Na današnji dan prije 25 godina potjerani Srbi iz Vogošće
Predsjednik Odbora za zaštitu prava Srba u FBiH Đorđe Radanović izjavio je Srni da je Dejtonskim sporazumom 1995. godine okončan rat BiH, kao i da je dogovoreno da se područje Sarajeva koje je do tada bilo u sastavu Republike Srpske preda u nadležnost FBiH, a to se odnosilo na opštine Ilijaš, Ilidža, Vogošća, Hadžići, naselja Grbavica, Nedžarići...
- Pred ulazak federalne policije u ova naselja i opštine, /tadašnji muslimanski lider/ Alija Izetbegović izjavljuje da mogu ostati oni koji nisu okrvavili ruke i nisu učestvovali u `pobuni`. Šta to znači? Da mogu ostati žene i djeca, a muškarci ne mogu? - kaže Radanović.
Prema njegovim riječima, prva opština koja je prešla u nadležnost FBiH je Vogošća, a to se desilo kada je federalna policija ušla u ovu sarajevsku opštinu, 22. februara 1996. godine.
- Policiju vodi Avdo Hebib, tada ministar unutrašnjih poslova, i povodom toga u dokumentarnom filmu o "reintegraciji" Vogošće on izjavljuje: "Kad smo skinuli zastavu sa opštine Vogošća, dobijem informaciju da bivši načelnik opštine sjedi u kancelariji gore, apsolutno mi nenormalno bilo, ne znam ni čija je to igranka bila, ja sam, radi zaštite digniteta i funkcije koju sam obavljao, naredio da mu se saopšti da pod hitno napusti Vogošću, da ja ne preuzimam nikakvu odgovornost za njega, ni za što drugo... Istina, čovjek je korektno poslušao moju naredbu i odmah je napustio Vogošću" - navodi Radanović.
On ističe da je Hebib tada "otjerao srpskog predstavnika u opštini koji je prirodno sačekao novu vlast i vjerovatno čekao da razgovara sa novim federalnim vlastima kako će dalje funkcionisati opština Vogošća".
- Ako Hebib nije mogao garantovati bezbjednost srpskom predsjedniku ili načelniku opštine, kako je mogao nekom običnom, malom Srbinu koji bi ostao u Vogošći, Ilidži, Ilijašu, Hadžićima, Grbavici, Vracama? - zapitao je Radanović.
Prema njegovim riječima, Hebibova "poruka" iz Vogošće brzo se proširila među Srbima u Ilijašu, Hadžićima, na Ilidži, i ostalim naseljima gdje se trebala desiti "reintegracija".
On ističe da je upravo "reintegracija" vođena tako da se otjera srpsko stanovništvo zaslužna za to što Srbi nisu ostali u Sarajevu.
- Nažalost, bošnjački političari su uvijek mudro predstavnicima diplomatskih misija montirali priču da su se Srbi organizovali da idu iz Sarajeva. Srbi se jesu organizovali da idu, ali tek onda kad su im Bošnjaci rekli da to moraju da učine. Ako je federalni ministar unutrašnjih poslova naredio srpskom predsjedniku opštine da mora odmah da ide iz Vogošće, pametnom ne treba puno da shvati šta je bio cilj Bošnjaka - naglašava predsjednik Odbora za zaštitu prava Srba u FBiH.
Prema istorijskim podacima i zvaničnim dokumentima, egzodus sarajevskih Srba, koju u FBiH nazivaju "mirnom reintegracijom", počeo je 17. februara 1996. godine, na pravoslavni praznik Zadušnice, jer je planirano iseljavanje Srba sa ovih područija trebalo da bude 19. marta 1996. godine.
Međutim, strani mirovnjaci iz snaga IFOR-a dijelili su letke, da je taj rok pomjeren za 23. februar, odnosno mjesec dana ranije od dogovorenog.
Osim toga što su srpski civili morali da spakuju najnužnije stvari i krenu u neizvjesnost, mnogi stanovnici Ilijaša, Grbavice, Hadžića, Vogošće i sarajevske opštine Centar krenuli su da otkopavaju posmrtne ostatke svojih pokojnika, ne želeći da muslimanski vandali skrnave grobove njihovih najmilijih.
Poseban problem predstavljala je upravo činjenica da su takozvane međunarodne institucije naglo odlučile da muslimanske vlasti preuzmu srpske opštine mjesec dana prije predviđenog roka, što je dodatno ubrzalo ionako veliku tragediju sarajevskih Srba.
Srpsko Sarajevo predstavljalo je jedinstven slučaj u bivšoj BiH po tome što se Dejtonskim sporazumom od više od 150.000 ljudi koji su odbranili svoj grad zahtijevalo da u miru pristanu na vlast ratnih protivnika.
Između dejtonskog i pariskog samita, sarajevski Srbi su referendumski odbacili diktat da moraju prihvatiti muslimansku vlast, ostati u FBiH i biti šerijatski ozakonjeni.
Međutim, pariski skup, održan 14. decembra 1995. godine, osim ceremonijalnosti i protokolarnosti, nije se ni osvrnuo na demokratski izraženu volju naroda Srpskog Sarajeva.
Međunarodna zajednica je tada saopštila da će 23. februara policija muslimansko-hrvatske federacije ući u Vogošću, Novi Grad i Centar; 29. februara u Ilijaš; 6. marta u Hadžiće; 12. marta na Ilidžu i u Trnovo; a 19. marta u Novo Sarajevo i Stari Grad.
Prema popisu iz 1991. godine, u Sarajevu je živjelo 157.000 Srba.