I nacisti se zgražavali nad ustaškim zločinima
- Okrutnost sa kojom su pod vođstvom ustaša vršena ubistva u BiH, prevazilazi sve što je do sada zabilježeno u krvavoj istoriji balkanskih naroda. Od municije se brzo odustalo, pa su tako ljudi klani kao životinje, lobanje su im razbijane čekićima ili sjekirama, utjerivani su kao stoka u kuće, sjednike ili štale, koje su zatim paljene - navedeno je u izvještaju njemačkog kapetana Hefnera od 12. oktobra 1941. godine.
Hefner je kao podatak naveo i da broj srpskih žrtava iznosi gotovo 400.000.
Ovo je dio šokantnog autentničnog njemačkog dosijea o ustaškim zvjerstvima nad Srbima, Јevrejima i Romima 1941. i 1942. godine u Јasenovcu, Staroj Gradiški i na dugim područjima NDH, čije postojanje je postalo poznato u februaru ove godine, zahvaljujući saradnji Večernjih novosti ovog lista i Arhiva Vojvodine.
Direktor Arhiva Vojvodine Nebojša Kuzmanović rekao je da je riječ o dokumentima koje su sačinili predstavnici njemačke obavještajne službe tokom Drugog svjetskog rata.
Kapetan Hefner u dopisu od 12. oktobra 1941. godine, govoreći o zločinima ustaša u BiH, navodi da se od strijeljanja brzo odustalo, jer se to smatralo traćenjem municije, te da su zbog toga odabrane druge vrste smrti.
Njemački oficir je naveo da je kod Bosanskog Petrovca, gdje do intervencije Italijana nije bilo sahranjeno više od 8.000 leševa, pronađeno 70 ugljenisanih leševa koji su bili žicom vezani za stog sijena i njegovim paljenjem stradali su na lomači.
Hefner je napisao da se događalo da su roditelji malu djecu, da bi ih spasili, puštali kroz prozore kuća u plamenu, koje su ustaše bile opkolile, ali su ih ustaše nabadale na vile za sijeno, a potom bacale nazad u plamen.
- Јedva da se može uopšte zamisliti takva jedna okrutnost, pred kojom bi se i neljudi užasnuli. Čak su im i crkve služile za to da u njih ljudi, poput stoke, budu utjerani i ubijeni - zaključio je Hefner u svom izvještaju.
Dosije sadrži i svjedočenje jedne Hrvatice udate za Srbina, iz decembra 1941. godine, o uslovima u Јasenovcu, o čemu joj je pričao njen rođak, pukovnik u hrvatskim oružanim snagama, kojem je bila dužnost da podigne koncentracioni logor i obavlja njegovu inspekciju.
- Prema mišljenju ovog pukovnika... nakon likvidiranja logora u Gospiću, prije dva mjeseca, u Јasenovcu se nalazilo 18.000 ljudi, a sad ih ima 3.000, iako niko iz logora nije pušten, a uvijek dolaze novi. Svi ostali su pomrli od hladnoće i gladi ili su ubijeni - piše u njemačkom dosijeu.
Večernje pišu da dosije sadrži original pisma o ustaškim zločinima nad Srbima, koje je 8. februara 1942. godine nadbiskupu Alojziju Stepincu poslao svjedok koji se potpisao kao "katolik hrišćanin, pa tek onda Hrvat", a naveo je da su starci, žene i djeca, prvo strašno zlostavljani, pa tek onda ubijani.
- Nevini Srbi prikivani su na panjeve, plamen vatre je lizao njihova gola prsa, njihova je koža zguljivana, otvorene rane pijeskom i silju posipane, oči kopane, uši, nosevi i jezici odsijecani. Djeca su bacana u vatru, kipuću vodu i krečane - navedeno je u tom pismu.
Kada je Novostima prije šest mjeseci, objelodanjeno da je ovo pismo, koje je sastavni dio njemačkog dosijea, u posjedu Arhiva Vojvodine, u Hrvatskoj su se pojavile tvrdnje da je riječ o falsifikatu podmetnutom iz Beograda hrvatskom političaru Prvislavu Grisonu, preminulom 1969. godine u Parizu.
- Nesporno je da mi imamo original tog pisma - istakao je direktor vojvođanskog arhiva Kuzmanović.
Dosije sa 600 listova dokumenata i 63 autentične i uredno numerisane fotografije, decenijama je bio dio ličnog fonda Slavka Odića /Bihać, 1916 - Beograd, 2006/, nosioca Partizanske spomenike, koji je tokom dijela vojne karijere pripadao Odjeljenju za zaštitu naroda /OZNA/, službovao u SUP-u, a bio je i generalni konzul u Torontu i bavio se publicistikom.
Dosije je, dvije godine nakon njegove smrti, Arhivu Vojvodine prodao R.Z. iz Sremske Mitrovice, a zatim je 11 godina stajao netaknut u arhivskom deopou sve do prošle godine, kada je jedan arhivista novopostavljenom direktoru skrenuo pažnju na njegovu važnost.
Najveći broj dokumenata u dosijeu potiče od njemačkih obavještajnih organa u Hrvatskoj i Srbiji, a pojedini dokumenti su pisma ili svjedočenja građana ili zapovjednika paravojnih jedinica.
Manji dio tog arhiva pretočen je u knjigu "Gudovac 1941: put zločina" o prvom organizovanom masovnom zločinu ustaša nad Srbima, počinjenim 18 dana nakon osnivanja NDH, kada je masakrirano 190 srpskih žitelja desetak sela u bjelovarskom kraju.
Knjiga na srpskom i engleskom jeziku, koja sadrži i dvadesetak autentničnih fotografija u izdanju Arhiva Vojvodine i Srpskog narodnog vijeća iz Zagreba, poslata je u Vatikan, a dio je i Biblioteke Memorijalnog muzeja Holokausta u Vašingtonu i Međunarodnog arhivskog centra za nacističke zločine u Njemačkoj.