Uskoro knjiga "Diana Budisavljević, prećutana heroina Drugog svjetskog rata"
Taj rad će u septembru kao knjigu "Diana Budisavljević, prećutana heroina Drugog svjetskog rata""objaviti izdavačka kuća Profil, prenosi Tanjug.
Navodi se da je Mataušićeva posvetila gotovo 20 godina istraživanju života i rada Diane Budisavljević.
Kad ju je 1998. Ministarstvo kulture Hrvatske imenovalo za člana Komisije za izradu privremene muzejske postavke Memorijalnog muzeja u Јasenovcu, Mataušićeva se našla pred zahtjevnim zadatkom jer se u to vrijeme u Memorijalnom muzeju nije nalazio ni jedan muzejski predmet.
Kaže da se tada sjetila albuma s fotografijama djece koji su se čuvali u muzejskom depou zajedno s još neobrađenom, ali evidentiranom muzejskom građom.
- Bilo je tu pet albuma sa 537 originalnih fotografija djece iz 1942. godine koja su iz ustaških logora dovedena u Zagreb - ispričala je Mataušićeva.
Kako je već raspolagala nekim informacijama, uputila se u stručnu obradu fotografija iz albuma.
- Ti dani predstavljaju najmučnije i najteže razdoblje moga rada u Muzeju. Često sam prekidala rad, plakala, ljutila se na sebe i sve one koji su bili krivi za tako strašnu sudbinu djece. Knjige, novinski članci, feljtoni o akciji spašavanja djece gomilali su se u mojoj sobi, ali nije bilo nikakvih podataka o tome ko je snimao tu djecu, ko je svojom rukom upisivao podatke na poleđini svake numerisane fotografije - priča ona.
Nataša Mataušić je diplomirala istoriju i arheologiju na Filozofskom fakultetu u Zagrebu, bila je kustos Zbirke fotografija, filmova i negativa Muzeja revolucije naroda Hrvatske, a od 1999. bila je predsjednica Upravog vijeća Spomen područja Јasenovac.
Autorka je knjige "Јasenovac 1941-1945. Logor smrti i radni logor", brojnih izložbi i kataloga izložbi, kao i stručna saradnica na nekoliko izložbi iz savremene istorije.
Svoja istraživanja započela je u Arhivu Više škole za socijalne radnike, danas Studij socijalnog rada, u ulici Vladimira Nazora.
- Upravo su na tavanu te škole pronađeni odbačeni albumi Diane Budisavljević. Prvi rezultat bio je prilično skroman, ali važan jer su pronađeni dokumenti o Јani Koh i Kamilu Bresleru, njenim saradnicima koji su izvjesno vrijeme radili u toj školi. Ponekad sam se morala oslanjati više na intuiciju nego na poznate činjenice, što je u sinergiji dovelo do neočekivanog raspleta i saznanja, istovremeno razotkrivajući društvene i moralne poroke u društvu koje se gradilo, između ostaloga i na neistinama - navela je istoričarka.
Dnevnik Diane Budisavljević koji je pronašla njena unuka razotkrio je godinama prihvaćenu neistinu o tome kako su glavne zasluge za spašavanje srpske djece iz ustaških logora pripadale Komunističkoj partiji i njenim ilegalnim aktivistima.
Tokom prikupljanja stručne, naučne i memoarske literature, kao i novinskih članaka o akciji spašavanja, kako se navodi, tzv. kozaračke djece, Mataušić je došla je do zapanjujućih saznanja.
- Sva literatura napisana u razdoblju socijalističke Јugoslavije više je skrivala nego otkrivala, dajući u skladu s vremenom nastanka, glavnu ulogu u akciji spašavanja djece Komunističkoj pariji i ilegalnim aktivistima Narodnooslobodilačkog pokreta - kaže ona.
Trebalo je, kako ističe, odvojiti moguće od nemogućeg, laži od istine, pretjerivanja od stvarnosti, očistiti tekstove od ideoloških interpretacija.
- Valjalo je otkriti šta je bilo cenzurisano i pročišćeno, te objasniti ovaj složeni i kompleksni događaj u kojem je učestvovao veliki broj ljudi različitih ideoloških, političkih, socijalnih i moralnih opred,eljenja i kvaliteta, a koji se odvijao u jednom izuzetno teškom ratnom i revolucionarnom vremenu - rekla je Mataušićeva.