Podići kvalitet visokog obrazovanja
Ovim zakonom će domaći sistem visokog obrazovanja biti usklađen sa promjenama u evropskom prostoru visokog obrazovanja koje su, u periodu od usvajanja važećeg Zakona iz 2010. godine, bile brojne, heterogene i kontinuirane.
Njime se uređuju ciljevi i principi visokog obrazovanja u Srpskoj, nivoi i vrste visokog obrazovanja, osnivanje, organizacija i rad visokoškolskih ustanova, opšta načela u oblasti obezbjeđenja kvaliteta u visokom obrazovanju, obrazovna, naučnoistraživačka i umjetnička djelatnost visokoškolskih ustanova, prava i obaveze akademskog osoblja i studenata, tijela u oblasti visokog obrazovanja, finansiranje visokoškolskih ustanova, kao i druga pitanja od značaja za obavljanje djelatnosti visokog obrazovanja.
U ovom aktu se obaveznim postupkom akreditacije treba obezbijediti veća prepoznatljivost, prohodnost, uporedivost i kvalitet domaćih visokoškolskih kvalifikacija van granica Republike i BiH.
- Propisivanjem akreditacije kao obavezne, Srpska je svoj sistem visokog obrazovanja uskladila sa vodećim tendencijama u zemljama članicama evropskog prostora visokog obrazovanja - navodi se u obrazloženju ovog akta.
Postupak akreditacije biće uređen posebnim zakonom o obezbjeđenju kvaliteta, što je takođe, važna promjena u pravcu obezbjeđenja većeg nivoa kvaliteta u visokom obrazovanju.
Prijedlog ovog zakona, između ostalog, precizira vrste i nivoe studija i postavlja rigoroznije uslove za osnivanje visokoškolskih ustanova, kao i rigoroznije kriterijume za izbore u naučno-nastavna i umjetničko-nastavna zvanja.
Ovim aktom Savjet za razvoj visokog obrazovanja Republike Srpske dobija značajniju ulogu u sistemu visokog obrazovanja, a u njegov sastav ulaze predstavnici privrednog sektora. Neke od novih nadležnosti ovog tijela su predlaganje standarda za početnu akreditaciju i akreditaciju, predlaganje Vladi mreže visokoškolskih ustanova i studijskih programa Republike, te predlaganje Ministarstvu modela finansiranja naučnoistraživačke djelatnosti, visokog obrazovanja i tehnološkog razvoja.
Prvi put od pristupanja bolonjskom procesu, u Zakon se uvode kratki programi visokog obrazovanja kao dio studija prvog ciklusa koji izvode visokoškolske ustanove i čijim se završetkom stiču odgovarajući sertifikati.
Radi olakšavanja finansijskog položaja studenata uvodi se oslobađanje od plaćanja školarina za redovne studente prvog i drugog ciklusa koji prvi put upisuju prvu godinu studija i prvi put upisuju svaku narednu godinu studija i koji prvi put obnavljaju završnu godinu studija prvog ciklusa, te podsticajna sredstva za redovne studente trećeg ciklusa studija, kao i studente prvog ciklusa studija.
U novom zakonu je i niz odredaba etičkog i kaznenog karaktera čiji je cilj razvijanje i unapređivanje moralnih i etičkih vrijednosti akademske zajednice, prevencija i sankcionisanje plagijata i drugih krivičnih djela u vezi sa naučnoistraživačkim i nastavnim radovima.
Ministar za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Republike Srpske Srđan Rajčević je obrazlažući u Narodnoj skupštini ovaj prijedlog zakona rekao da je njime, između ostalog, omogućeno da studentska praksa bude obavezna i postane sastavni dio ovog zakona, kao i da se obezbijedi kontinuitet u smislu menadžmenta visokoškolskih ustanova.
- Vlada je uložila niz amandmana na tekst ovog zakona koji se odnose na odredbe sa zakonskom snagom tokom vanrednog stanja i situacije, odnosno to da ovaj zakon preslikava najbolju praksu i zakonska rješenja koja smo imali tada, a koji su na svojevrstan način obezbijedili kontinuitet i opstanak ove akademske godine u vezi sa pandemijom virusa korona - rekao je Rajčević.