Eparhija budimska obilježila jubilej 100 godina ujedinjenja Patrijaršije
U organizaciji Muzeja Eparhije budimske juče je priređena tradicionalna izložba „Eksponat godine“, na kojoj se publici predstavio jedan od najinteresantnijih muzejskih artefakata, a koji nema svoje mjesto u stalnoj izložbenoj postavci.
Ovogodišnju svečanost „Eksponat godine“ Budimska eparhija posvetila je značajnom jubileju naše Patrijaršije, 100 – godišnjici ujedinjenja pomesnih Crkava u opet jedinstvenu Srpsku Patrijaršiju. Centralni eksponat ove godine je portret tadašnjeg episkopa budimskog i potonjeg karlovačkog patrijarha Lukijana Bogdanovića kojeg je naslikao čuveni mađarski slikar tog vremena Lajoš Bruk.
Svečanost je započela u dvorištu Muzeja pozdravom episkopa Lukijana koji je naglasio značaj obilježavanje ovakvih jubileja za SPC i narod, posebno van granica matične države.
Srpska crkva je kroz istoriju bila garant opstanka našeg naroda pogotovo u mješovitim sredinama kakva je bila Ugarska. Počeci Budimske eparhije i pravoslavlja na ovim prostorima sežu još u vreme slovenske braće Sv. Kirila i Metodija, misionara u Panoniji, na čiji plodonosni rad se nadovezao i prvi srpski arhiepiskop autokefalne crkve – Sveti Sava, koji je 1220. godine uspostavio i zvanične odnose između Mađarske države i Srpske crkve.
Budimska eparhija kao sastavni dio Žičke, a potom i Pećke arhiepiskopije postojala je u kontinuitetu prije Seobe Srba (1690) kao i za vrijeme i poslije Seobe o čemu svjedoče diptisti Budimskih arhijereja i pećkih patrijaraha, upravitelja eparhije.
Poslije Seobe Srba 1690. godine, Srpska crkva i narod zauzimaju značajno mjesto u austrijskom carstvu, odnosno u Ugarskoj. Uređenost Ugarske države doprinijela je izgradnji stabilne i organizovane crkvene jedinice – Karlovačke mitropolije. U takvoj dobro organizovanoj (u svakom pogledu) Karlovačkoj mitropoliji značajno mjesto zauzimala je i Budimska eparhija, koja je kao dio Mitropolije sa drugim njenim eparhijama ušla u sastav ponovo ujedinjene Srpske Patrijaršije. Tako je Budimska eparhija u granicama današnje Mađarske zvanično priznata kao dio kanonske teritorije Srpske pravoslavna crkve.
Pozdravljajući visoke goste, vladika se još jednom srdačno zahvalio Mađarskoj državi na svesrdnoj pomoći i sluhu kojeg ima za ovdašnju srpsku zajednicu.
Glavni kustos i upravnik Muzeja mr Kosta Vuković govorio je o centralnom eksponatu večeri – portretu tadašnjeg episkopa Lukijana Bogdanovića, potonjeg patrijarha, kroz prizmu crkvene umjetnosti u Mađarskoj.
Izložbu je otvorila Biljana Gutić-Bjelica, ambasador Bosne i Hercegovine u Mađarskoj. Ona je najprije prenijela pozdrave srpskog člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine Milorada Dodika.
- Ovo je godina izuzetna i po aktuelnim dešavanjima unutar samog bića srpskog naroda, bez obzira na naziv države u kojoj Srbi danas žive, izuzetna po pobjedama koje je izvojevala Srpska pravoslavna crkva, godina izuzetna po poštovanju i harmoniji koji vladaju političkim i drugim odnosima srpskog i mađarskog naroda – rekla je ovom prilikom Biljana Gutić-Bjelica.
Govoreći o istoriji našeg naroda i crkve na ovim prostorima, osvrnula se i na odnos moderne Mađarske države prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi i srpskoj manjinskoj zajednici u Mađarskoj koji je itekako povoljan.
Hor Srpske gimnazije "Nikola Tesla" iz Budimpešte izveo je himnu Svetom Savi čime je završen zvanični dio programa. Gosti su zatim posetili izložbu kao i stalnu muzejsku postavku.
Izvor: serbdiocese.hu