Lozo: Republika Srpska - zaštita od ugrožavanja nacionalnog identiteta
Lozo je naveo da je Srpska konačno predstavljala i izraz samoodbrambenog refleksa koji je bio rezultat istorijskog sjećanja na pokušaj potpunog uništenja srpskog naroda u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/ i viđena je kao srpska poruka - nikad više.
- U burnom vremenu razbijanja i raspada jugoslovenske države srpski narod predvođen svojom političkom i intelektualnom elitom u BiH, u momentima nestanka iluzija o mogućnosti postojanja zajedničke države u dotadašnjem obliku, uradio jedino moguće - formirao je, a zatim i branio, sopstvenu državnu organizaciju - istakao je Lozo.
On je naglasio da u nizu značajnih istorijskih datuma srpskog naroda 9. januar 1992. godine spada u red onih arhetipskih - vidovdanskih, onih koji su sudbonosno označili njegov put.
- Njegov značaj trebamo razumijevati kroz identitetski, demokratski i državotvorni kapacitet. Kao društvo smo dužni njegovo obilježavanje uspostaviti, osim na formalnoj, i na dubljoj kulturološko-duhovnoj osnovi i tradicijama - naveo je Lozo.
On je istakao i da se ne smije prenebregnuti činjenica da su vladari dinastije Kotromanića Svetog prvomučenika arhiđakona Stefana poštovali kao patrona-zaštitnika njihove države, kao i što bi uvijek trebalo naglašavati da je 9. januara donesena jedna odluka od legalno izabranih predstavnika naroda.
- U rasponu između ovih i drugih istorijskih događaja i činjenica, u periodu od Srednjeg vijeka, preko devedesetih godina prošlog vijeka sve do danas, mnogo istorijskih procesa je simbolički materijalizovano u nevelikom tekstu Deklaracije donesene na 5. zasjedanju tadašnje Skupštine srpskog naroda u BiH - nagasio je Lozo.
Prema njegovim riječima, bez obzira pred kakvim se iskušenjima nalazila, a njih svakako ima i biće ih još raznih, Republika Srpska svojim institucionalnim okvirom treba uvijek imati na umu istorijske i strateške osnove, odnosno razloge zbog kojih je osnovana.
Lozo je istakao da u danima nakon proslavljanja Božića, jednog od najvećih hrišćanskih praznika, 9. januar podsjeća na neumitnosti istorijskog toka vremena i na značaj napora uloženih u ono što se ima danas, ali i u ono što će se imati sutra.
Republika Srpska nastala je 9. januara 1992. godine u Sarajevu kao Republika srpskog naroda u BiH odlukom tadašnje Skupštine srpskog naroda u BiH. Republika Srpska svoj prvi Ustav dobila je 28. februara 1992. godine pod nazivom Ustav Srpske Republike BiH.