Antički nakit u Singidunumu (FOTO)
Malo je gradova u Evropi koji mogu da prikažu izložbu sa predmetima starim skoro dva milenijuma, a Beograd će uskoro učiniti upravo to, izlažući sjajne primjerke nakita koji su Rimljani koristili u Singidunumu.
- U rimsko doba nakit je bio veoma cijenjena i rijetka dragocenost, koja je vlasniku donosila sreću i blagodat - rekli su kustosi Slavica Krunić i Miodrag Ignjatović, autori izložbe.
Nakit je obično nosio veoma lične poruke, često inspirisane filozofskim idejama. Pravo da ga nosi imala je samo civilna i vojna elita, koja je i na taj način javnosti pokazivala svoj društveni status, obrazovanje i stečene zasluge.
- Prostor današnjeg Beograda uključen je u sastav Rimske imperije početkom nove ere, ali je vojni logor na Kalemegdanu osnovan tek na prelazu iz prvog u drugi vijek - ističu Krunićeva i Ignjatović.
Najveći dio otkriven je slučajno, građevinskim radovima. Arhitekta Marsel Nahman je 1933. godine zbog otkrića rimskih grobnica, zaustavio radove na izgradnji kuće kod današnjeg Doma sindikata. Nakon Drugog svjetskog rata arheolozi su po pozivu građana više puta ispred mašina otkrivali i spasavali ostatke rimskih grobnica sa bogatim prilozima.
Ti nalazi su danas najvrjedniji dio kolekcije Muzeja grada Beograda.
Teritorija Singidunuma se stalno širila, a stanovništvo uvećavalo, naročito sredinom trećeg vijeka. Arheološki nalazi otkrivaju da je, pored starosedelaca i vojnika, mahom iz Mezije, novi grad privlačio i grčke oslobođenike iz gradova u Maloj Aziji, vješte zanatlije iz Sirije i Egipta...Pristiglo stanovništvo je sa sobom donijelo lokalne rituale, kultove i običaje. Njihov suživot sa starosjedeocima govori da je zajednica Singidunuma bila društvo široke tolerancije, koja im je omogućila skladan i prosperitetan život.
Kriza Carstva se u Singidunumu osjetila tek krajem četvrtog vijeka. Naselje se drastično smanjuje, a sahranjivanje se ponovo vrši u neposrednoj blizini starog utvrđenja. Pronađeni grobovi u okviru kastruma, kao i krhki tragovi ostataka antičke arhitekture, ukazuju da je kastrum sveden na nivo malog četvrtastog utvrđenja u blizini Dizdareve kule.
Na nakitu otkrivenom uz pokojnike, uočava se uticaj germanskog stila, što ukazuje na snažnije kontakte i priliv germanskog stanovništva, koje se uključivalo u rimski sistem.
U Železniku je 1988. godine pronađen sarkofag u kojem je sahranjena žena sa ogrlicom od dvije perle izrađene od istog komada smaragda. Arheolozi slute da ovaj lokalitet krije ostatke luksuzne vile, a smaragd od 26 karata je i danas prava rijetkost.
Pred nama se smjenjuje prstenje, a na jednom je mladi Ahil sa ispruženom rukom u kojoj je zec. Ova vrsta nakita bila je neizostavna u doba Singidunuma.
Rimljani iz Singidunuma, bilo da su muškarci, žene ili djeca, obavezno su nosili prstenje. Kao i danas, zlatno i srebrno prstenje Rimljani su poklanjali kao zavjetne, vjeridbene ili vjenčane darove, a služilo je i kao pečat.
Simbol ptice na nakitu arheolozi su nalazili najčešće u ženskim grobovima, s kraja četvrtog i početka petog vijeka. Motiv ptice često se tumači kao simbol hrišćanstva, ali se takođe može posmatrati i kao vjesnik pobjede i slobode.
Ćilibarske perle različitog oblika, koje su bile nanizane na gvozdene članke sa graničnicima samo su jedan od brojnih nalaza s kraja trećeg vijeka.
Trgovina ćilibarom je milenijumima povezivala narode Evrope, zbog čega su mitovi i vjerovanja o njemu veoma slični među narodima Starog kontinenta. Ćilibar simboliše sunce, izvor života, a od davnina je poznata njegova blagorodnost po čovjeka. Stanovništvo Balkana ga je vjerovatno simbolički povezivalo sa mitom o Apolonu, novom suncu, zaštitniku herojskih vrlina, pobedniku nad tamom.
Ova tradicija, da blago gradskih muzeja bude prikazano na Beogradskoj tvrđavi, tokom prethodnih godina zadobila je veliki broj poklonika.
Izvor: Večernje novosti