Јugoslovenstvo umjesto srpstva - najveća istorijska zabluda? (VIDEO)
Kako bi danas izgledala BiH i cijeli Balkan da je u jesen 1918, nakon što je srpska vojska protjerala austrougarskog okupatora, i da je bila ispoštovana većinska volja naroda da se prisajedine Kraljevini Srbiji. Čak 42 od ukupno 54 sreza tada je proglasilo direktno ujedinjenje, poput fočanskog ili banjalučkog.
Danas nestvarno zvuči i podatak da je srez Ljubuški, u kome je prema popisu iz 1910. bilo 92 odsto katolika, šest odsto muslimana i svega procenat pravoslavaca, tada izjavio odanost kruni Karađorđevića.
- Sreski odbor Ljubuški sa tim nacionalnim sastavom poslao je telegram srpskoj vladi u kome se saopštava da se "od danas smatramo nerazdruživim dijelom Kraljevine Srbije", rekao je Draga Mastilović, istoričar.
Istoričari smatraju da je počinjena ogromna greška što u djelo nije sprovedeno prisajedinjenje Kraljevini Srbiji, jer je umjesto toga formirana je Kraljevina SHS-a. Srbi su srpstvo zamjenili jugoslovenstvom.
- Upravo u Јugoslaviji poslije 1918. dolazi do stagnacije srpske nacionalne ideje zarad jugoslovenske ideje i zajedničke države, dok kod drugih naroda dolazi do homogenzacije, na primjer kod Hrvata - ističe istoričar Predrag Lozo.
Mastilović dodaje da se "ne možemo oteti utisku da je srpski narod u tom trenutku ušao jednu vrstu jugoslovenske magle i kada je na kraju 20. vijeka izašao iz te magle, shvatio je da mu nedostaje par miliona života, nacionalne teritorije i nacinalna svijest".
Narod je odmah znao, a srpska politička elita tek kasnije shvatila, da je jugoslovenstvo velika zabluda u Drugom svjetskom ratu skupo plaćena. Ni nakon tog stradanja nije ispravljena. Većina Srba nastavila je da živi kao Јugosloveni i tek 90-tih tadašnja srpska politička elita ispravlja greške i stvara Republiku Srpsku, kao garant opstanka Srba zapadno od Drine.