"Veritas": Ubice šetaju slobodne, a gdje su ubijeni gospićki Srbi?
Prema "Veritasovim" podacima, ubijeno je najmanje 129 lica srpske nacionalnosti, od kojih skoro polovina između 16. i 18. oktobra 1991. godine, a među njima bilo je 39 žena.
Njih su noću izvodili iz njihovih domova, mučili i likvidirali raznim načinima, iako su bili lojalni novouspostavljenom hrvatskom režimu.
Među likvidiranima je 10 bračnih parova, a u četiri slučaja ubijeni su po jedan roditelj i dijete.
"Veritas" ističe da je više desetina pripadnika hrvatske vojske i policije, koji nisu osuđeni iako je "van svake sumnje" utvrđeno u sudskom postupku da su planirali, hapsili i učestvovali u likvidacijama gospićkih Srba, po komandnoj ili individualnoj odgovornosti, i danas na visokim funkcijama i položajima u hrvatskoj vojsci, policiji i vlasti.
Do sada su pronađeni i sahranjeni posmrtni ostaci 60 likvidiranih, dok se za ostalima još traga.
- Likvidirani su uglavnom viđeniji Srbi koji su bili lojalni novouspostavljenom hrvatskom režimu. Sa ovim likvidacijama srpskih civila bio je upoznat cijeli politički, vojni i policijski vrh hrvatske države - navedeno je u saopštenju.
Ovaj slučaj postao je poznat svjetskim medijima i humanitarnim organizacijama, nakon što su krajem decembra 1991. godine pripadnici ЈNA pronašli 24 polugljenisana leša srpskih civila u zoni razdvajanja sukobljenih strana.
Pod "pritiskom" takozvane međunarodne zajednice, tadašnji predsjednik Hrvatske Franjo Tuđman naredio je istragu, a iako su prikupljeni dokazi ukazivali na naredbodavce i izvršioce, slučaj je vrlo brzo stavljen ad akta, dok su tijela ubijenih premještana iz primarnih u sekundarne grobnice.
Tužilaštvo Haškog tribunala je ubrzo po osnivanju vodilo intenzivnu istragu o ovom slučaju, ali je ipak, prije nego je optužnica podignuta, ustupljen hrvatskom pravosuđu.
Tek 10 godina nakon zločina hrvatsko pravosuđe podiglo je optužnicu protiv pet pripadnika hrvatske vojske i policije zbog ratnog zločina protiv civilnog stanovništva, a teretili su ih za bezrazložno hapšenje i likvidaciju najmanje 50 osoba, odnosno samo jednog dijela ubijenih Srba.
Tri godine kasnije pravosnažno su osuđeni tadašnji sekretar Operativnog štaba u Gospiću Tihomir Orešković i to na 15 godina zatvora, tadašnji komandant 118. brigade Hrvatske vojske Mirko Norac na 12 godina i tadašnji komandant Druge bojne /puka/ Stjepan Grandić na 10 godina zatvora.
Sud je istom presudom, u nedostatku dokaza, oslobodio Norca, Oreškovića i Ivicu Rožića za likvidaciju trojice Srba iz Karlobaga, koji su 25. oktobra 1991. godine odvezeni i ubijeni na lokalitetu Crni Dabar na Velebitu, dok je odbio optužbu protiv Milana Čanića zbog odustajanja tužioca.
- Porodice likvidiranih gospićkih Srba posebno uznemirava i onespokojava saznanje da su sva trojica osuđenih odavno na slobodi dok se, s druge strane, ništa ne preduzima u pronalasku ostalih 69 posmrtnih ostataka njihovih najmilijih - navodi se u saopštenju.
U gradu Gospiću je, prema popisu stanovništva iz 1991. godine živjelo 9.025 stanovnika, među kojima je bilo 36 odsto Srba i tri odsto Јugoslovena.
Prema popisu stanovništva iz 2021. godine u gradu Gospiću, koji, pored mjesta sa istim imenom, obuhvaća još 49 naselja, živjelo je ukupno 11.502 ljudi, od kojih svega 3,58 posto Srba – njih 412.