i psihoterapije i alternative.
Rezultati rada ovih istraživača, objavljeni u časopisu "Maturitas", nisu, međutim, dali jasniju sliku. Što se vježbanja tiče nije bilo uvjerljivih dokaza da ublažava valunge, ali istraživači kažu da vrijedi pokušati jer popravlja cjelokupan kvalitet života i smanjuje rizike od srčanih bolesti kod žena nakon menopauze. Ni dokazi o koristi ishrane bogate fitoestrogenima, poput soje, nisu uvjerljivi, utvrdili su.
Što se tiče antidepresiva - selektivnih inhibitora preuzimanja serotonina (SSRI) i inhibitora preuzimanja serotonina i noradrenalina (SNRI), postoje dokazi da su djelotvorni u smanjivanju učestalosti i intenziteta valunga.
"Gabapentin", lijek koji se koristi za neke vrste epileptičnih napada i bolova, takođe je proučavan kao alternativna metoda liječenja i, po nekim istraživanjima, bio je efikasan. Za psihoterapiju i alternativu poput akupunkture, nema dovoljno istraživanja da bi se donijeli konačni zaključci.
Doktor Vulf Utian iz Sjevernoameričkog društva za menopauzu kaže da ovo nisu konačne preporuke za ono što djeluje odnosno ne djeluje na simptome menopauze.
On ističe da je opšte poznato da je placebo efekat vrlo jak kod liječenja talasa vrućine i zato neka sredstva koja, prema istraživanjima nisu djelotvorna, mogu da pomognu pojedinim ženama. Takođe, i mnoge alternativne metode nemaju opasne nuspojava poput nekih lijekova.
Žene mogu da ih probaju i ako im je od njih bolje, to je dobro. Ako nije, onda moraju da porazgovaraju da ljekarom o uzimanju hormona.U časopisu Američkog medicinskog udruženja (ЈAMA) početkom godine objavljen je rad njihovih istraživača takođe na temu najefikasnije terapije u menopauzi.
Oni su utvrdili da niske doze oralnih kontraceptiva mogu da ublaže talase vrućine i noćno znojenje kod žena kod kojih su se ovi simptomi pojavili prije menopauze. Nakon što prođe menopauza, žene koje ne žele da uzimaju hormonsku terapiju zbog njene povezanosti s većim rizikom od raka dojke i jajnika, mogu da pređu na nehormonsku terapiju i da se pozabave alternativnim tretmanima, jogom, akupunkturom, kao i da promjene način ishrane.