Јednoglasno usvojen dogovor o Bregzitu
Iz kancelarije predsjednika Evropskog savjeta Donalda Tuska saopšteno je da su lideri usvojili saopštenje o izlasku Velike Britanije iz EU.
Lideri EU pozvali su institucije evropskog bloka da preduzmu korake kako bi osigurali da sporazum može stupiti na snagu 1. novembra, ali su naglasili da u budućnosti "žele što bliže partnerstvo sa Velikom Britanijom".
Objavljeno je i više detalja dogovora o Bregzitu, te navedeno da je on zadovoljio obje strane.
Novi dogovor o izlasku Velike Britanije iz Evropske unije pošten je i razuman i odgovara načelima Evropske unije, izjavio je evropski glavni pregovarač Mišel Barnije.
U odnosu na taj sporazum, promijenjen je protokol koji se odnosi na Sjevernu Irsku, a sve druge odredbe su ostale iste.
- Opcija Bekstop zamijenjena je novim pristupom. Za Veliku Britaniju najsporniji element, zaštitni mehanizam za izbjegavanje tvrde granice na irskom ostvru, sada je zamijenjen novim pristupom. Revidirani protokol o Sjevernoj Irskoj štiti "sveostrvsku ekonomiju" na irskom ostrvu, mirovni sporazum na Veliki petak u svim njegovim dimenzijama i čuva integritet jedinstvenog tržišta - navodi Barnije.
Prema novom dogovoru o Bregzitu, Sjeverna Irska ostaće usklađena s ograničenim setom pravila Evropske unije kako bi se izbjegla tvrda granica na ostrvu. Primjenjivaće se evropski zakoni o robi, sanitarna pravila i veterinarske kontrole, pravila o poljoprivrednim proizvodima, porezu na dodanu vrijednost i carina za robu, pravila o državnim podsticajima.
U odnosu na stari sporazum iz novembra prošle godine, na zahtjev sadašnje britanske vlade, izbačena je odredba o zajedničkoj carinskoj teritoriji Evropska unija - Velika Britanija.
- Evropska unija i Velika Britanija sada su našle novi način kako bi postigle cilj izbjegavanja carinske granice na irskom ostrvu i istovremeno osigurale da Sjeverna Irska ostane dijelom carinska teritorija Velike Britanije. Dogovorom se izbjegavaju regulatorne i carinske kontrole na granici Republike Irske i Sjeverne Irske - dodaje Barnije.
Na irskom ostrvu, takođe, neće biti carinskih kontrola, već će se one obavljati u lukama. Za robu koja ide iz Velike Britanije u Sjevernu Irsku kao krajnje odredište, neće se primjenjivati evropske carinske tarife. Neće se plaćati evropske carine ni na stvari koje putnici prenose sa sobom preko irske granice. Sjeverna Irska će, kao i ostatak Velike Britanije, moći da uživa pogodnosti budućih sporazuma o slobodnoj trgovini koje će Velika Britanija zaključivati sa partnerima širom svijeta. Za robu koja dolazi iz trećih zemalja u Sjevernu Irsku i ne prelazi u Republiku Irsku, primjenjivaće se britanske carinske tarife.
Novost je i uvođenje mehanizma "pristanka", koji uključuje mogućnost da članovi sjevernoirske skupštine imaju odlučujući glas o dugoročnoj primjeni evropskih zakona u Sjevernoj Irskoj. Četiri godine nakon stupanja na snagu sporazuma, članovi sjevernoirske skupštine moći će odlučiti običnom većinom žele li nastaviti da primjenjuju evropske zakone. Ako glasaju za, sistem će biti produžen za još četiri godine.