"Marš slobode Srpske vojske" ulicama Banjaluke

Riječ je o performansu u kojem se glumci i statisti u originalnim uniformama srpske vojske iz Prvog svjetskog rata i sa tadašnjim zastavama kretali od Parka Petar Kočić preko Trga Krajine, Gospodskom ulicom do Skupštine grada i porte Hrama Hrista Spasitelja. 

Marš su pratili folklorna društva i građani Banjaluke. Ispred Hrama Hrista Spasitelja simbolično je dočekan komandant srpske vojske. 

Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Duško Milunović rekao je da je oslobođenje Banjaluke  - jedan od tri najvažnija događaja u srpskoj istoriji sa ove strane Drine, jer je nakon 400 i više godina ropstva pod Turskom i Austrougarskom Banjaluka oslobođena.

Milunović je rekao da je drugi važan događaj u istoriji Srba sa ove strane Drine 9. maj, Dan pobjede nad fašizmom, kada se srpski narod sa ovih prostora prostora nastojao pobiti, protjerati i pokrstiti.

- Treći važan datum za Srbe ovdje je 9. januar - Dan Republike Srpske koja je jedini okvir koji nam može obezbijediti na ovim prostorima slobodu, samostalnost i ravnopravnost sa drugima - istakao je Milunović.

Mulinović je podsjetio da je u Prvom svjetskom ratu pobijedila Srpska vojska koja je, iako je bila poražena i otpisana nakon golgote na albanskim planinama, ponovo vaskrsnula u Grčkoj, na Solunskom frontu, gdje je bila organizovana u šest divizija sa 140.000 boraca, od kojih je 25.000 u jednoj diviziji bilo sa ovih prostora.

- Naši preci i djedovi u velikim i slavnim bitkama pobijedili su i za samo 45 dana prešli 500 kilometara i 1. novembra 1918. godine oslobodili Beograd, a 21. novembra na Aranđelovdan 1918. godine oslobodili su Banjaluku - rekao je Milunović.

Državni sekretar u Ministarstvu za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Srbije Svetozar Aleksov rekao je da je ulaskom srpske vojske u Banjaluku došla sloboda za srpski narod na ovim prostorima.

Aleksov je istakao da je toga dana prestalo vjekovno življenje srpskog naroda na ovom prostoru pod tuđom okupacijom i komandom, bez slobode i prava na svoju riječ, vjerovanja i običaje.

- Naredni vijek je donio još mnoga teška iskušenja i teške borbe za ostvarivanje slobode srpskog naroda. Srpski narod dao je još mnogo krvi za današnju slobodu i postojanje Republike Srpske - istakao je Aleksov i napomenuo da je pred Srbima put očuvanja nezavisnosti Srbije i put očuvanja prava svih građana Republike Srpske, ali i borba za zajednički boljitak svih naroda sa ovih prostora.

Predsjednik Udruženja potomaka i poštovalaca oslobodilačkih ratova 1912-1918. godine Nebojša Kuštrinović rekao je da je obilježavanjem Dana ulaska srpske vojske danas u ovom gradu pobijedila istorija, ističući da je zaborav - ubijanje istine.

- Nije mi poznato iz kojih razloga smo tu istinu sakrivali sami od sebe. Politika ima pravo da ponekad i ne kaže istinu, ali istorija je ta koja uvijek govori istinu - istakao je Kuštrinović u obraćanju u Banjaluci povodom obilježavanja ovog važnog istorijskog datuma.

Povodom obilježavanja Dana ulaska Srpske vojske u Banjaluku 1918. godine, prethodno su položeni vijenci na spomenik banu Milosavljeviću.

Vijenac je u ime institucija Republike Srpske položila delegacija predvođena ministrom rada i boračko-invalidske zaštite Srpske Duškom Milunovićem i državni sekretar u Ministarstvu za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Srbije Svetozar Aleksov.

Cvijeće na spomenik banu Milosavljeviću položili su generalni konzul Srbije u Banjaluci Vladimir Nikolić, predstavnici Trećeg pješadijskog /Republika Srpska/ puka, direktor Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica Milorad Kojić, te predstavnici Boračke organizacije Srpske i grada Banjaluka.

Obilježavanje Dana ulaska Srpske vojske u Banjaluku 1918. godine počelo je jutros u Hramu Hrista Spasitelja služenjem parastosa za nestale i poginule srpske borce u Prvom svjetskom ratu.

Srpska vojska je nakon proboja Solunskog fronta 15. septembra 1918. godine za samo 45 dana prešla više od 500 kilometara i 1. novembra oslobodila Beograd i cijelu Srbiju, a 21. novembra, na Aranđelovdan svečano ušla u Banjaluku.

U Prvom svjetskom ratu poginulo je 1.300.000 Srba, odnosno 28 odsto srpske populacije, među kojima 53 odsto muškaraca od 25 do 45 godina.