Proteklo 78 godina od krvavog ustaškog pira na Pagu i Velebitu
Na Pagu je ubijena najmanje 791 žrtva, među kojima je, kako su kasnije Italijani evidentirali, bilo 407 muškaraca, 293 žene i 91 dijete, dok je na Velebitu pobijeno oko 1.500 ljudi, saopšteno je iz Udruženja Јadovno 1941.
Predsjednik ovog udruženja Dušan Bastašić naveo je da su italijanske okupacione vlasti, zgrožene monstruoznošću zločina i brojem pobijenih zatvorenika, preuzele od NDH civilnu i vojnu vlast na tom području i naredile zatvaranje logora.
Dodatni razlog za zabrinutost Italijana bio je masovni ustanak Srba u Lici protiv ustaške tiranije.
- Želeći da unište tragove zločina i pobiju ostatak zatvorenika u kratkom roku, ustaški naredbodavci su motivisali dželate sa dodatnih 100 kuna po satu klanja. Noć uoči katoličkog praznika Velike Gospe, zločinci su u uvali Slana na ostrvu Pagu poklali preostale zatvorenike, muškarce žene i djecu - podsjetio Bastašić.
On je naveo da su ustaški zločinci sutradan ujutro, 15. avgusta, dovršili krvavi pir, nakon čega su se, pijani i krvavih uniformi, priključili procesiji koja se kretala ulicama Paga i završila u katoličkoj crkvi u centru grada.
Bastašić je rekao i da su italijanski vojni sanitarci na mjestu zločina na Pagu, početkom septembra 1941. godine, ekshumirali i spalili 791, kako su zabilježili, svježe zakopanih leševa, a njihov pepeo je zakopan u paškom kamenjaru.
Ekspedicija udruženja Јadovno 1941 pronašla je u oktobru 2017. godine i to mjesto.
- Gotovo u isto vrijeme, ustaše su u logoru Јadovno, na Velebitu, mitraljezima strijeljale oko 1.500 preostalih zatvorenika i zatrpale ih u jame iskopane u samom logoru - podsjetio je Bastašić.
Danas na ostrvu Pag, na mjestu nekadašnjeg logora, nema spomenika koji bi podsjećao na stravičnu sudbinu najmanje 8.020 ljudi, nedužnih žrtava - Srba i Јevreja, pobijenih u ljeto 1941. godine.
Spomen-ploča u uvali Slana, obnovljena 2010. godine, razbijena je nakon nekoliko dana, a istu sudbinu doživjela je 19 dana nakon ponovnog postavljanja 29. jula 2013. godine. Potomci žrtava su 2015. godine na mjestu iznad nekadašnjeg logora Slana postavili i osveštali Časni krst.
Na mjestu logora Јadovno u proteklom ratu porušeno je spomen–obilježje, a tijela žrtava i dalje leže neekshumirana. Potomci žrtava su 2012. godine na mjestu nekadašnjeg logora Јadovno postavili i osveštali Časni krst.
- 78 godina kasnije, gotovo niko se neće sjetiti klanice koja se dogodila 15. avgusta 1941. godine na Velebitu i na Pagu. A trebalo bi, radi naših predaka, našeg dostojanstva i naših potomaka. Među mnogobrojnim potomcima žrtava, uspomenu na njih čuva tek nekoliko njih - naveo je Bastašić.