Mladi narkomani u EU zamorčići za nove droge

Zavisnici o drogama (ilustracija)

Evropa se suočava sa sve većim problemom novih vrsta narkotika. Nove droge nastaju zahvaljujući modernim tehnologijama i uglavnom se prodaju preko interneta. Ali najveći problem je, kako se navodi u ovom istraživanju, što mladi narkomani svjesno pristaju da budu testirani na nove droge bez obzira na to što je nepoznat efekat na njihovo zdravlje.

Mira Kovačević, direktorka Specijalne bolnice za bolesti zavisnosti kaže  da je bilo takvih primjera u evropskim državama, ali da joj nije poznato da Srbiji ima narkomana „zamorčića”.

„U Americi, na primjer, ljudima plaćaju da učestvuju u eksperimentu sa novim supstancama. Ali oni koji žele na taj način da zarade novac, svjesno ulaze u takve eksperimente. Takođe, mladi i zavisnici od droga uzimaju narkotike za koje ne znaju ni kako se zovu, već se odluče za njih po preporuci prijatelja”, kaže Mira Kovačević.

U izvještaju Evropskog centra za praćenje droga navodi se da je na Starom kontinentu identifikovano više od 560 novih psihoaktivnih supstanci , od kojih je većina sintetička verzija kanabisa, ili stimulansi sa efektom amfetamina i kokaina. Samo jedan sintetički stimulans je uzrokovao 200 slučajeva ozbiljnih trovanja i više od 100 slučajeva u kojima su korisnici umrli od trovanja sintetičkom drogom.

„Može se spekulisati da li se potajno i namjerno otvaraju tržišta nekih supstanci za zemlje u kojima ljudi nisu toliko svjesni svojih prava i sa namerom da se ti narodi na neki način oštete. Ali to su teorije zavjere i ne znam da li se mogu ozbiljno shvatati”, kaže doktorka Kovačević koja je i predsjednica Republičke stručne komisije za prevenciju i kontrolu bolesti zavisnosti Ministarstva zdravlja Republike Srbije.

Od svih droga, u Evropi je trenutno najpopularniji ekstazi.

Tokom prošle godine, 2,1 milion mladih od 15 do 24 godine potvrdilo je da koristi ovaj narkotik. Povratak ekstazija je prouzrokovao da se on sada ne koristi samo u noćnim klubovima i na rejv žurkama. Mladi danas gutaju ove tablete i u kafićima i na kućnim zabavama.

Zavisnici u Srbiji najčešće koriste sintetički kanabis, skank i spid. Takođe, kokain više nije droga bogatih, u našoj zemlji postao je dostupan svima, može se nabaviti po maloj cijeni na ulicama Beograda, ali je jako lošeg kvaliteta.

„Upotreba heroina je sve manja. U Srbiji je sve više zavisnika od kocke, klađenja, interneta i duvana. Alkohol je toliko prisutan da niko ni ne piše o tome. Ali to je naša najubitačnija i najraširenija zavisnost”, kaže doktorka Kovačević.

U poslednjih nekoliko godina, u policijskim racijama širom Evrope, zatvoreno je više velikih fabrika sintetičkih droga mahom u Belgiji i Holandiji. Kod nas je krajem aprila policija uhapsila šest osoba osumnjičenih za proizvodnju sintetičke droge rivotril u laboratoriji u Novom Sadu. U pretresima na više lokacija u ovom gradu i Subotici nađena je velika količina tableta rivotrila. U Novom Sadu je otkrivena mini-laboratorija i veća količina psihoaktivnih supstanci i nepoznate tečnosti koja je korišćena za proizvodnju sintetičke droge, kao i mašina za pravljenje tableta.

Ne znamo tačan podatak koliko je laboratorija sintetičkih droga u Srbiji zatvoreno u policijskim racijama jer takav podatak nije bio dostupan.

Prema zvaničnim podacima, čak 6.800 smrtnih slučajeva od predoziranja, uglavnom heroinom i drugim opijatima bilo je 2014. godine u Evropi. Razlog za sve veći broj ovakvih smrti Evropski centar za praćenje droga i narkomana nije naveo. Ali povećana dostupnost heroina visoke čistoće i osobe sa dugim narkomanskim stažom su mogući razlozi povećanog predoziranja sa smrtnim ishodom.

Procjenjuje se da je 1,2 miliona ljudi imalo pozitivan rezultat na testu upotrebe droge u Evropskoj uniji 2014. godine, preciznije – 1,5 miliona uključujući Norvešku i Tursku.

Upotreba amfetamina je izraženija u sjevernoj i istočnoj Evropi. „Stimulansi djeluju tako što povećavaju aktivnost, budnost, osjećaj sreće, pokretljivost”, napominje doktorka Kovačević.

Novitet je i smanjenje uzimanje droga intravenozno, a zabilježeno je i da homoseksualci sve više koriste sintetičke droge.

Evropski centar za praćenje droga i narkomana upozorava i na načine prodaje narkotika. Nabavka psihoaktivnih supstanci putem interneta raste i širi se nekontrolisanom brzinom.

„U Centru za mlade Srbije postoji program sa pacijentima tinejdžerima u koji mnogo ulažemo, želimo da zaustavimo bolest prije nego što se ona razvije”, zaključuje doktorka Mira Kovačević za naš list.

U Specijalnoj bolnici za bolesti zavisnosti ima mladih pacijenata od 20 do 35 godina. Ali ima i starijih, onih koji su počeli liječenje kao mladi, a sada već imaju više od 60 godina. Ti ljudi su postali pacijenti ove bolnice jer su bili zavisni od metadona.