Međunarodna konferencija: "80 godina pojma genocid – Studija slučaja: Genocid nad Srbima, Јevrejima i Romima u NDH"
Povod za održavanje skupa je predstojeća 80. godišnjnica od objavljivanja knjige Rafaela Lemkina, kojom je na pravni i naučni način utvrđeno, definisano i dokazano postojanje genocida kao ultimativnog zločina koji jedna grupa može da počini nad drugom grupom, rečeno je na otvranju konferencije.
- To je knjiga znači u kojoj je formiran pojam genocida i, što je jako važno, on je među primjerima za genocid ovdje su navedeni situacija Srba u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, ali isto tako i situacija srpskog naroda u okupiranoj Srbiji - kaže episkop pakračko-slavonski Јovan, predsjednik Upravnog odbora Muzeja žrtava genocida.
Istoričari podsjećaju da su Srbi, Јevreji i Romi u NDH bili izloženi masovnoj represiji, teroru i pokušaju potpunog uništenja, a zločini nisu vršeni samo u logorima Јadovno i Јasenovac, već na cijelom prostoru NDH.
- Tako da su sva sredstva bila upotrebljena da Srbi nestanu prosto sa njenog područja, dakle prije svega ubijanjem, mada su korišćena i druga dva sredstva za uništenje Srba, dakle protjerivanje i prisilno pokatoličavanje - naglašava istoričar Milan Koljanin.
Premijerka Srbije podsjeća da su uložena značajna sredstva da mjesta masovnog stradanja budu dostojno obilježena, a Beograd i Niš, kaže, konačno imaju Ulicu jasenovačkih žrtava.
- Vlada Republike Srbije, na inicijativu predsjednika Republike, počela je da finansira filmove, snimanje filmova od nacionalnog značaja poput "Dare iz Јasenovca", upravo je završeno snimanje filma "Djeca Kozare" - istakla je Brnabićeva.
Izuzetno je važno da na ovakvim konferencijama učestvuju i institucije iz Republike Srpske, s obzirom na to da su Srbi sa teritorije koju je pokrivala NDH najveći stradalnici Drugog svjetskog rata, kaže direktor Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica Viktor Nuždić.
- Moram naglasiti da se Drugi svjetski rat ne može posmatrati kao izolovan slučaj, nego je on jedna uzročno-posljedična veza i sa Odbrambeno-otadžbinskim ratom koji se desio 90-tih godina u kojima su opet Srbi postradali kao što je to bio slučaj u Drugom svjetskom ratu. Naravno, ovaj put Srbi su bili puno organizovaniji nego što je to bio slučaj u Drugom svjetskom ratu i Republika Srpska je na neki način garant da se nikad više neće ponoviti genocid - rekao je Viktor Nuždić, direktor Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica.
Konferencija obuhvata i 9. novembar, Međunarodni dan borbe protiv antisemitizma i fašizma, kako bi se ukazalo na to da su neofašizam i neoustaštvo i danas prisutni u Evropi i svijetu, rečeno je na skupu.
- I da su to ideologije zla koje nisu trajno pobjeđene 9. maja 1945. godine već su očigledno izgubile samo jednu u nizu bitaka i da pred nama stoje neke druge bitke, ne na bojnom polju, već bitke na naučnom polju - poručio je Dejan Ristić, direktor Muzeja žrtava genocida.
Planirano je da radovi sa ovog skupa sljedeće godine budu objavljeni u zborniku u dvojezičnom izdanju – na srpskom i engleskom jeziku.