Centar za društveno-politička istraživanja: Maligni uticaj stranih interesa kroz zloupotrebu medija
CDPI naglašava da je prepoznata dugotrajna, neprestana i aktivna izloženost stranoj malignoj sofisticiranoj propagandnoj kampanji koja, zajedno sa drugim metodama, kombinovano vođenim spolja i iznutra, ima negativan uticaj kako na Republiku Srpsku tako i na srpski narod u cjelini.
- Institucije Republike Srpske svjesne su ovakvog djelovanja i prilikom donošenja određenih odluka vode računa o aktivnostima strane propagande. Naučna zajednica i institucije znaju da se nijedna aktivnost koja narušava stabilnost i napredak Republike Srpske ne dešava spontano već iza svih njih stoji tendenciozna namjera određenih faktora, kako spoljnih tako i unutrašnjih - naglašavaju u CDPI u analizi pod nazivom "Maligni uticaj stranih interesa kroz zloupotrebu medija".
UTICAЈ GLOBALNIH CENTARA MOĆI NA STABILNOST DRUŠTAVA
- U savremenom društvu mediji su postali nezaobilazna činjenica koja u velikoj mjeri oblikuje percepciju javnosti. U slučajevima pokušaja ostvarivanja zlonamjernih političkih i drugih interesa globalnih centara moći, svjedočimo i malignom uticaju na stabilnost i razvoj pojedinih društava, država ili čitavih regiona - piše u analizi.
Identifikacija njihove uloge, navodi se u tekstu, kao ključnog sredstva kreiranja javnog mnjenja postaje sve značajnija u kontekstu globalnih međunarodnih odnosa, posebno kada se analizira uticaj stranih faktora na medijski prostor Republike Srpske, BiH, te šireg regiona, gdje se susreću različiti interesi i geopolitički uticaji.
- Mediji su danas arena u kojoj se odvijaju sukobi i takmičenja između različitih političkih, ekonomskih i kulturnih entiteta - ističu iz CDPI.
Kako mediji postaju sveprisutni kanali informacija, sprovođenje analize njihove uloge, smatraju u CDPI, imperativno je za razumijevanje mehanizama oblikovanja javnog mnjenja i uticaja na političke, ekonomske i kulturne tokove na globalnom nivou.
- Oni su uveliko postali sredstva porobljavanja i uništavanja slobodnomislećeg čovjeka i njegovog temeljnog identiteta, ali, istovremeno, ostali sredstva borbe za slobodu i suverenost /slučaj DŽulijana Asanža/.
Јedan od ilustrativnih primjera jeste i nedavni intervju američkog novinara Takera Karlsona sa ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom, te odnos zapadnih mejnstrim medija posljednjih godina prema obojici. Ovaj primjer je dobar, svojevrsni lakmus papir koji pokazuje stvarna nastojanja, želje i potrebe globalne i lokalne zajednice i njihovih stanovnika /broj pregleda i reakcija na intervju/, te maligne planove i ciljeve određenih svjetskih centara moći i mejnstrim medija koji su u njihovoj službi - piše u analizi.
KONTROLA ŽELjA I POTREBA
U postdemokratskim društvima, koja se danas deklarišu kao majka istinskih vrijednosti, slobode, pravde i jednakosti, stanovništvo se pokušava držati pod kontrolom, djelovanjem na misli i proizvodnjom želja.
- To je naročito postalo moguće pojavom mas-medija. Sistem koji nameće stavove i vrijednosti, kontroliše naše želje i potrebe, utiče na naše aktivnosti, na naša prihvatanja i odbijanja, nazivamo propaganda.
Najlakši način prepoznavanja propagande u odnosu na utvrđene činjenice jesu pokušaji sprečavanja izvora i nosilaca propagande da se naučno-stručno provjerava istinitost narativa koji prezentuju - naglašava se u analizi.
KORIЈENI PROPAGANDE U AMERICI
Primjer korištenja propagande i moći medija najlakše je uočiti u izbornim kampanjama u SAD.
- Trenutno je pred očima javnosti borba Donalda Trampa za kandidaturu na predstojećim izborima koji čekaju SAD i sprečavanje njegove kandidature pod svaku cijenu, gdje propaganda u kombinaciji sa silom djeluje potpuno ogoljeno - piše CDPI.
Treba naglasiti, ističe CDPI, da praksa propagande u Americi datira od perioda prije Drugog svjetskog rata, kada je uspostavljena i prva američka agencija za propagandu. Zvala se Odbor za javne informacije. Odatle kreće maligno definisanje mnogih pojmova koji se danas koriste za opravdavanje američkih intervencija, a jedan od njih je i pojam "agresora".
- Kroz istoriju imamo brojne primjere `američke demokratije`, akcija protiv `agresora` u Vijetnamu, Iraku, Iranu, Siriji, Јugoslaviji, Srbiji, BiH, Republici Srpskoj i drugim zemljama u kojima grupacije iz američke administracije i politički Zapad imaju interese i kroz medije primjenjuju moć kontrole propagandom. Ti `agresori` su, naravno, bili domicilni narodi tih zemalja, koji su branili svoj sistem vrijednosti, svoje živote i suverenost - navodi se u tekstu.
PROPAGANDNE METODE PREMA REPUBLICI SRPSKOЈ
CDPI navodi da se u kontekstu trenutne političke situacije u BiH, razne propagandne metode koriste da bi se odvratila pažnja od oduzimanja vlasničkog lista/tapije narodu nad Republikom Srpskom, i to uticajem na njene institucije i nosioce vlasti.
- Medijski napadi na institucije Republike Srpske savršen su primjer djelovanja strane propagande - naglašava CDPI.
Zajedno sa ostalim oblicima invazivnog djelovanja stranog faktora i političkog Sarajeva kroz nametnuta zakonska rješenja, izmišljene sudske postupke, iniciranje i sprovođenje istraga, agresivnu i neprikladnu političku retoriku, zastrašivanje, dehumanizaciju, kriminalizaciju i satanizaciju Republike Srpske, njenog stanovništva i rukovodstva i brojne druge aktivnosti - postoji zadatak da Republika Srpska bude poništena kao ustavnopravna kategorija, republika srpskog naroda.
- Takav ishod stavio bi pod kontrolu i na raspolaganje stranim uzurpatorima, između ostalog, sva prirodna bogatstva ovog podneblja, dok bi narod ostao potlačen i nezaštićen. Treba naglasiti da medijsko-propagandna dejstva stranog faktora ne djeluju parcijalno, već u kontekstu regiona, i postoje jasne indikacije o usmjerenosti takvih aktivnosti na poništavanje srpskog faktora na cijeloj teritoriji koju naseljavamo - naglašavaju iz CDPI.
POTREBA RAZVOЈA MEDIЈSKE PISMENOSTI U SRPSKOЈ
- Kreatori propagande koriste razne strategije da bi manipulisali ljudima kroz medije, a koje primjećujemo i u našem društvu. To ukazuje na potrebu za razvojem dodatne medijske pismenosti kako bi se građanima omogućilo kritičko i svjesno konzumiranje informacija i prepoznavanje ovakvih manipulacija - piše u tekstu.
U BiH, smatraju u CDPI, mediji su često pod uticajem određenih stranih političkih i interesnih grupa i pojedinaca koji kroz zloupotrebu raznih vrsta medija projektuju i ostvaruju ličnu korist.
- U čijem su vlasništvu određeni, naročito strani mediji, najčešće je upitno, a upravo od toga zavisi kvalitet i rezultat izvještavanja. To jest, narativ koji se plasira većinom je politički ili ekonomski interes vlasnika medija ili medijskih grupacija, a ne nužno stvarna slika događaja. Evidentan je problem sa internet-medijima.
Brojni su slučajevi portala bez impresuma, čija objektivnost i validnost informacije zbog toga postaje upitna. Najskoriji slučaj neprofesionalnog i očigledno plaćenog blaćenja lika i djela preko portala bez impresuma jeste slučaj hajke na Pejku Medić, istaknutog novinara iz Republike Srpske. Gospođa Medić je kao beskompromisni profesionalac jedna od direktnih žrtava stranog malignog uticaja - navode iz CDPI.
MEDIЈSKI UTICAЈ NA MASOVNU PUBLIKU
Osim javnog medijskog servisa, koji je odgovoran za kulturno-obrazovni i informativni program jednog društva, piše u analizi, postoje različiti profili medijskih sadržaja, kao što su industrija zabave, sapunice, rijaliti-programi, filmovi, društvene mreže, senzacionalistički portali, žuta štampa i slično. Oni su usmjereni na masovnu publiku i većinom imaju zadatak da odvrate pažnju stanovništva tj. ciljane javnosti od suštinski važnih pitanja za njihovu zajednicu i naciju.
Cilj ovakvog nedobronamjernog djelovanja, navode iz CDPI, jeste da određeno društvo i pojedinac postanu opčinjeni i opsjednuti tuđim životima, seks-skandalima, poznatim pojedincima, njihovim problemima ili nečim sličnim. Bilo čime, samo da im se pomrači slika realnosti, da se izbace iz mentalne ravnoteže, ubijede u propast društva, nepostojanje izlaza iz predimenzionirane projekcije određenih izazova, odnosno, da se omete ili spriječi mogućnost kritičkog sagledavanja i promišljanja realnosti.
Takođe, u medijima je sveprisutna upotreba emotivnih reakcija umjesto racionalnog razmišljanja, koja predstavlja jedan od načina kreiranja javnog mnjenja.
- Brojni TV sadržaji ciljano kod gledalaca izazivaju jake emocije, a poznato je da ljudi lako prihvataju stavove koji im se plasiraju dok su obuzeti strahom, srećom, tugom ili ljutnjom. Umjesto kritičkog racionalnog razmišljanja, pojedinac se stavlja pod uticaj emocija, kako bi se manipulisalo njegovom percepcijom i stavovima - navodi se u analizi.
SVE VIDLjIVIЈE POSLjEDICE MALIGNE STRANE PROPAGANDE U NAŠEM DRUŠTVU
Malignim stranim izvorima propagande, ističu iz CDPI, važno je uvjeriti ljude da je sve što vide na njihovim medijima istina, da je prihvatljivo i moderno biti neinformisan i nezainteresovan za nacionalno pitanje, tradiciju, kulturu i nauku.
- U našem društvu su sve vidljivije posljedice ove metode manipulisanja. Sistem vrijednosti nam je narušen, a mladi su porobljeni pogrešnim stavovima o životu. Starlete, nasilnici, te moralno, mentalno i seksualno nastrano ponašanje stavljeni su na pijedestal, a porodica, naš kulturni identitet, javni i privatni moral i etika, odgovornost, znanje i čestitost cinično ismijavani.
Na ovaj način mediji pod kontrolom malignih stranih faktora preoblikuju svijet i svijest, a u našem društvu ruše tradicionalni sistem vrijednosti radi potpunog rastakanja i uništenja vitalnosti nacije - navode iz CDPI.
Toksični mediji, dodaje se u tekstu, koji narušavaju sistem vrijednosti promovisanjem štetnih trendova naša su svakodnevica, kao i skretanje pažnje na suštinski nevažne teme dok se fundamentalna nacionalna pitanja podrivaju slike su naše stvarnosti još od 90-ih.
- Strani visokopozicionirani civilni i vojni zvaničnici, poput generala Veslija Klarka, nekadašnjeg vrhovnog komandanta snaga NATO u Evropi, pod čijom komadom je vođena operacija bombardovanja Јugoslavije 1999. godine, veoma dobro znaju konstruisati i iskoristiti situaciju. Onomad je na Kosovu, nakon svih previranja, upravo Klarkova kompanija `Envidity Energy Itd` od albanske vlasti iz Prištine dobila pravo da eksploatiše trećinu trenutno okupirane teritorije Kosova i Metohije u potrazi za ugljem. Nije iznenađenje ni njegov sastanak iz 2022. godine sa Kurtijem na temu solarne energije, jer, začudo, Vesli Klark posjeduje kompaniju koja se bavi upravo proizvodnjom solarne energije - piše u tekstu.
OTIMANjE NADLEŽNOSTI I SUROVA PROPAGANDA
Sa ove strane Drine maligne aktivnosti propagande ne jenjavaju ni danas.
- Podanički akteri vlasti iz Federacije konstruišu otimanje nadležnosti Republici Srpskoj nad njenom teritorijom spornim antidejtonskim zakonima. Pred očima domaće i svjetske javnosti sude instituciji predsjednika jedne republike, obmanjujući metodama najsurovije propagande. Ciljani napadi na ličnosti da bi se diskreditovali konkretni pojedinci metode su vrsne zamjene teza koja je na teritoriji Republike Srpske izuzetno prisutna - istakli su iz CDPI u analizi "Maligni uticaj stranih interesa kroz zloupotrebu medija".