MCP: Državni zvaničnici istupaju sa netačnom tezom o crkvenoj imovini

Iz Mitropolije ističu da se državni centri moći u Crnoj Gori, atakujući bezobzirno na hramove i imovinu Cetinjske Mitropolije najnovijim Prijedlogom zakona o slobodi vjeroispovijesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica, služe krivotvorenjem istorijskih činjenica. 

- Uvidom u arhivski dokument o popisu državne imovine, tokom trajanja nezavisne države Kraljevine Crne Gore do 1918, jasno se vidi da nijedna pravoslavna, ni rimokatolička crkva, ni džamija nisu bile imovina države - istaknuto je u saopštenju.

U saopštenju Mitropolije objašnjavaju da su u srednjovjekovnoj Zeti, gospodari koji su bili izdanci narodnih dinastija Vojislavljevića, Nemanjića, Balšića i Crnojevića, ustupali vladarskim poveljama brojne i bogate zemljišne posjede manastirima i crkvama, a darovani posjedi postajali su vlasništvo hramova, odnosno Crkve, a ne države ili dvora.

Iz Mitropolije navode primjer povelje od 4. januara 1485. kojom je gospodar Zete Ivan Crnojević darovao cetinjskom manastiru dvije trećine Cetinjskog polja, ali i zemljišne posjede u Dobrskom selu i Ceklinu i solane u Grblju. 

- Nakon osnivačke povelje Cetinjskom manastiru, Crnojević je donio i Zakon /Sud carski i patrijaršijski/ 1485. godine, kojim se štite manastirska imanja - navodi se u saopštenju.

Mitropolija crnogorsko-primorska ističe da je temelj zemljišnoj svojini i imovinskim pravima ostroškog manastira položio lično Sveti Vasilije Ostroški, rođen 1610. godine u selu Mrkonjići u Popovom polju kod Trebinja - Srbin iz Hercegovine. 

- Sveti Vasilije Ostroški se kao mitropolit zahumski, odstupajući ispred zuluma Turaka, šezdesetih godina 17. vijeka skrasio u zabitoj pećini na padinama ostroških greda i sa grupom monaha sazidao Gornji ostroški manastir posvećen Časnom Krstu. Da bi obezbijedio novosazidanom manastiru materijalni osnov za opstanak i duhovnu misiju, Sveti Vasilije je otkupio određene zemljišne parcele u podoostroškim selima - podsjećaju iz Mitropolije.

U Zavještajnom pismu iz 1666. godine koje se i danas čuva u riznici ostroškog manastira, napominju iz Mitropolije, Sveti Vasilije poimenično imenuje topografske nazive lokacija koje je u minulom vremenu otkupio za obrazovanje i uvećanje zemljišne svojine ostroškog manastira.

Prema navodima iz Mitropolije, ostroški svetitelj u završnom segmentu Zavještajnog pisma izriče anatemu kojom štiti zemljišnu imovinu ostroškog manastira koju mu je lično obezbijedio i jasno i nedvosmisleno opominje seljane podostroških sela da se ne bi usudili da nasilno i protivpravno prisvajaju posjede manastira. 

- U protivnom, suočiće se sa dejstvom kletve koju na uzurpatore ostavlja. A suočiti se sa kletvom Svetog Vasilija nije nimalo razumno - poručuju iz Mitropolije crnogorsko-primorske.

Mitropolija podsjeća da je podjela imovine u Crnoj Gori na crkvenu, državnu i porodičnu imovinu vladalačke porodice Petrović Njegoš prvi put izvršena na Blagovijesti, 25. marta 1868, kada je održana Narodna skupština glavara u Cetinjskom manastiru.

Mitropolija u saopštenju naglašava da su sve državne vlasti u Crnoj Gori, barem do 1946. godine, kako nacionalne, tako i okupacione, poštovale i uvažavale imovinska prava i vlasništvo Cetinjske Mitropolije i njenih hramova i nisu uzurpirale njene posjede, ali da se stvari temeljno mijenjaju dolaskom komunista na vlast.

Prema Zakonu o agrarnoj reformi i unutrašnjoj kolonizaciji iz 1946. godine, kako objašavaju u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj, pravoslavni manastiri u Crnoj Gori lišeni su većeg dijela zemljišnih posjeda, kategorisani su u dvije grupe - manastira većeg istorijskog značaja, u koje su svrstani Cetinjski manastir, Ostrog, Piva, Morača i Savina, i ostali manastiri.

Iz Mitropolije napominju da nikad nijedna državna vlast u Crnoj Gori nije pokušavala niti realizovala podržavljenje pravoslavnih hramova i cjelokupne njihove imovine, te da je sadašnje nastojanje državnih centara moći u Podgorici jedinstven takav slučaj u cjelokupnoj istoriji Crne Gore i njene državno-pravne tradicije. 

- Takva izrazito nasilna ideološka i politička doktrina nema utemeljenja u pravnom i cjelokupnom istorijskom nasljeđu ove namučene zemlje - zaključili su u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj kojoj se, kao nasljednici Mitropolije zetske, kako navode, sračunato i tendenciozno podmeće da je formirana 1931. godine želeći da joj se kod neupućenih skrati postojanje za 427 godina.