EU od 2026. godine primjenjuje prekograničnu taksu na emisije ugljen-dioksida (VIDEO)
Uspostavljanje sistema određivanja cijena i trgovanja emisijama ugljen-dioksida počelo je pripremom Mape puta uz tehničku asistenciju Sekretarijata Energetske zajednice i Svjetske banke.
- Cilj nam je da olakšamo političku posvećenost i neophodne akcije, a naše članice su se usaglasile sa ambicioznom Mapom puta za dekarbonizaciju od prije dvije godine, sa sveobuhvatnom listom politika i mjera. To bi trebalo da prati i usvajanje ključnog zakonodavstva EU tzv. Zeleni energetski paket, koji sadrži energetske i klimatske ciljeve do 2030. godine - rekao je Adam Cveč, šef odjela za EU Zeleni dogovor Energetske zajednice Јugoistočne Evrope.
Oblast energetike je u nadležnosti entiteta, izjavio je Staša Košarac, ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa u Savjetu ministara, nakon što je prethodno izrađen Nacrt zakona o energiji i klimi BiH.
- U budućem periodu ćemo intenzivirati sastanke sa entitetskim ministrima i vladama u tom kontekstu. Cijenim da je značajno da tzv. CO2 taksu definišemo na domaćem nivou na način da Srpska donese svoje zakonske propise, Federacija BiH svoje i da oni budu harmonizovani - rekao je Košarac.
Čekajući da se zakonodavstvo uskladi sa evropskim, proizvođači cementa, željeza, čelika, đubriva, aluminijuma i električne energije trebaju više informacija o uvođenju mehanizama za oporezivanje robe koju izvoze u EU i pri čijoj se proizvodnji oslobađa velika količina ugljen-dioksida.
- Privredna komora Republike Srpske radi na podršci preduzećima u Srpskoj povodom stupanja na snagu CBAM, odnosno mehanizma oporezivanja CO2 i to kroz projekte. Komora takođe pomaže preduzećima da se kroz vid umrežavanja malih i srednjih preduzeća podigne energetska efikasnost istih - naveo je Boško Borojević iz Privredne komore Srpske.
Uvođenjem sistema oporezivanja CO2 novac od trgovine emisijama ostajao bi u domaćem budžetu.
U slučaju primjene uvozne takse tzv. CBAM-a sredstva od oporezivanja robe bila bi u budžetu EU.
Primjena tog mehanizma na proizvode iz BiH učinila bi ih nekonkurentnima što bi se dugoročno odrazilo na ekonomiju.
- Nadam se da će se postići dogovor i otkloniti nedoumice i neslaganja u pogledu transpozicije u domaće zakonodavstvo i u okviru ovog projekta, i da ćemo vrlo brzo imati pomoć konsultanata, te do kraja godine izaći sa propisima - istakla je Svjetlana Radusin, pomoćnica ministra za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske.
Dekarbonizacija kao osnovna komponenta energetske tranzicije, na koju se BiH obavezala, predviđa razvoj energetike na većem učešću obnovljivih izvora energije umjesto sadašnjeg koncepta baziranog na fosilnim gorivima.