Pokret nesvrstanih u Beogradu - podsticaj za zemlje koje nisu među svjetskim silama (VIDEO)
U prethodnih 60 godina svijet se značajno promijenio, ali su podjele ostale, pa je predstojeći skup prilika da se ideji zajedničkog djelovanja zemalja, koje nisu među vodećim političkim i ekonomskim silama svijeta, pruži novi podsticaj.
Brionskom deklaracijom u julu 1956. godine koju su dogovorili Tito, Nehru i Naser, a koja se smatra začetkom Pokreta nesvrstanih, uspostavljeni su principi koji su i danas aktuelni. Pokret nesvrstanih danas nema uticaj koji je imao. Od prvobitne ideje oličene u borbi protiv kolonijalizma i blokovskih podjela, prošlo je šest decenija. Od kraja Hladnog rata svijet se promijenio, a Јugoslavija se raspala.
- Nikada manja zemlja nije imala veću pregovaračku moć kao Titova Јugoslavija. Ne samo što je više od 100 zemalja Azije I Afrike podržavalo svaku Titovu odluku nego su Amerikanci slali svog potpredsjednika da pita maršala Tita za savjet kako da pregovara sa Arafatom - istakao je Predrag Marković, istoričar.
Prvih šest septembarskih dana 1961. godine u Beograd su došli predstavnici 25 tadašnjih nesvrstanih zemalja , tri države posmatrača , ali i više oslobodilačkih pokreta, partija i organizacija, kao i 850 novinara.
- To je bio najveći međunarodni skup epohe i pamtiće se po apelu da se zaustavi konfrontacija i da se u otvori dijalog u prvom redu između supersila, da se zaustavi trka u naoružavanju i da se omogući brži ekonomski i socijalni preporod, naročito zemalja u razvoju - naveo je Živadin Јovanović, nekadašnji šef jugoslovenske diplomatije.
Nekoliko mjeseci nakon konferencije u Havani, svijet su samo minuti dijelili od nuklearnog rata, tvrde istoričari. Tadašnje jedinstvo nesvrstanih poslalo je jasnu poruku, da je moguć svijet koji ne zavisi od dvije velike sile.
- Na toj prvoj konferenciji nesvrstanih koja je održana u Beogradu, Tito je u svom govoru pomenuo nuklearnu probu koju je SSSR izvršio prethodnog dana, međutim nije osudio taj čin. To što nije osudio, postojao je razlog za stalno nepovjerenje SAD prema pokretu nesvrstanih - smatra Dragan Bisenić, bivši ambasador Srbije u Kairu.
U Pokretu nesvrstanih, Srbija danas ima status posmatrača. Na afričkom kontinentu Srbija ima 14 ambasada sa tendencijom proširenja, dok sve ostale zemlje bivše Јugoslavije imaju samo četiri ambasade.
- Naša odluka da participiramo u radu na nivou posmatrača uslovljena je činjenicom da je Republika Srbija kandidat za članstvo u Evropskoj uniji te u tom smislu punopravno članstvo ne bi bilo kompatibilno sa tim našim magistralnim spoljnopolitičkim kursom - tvrdi Nemanja Starović, državni sekretar u Ministarstvu spoljnih poslova Srbije.
Nakon šezdeset godina Pokret nesvrstanih ponovo se vraća u Beograd.
Više od pola vijeka iznad Brankovog mosta stoji spomenik visok 27 metara za koji mnogi ne znaju da je posvećen Pokretu nesvrstanih.
Obeliks, koji se sužava ka vrhu, sličan je onim koji se mogu vidjeti u Starom Egiptu i Rimu.