Haradinaj slagao njemačkog ambasadora, srpsku crkvu "podvalio" kao katoličku
Popović je, kako piše Sputnjik, koautor monografije posvećene toj crkvi.
Dio konzervatorskih radova je već izveden, a na tabli ispred gradilišta, tvrdi Popović, prikazan je projekat obnove koji nema veze sa stvarnim stanjem.
Kosovski premijer Ramuš Haradinaj, kako piše Sputnjik, pohvalio se nedavno na svom profilu na Fejsbuku da je njemačka država finansirala projekat "važan za našu kulturu i istoriju". Međutim, riječ je o obnovi pravoslavne Crkve Svetog Nikole u Novom Brdu na Kosovu i Metohiji, koju je Haradinaj predstavo kao katoličku.
To je za Sputnjik potvrdio i dr Popović. On kaže da su srpski istraživači odmah alarmirali Manastir Visoke Dečane i nadležne organe kako bi pravo istraživanje i istina o toj crkvi stigli do njemačkog ambasadora.
- Mi naučnici smo pokrenuli mašineriju da se objelodani šta je zapravo ta crkva i da se spriječi falsifikovanje. U svakom slučaju, ovo je još jedan pokušaj Albanaca da se negira postojanje srpskog kulturnog nasljeđa na Kosovu i Metohiji i da se svojata. Drugim riječima, Haradinaj je bezočno slagao njemačkog ambasadora - tvrdi dr Popović.
Popović ističe da postoje naučni dokazi da je u pitanju pravoslavni objekat, ali upozorava i da su Albanci počeli konzervatorske radove bez ikakvog naučnog uporišta, čime su napravili štetu toj pravoslavnoj svetinji jer su je prepravljali.
- Oni u stvari ostatke Crkve Svetog Nikole pretvaraju u trobrodnu baziliku što nikad nije bilo, što je veliki falsifikat. Dio tih konzervatorskih radova su već izveli, a ispred gradilišta, na prilazu su na tabli prikazali projekat obnove i radove koji nemaju veze sa stvarnim stanjem - objašnjava on.
Popović napominje da je u Novom Brdu postojala i katolička crkva, takozvana Saška crkva koja je bila van bedema tadašnje gradske teritorije.
- Prije nego što su uopšte počela istraživanja na Novom Brdu sredinom dvadesetog vijeka, na osnovu izvorne građe, nije bilo sasvim jasno da li su Turci, kada su zauzeli Novo Brdo, pretvorili u džamiju pravoslavnu ili katoličku crkvu. Dilema oko toga je postojala, ali istraživanja između 1957. i 1960. godine su jasno pokazala da je u pitanju pravoslavna crkva. Ona je građena u dvije etape, prvobitna crkva je sagrađena negdje oko 1269. godine i imala je moravsku plastiku i najvjerovatnije je bila zadužbina ili kralja Vukašina ili jedan od prvih spomenika kneza Lazara - kaže dr Popović.
Na sajtu kosovskog ministarstva kulture, omladine i sporta o Crkvi Svetog Nikole piše da je u pitanju objekat sa najvećim dimenzijama u Novom Brdu, za koju se smatra da je bila katolička katedrala. Spomenik, tvrde, što se tiče oblika izgradnje, pripada rimskom stilu, sa dimenzijama plana 30,7 metra dužine i 23,4 metra širine. Na osnovu arheoloških istraživanja otkriveno je da je prije nego što je katedrala izgrađena tu postojala jedna manja crkva oko koje su se nalazila groblja. Takođe, tvrdi se da su Dubrovčani umjesto crkve izgradili katedralu, uzdižući je za metar iznad zidina stare crkve.
Novo Brdo su 1455. godine osvojile Osmanlije, pa su mnogi objekti poslije toga oštećeni ili pretvoreni u objekte muslimanske vjeroispovesti. Katedrala Novog Brda je 1466. godine pretvorena u džamiju, kada joj je pridodat i minaret. Katedrala Novog Brda je uništena, dok je dio zidina obnovljen 1954. godine. Inače, crkva je pod zaštitom Uneska, a pored novobrdske tvrđave svakodnevno prolaze pravoslavci koji opstaju nadomak Manastira Svetih Arhanđela, zadužbine kćerke kneza Lazara iz 14. vijeka.