Mogu li američke sankcije Naftnoj industriji Srbije uticati i na Srpsku? (VIDEO)
Ako se to obistini, veći problem od Republike Srpske mogla bi imati Federacija, jer mnoga preduzeća zavise od ruskog gasa.
Ipak, još nije jasno šta će se tačno dešavati na domaćem tržištu jer nema preciznih informacija šta će konkretno podrazumijevati američke sankcije.
Na teritoriji Republike Srpske, NIS posjeduje koncesiju za istraživanje i eksploataciju sirove nafte putem svog preduzeća "Јadran-Naftagas" sa sjedištem u Banjaluci.
Od 2022. godine sirova nafta iz istražnih bušotina u opštini Šamac izvozi se u Srbiju, u sistem kompanije NIS.
NIS je prisutan na tržištu BiH kroz maloprodajnu mrežu 32 benzinske pumpe. Ipak, najavljene sankcije ne bi trebale mnogo poremetiti tržište u Srpskoj.
- Istočno Sarajevo – Republika Srpska je imala jednu pametnu politiku ograničavanja marže na naftne derivate. Mislim da ćemo moći da zadržimo postojeće cijene, ali ćemo morati tražiti drugog dobavljača - izjavio je direktor Sarajevo-gasa Nedeljko Elek.
Iako detalja sankcija još nema sankcije su problematične u svakom smislu, posebno ako se zna da bi u nekoj mjeri mogle uticati i na Republiku Srpsku.
– Ako bude sve išlo kao sve sa firmama koje su bile pod sankcijama u BiH, mogli bi imati blokirane račune, a na međunarodnom planu moglo bi se desti da bude zabranjen uvoz od NIS- a pa bi onda došlo do poteškoća u snabdijevanju gorivom dok se drugi distributeri ne bi potrudili da nađu drugog dobavljača i ne pokušaju taj nedostatak naftnih derivata da nadomjeste - ocijenio je ekonomista Igor Gavran.
Iz Naftne kompanije Srbije podsjećaju da je juče na sjednici Vlade dogovoreno da se formira tim koji će biti zadužen za rješavanje situacije ukoliko SAD uvede sankcije NIS-u, ali i da se razgovara i sa Rusima i sa Amerikancima.
- Kompanija NIS nastavlja da prati aktuelnu situaciju i analizira sve moguće scenarije i potencijalne posljedice po poslovanje kompanije i trenutno nema nikakvih pravnih ograničenja po aktivnosti kompanije i naših partnera - saopšteno je iz Naftne kompanije Srbije.
NIS puni oko 10 odsto državnog budžeta Srbije, pa bi uvođenje sanckija i te kako uticalo na privredu.
- To je samo jedan dio jer srpska privreda ima dva stožera, naftnu industriju i EPS. Ako bi ovaj što se tiče nafte bio ugrožen i na neki način osakaćen u budućoj proizvodnji, onda bi trpjela cjelokupna srpska privreda - istakla je urednica portala Energija Balkana Јelica Putniković.
A oni koji su i zakuvali ovakvu situaciju, Amerikanci, ponavljaju da su godinama pažljivo posmatrali situaciju sa NIS-om, i da su se na ovaj korak odlučili zbog Rusije koja je većinski vlasnik NIS-a, a ne zbog Srbije i srpskog naroda.
- Mislim da postoji velika zabrinutost da se profit od NIS-a, koji je bio značajan, nije vratio u Srbiju. Umjesto toga, on je otišao u ovaj rat i mi smo veoma zabrinuti zbog toga - naveo je ambasador SAD u Srbiji Kristofer Hil.
Najviše nafte i naftnih derivata BiH uvozi iz Srbije što, ako budu uvedene sankcije NIS-u, otvara mogućnost povećanja cijene goriva i u BiH, a samim tim i povećanju cijena ostalih namirnica. Takav scenario, kažu analitičari, nije isključen.