latinica  ћирилица
28/12/2024 |  12:50 | Autor: SRNA

Obilježavanje 32 godine od velikog srpskog stradanja u Kravici 5. januara

U bratunačkom selu Kravica 5. januara biće služen parastos povodom obilježavanja 32 godine od velikog srpskog stradanja na pravoslavni Božić 1993. godine u ovom mjestu, rekao je Srni predsjednik Boračke organizacije opštine Bratunac Zoran Gvozdenović.
Spomen-krst u Kravici - Foto: SRNA
Spomen-krst u KraviciFoto: SRNA

Gvozdenović je izjavio da će biti služen parastos za 163 Srba iz ovog mjesta i susjednih zaselaka nastradalih u Odbrambeno-otadžbinskom ratu, od kojih su njih 49 ubile muslimanske snage iz Srebrenice, 7. januara 1993. godine.

On je naveo da će program obilježavanja početi u 11.00 časova parastosom i prisluživanjem svijeća za pokoj duša ubijenih Srba.

Za 12.00 časova predviđeno je odavanje počasti i polaganje cvijeća uz spomen-krst u Kravici za 3.267 poginulih srpskih civila i boraca iz srednjeg Podrinja i Birča.

Etničko čišćenje u srednjem Podrinju započeto je u aprilu 1992. godine uništavanjem svega što je srpsko.

Muslimanske snage iz Srebrenice pod komandom Nasera Orića, uz pomoć jedinica sa bratunačkog, vlaseničkog i zvorničkog područja nastavile su progon, ubistva i uništavanje srpskog stanovništva i imovine tokom cijele 1992. i početkom 1993. godine.

Nakon brojnih zločina počinjenih u srpskim selima oko Srebrenice i Bratunca u prvoj godini građanskog rata u BiH, Orićevi džihadisti su krvavi pir nastavili i 1993. godine, kada su na pravoslavni Božić upali u Kravicu gdje su ubile 49 mještana, a ranile 80.

Od sedmoro nestalih, petoro ih nije pronađeno ni nakon 32 godine. Među nestalima tog dana su i dvije žene.

Na Božić je selo opljačkano i zapaljeno je 688 srpskih kuća na širem području Kravice. Uništeno je oko 2.000 pomoćnih i 27 društvenih objekata.

Oko 1.000 stanovnika ostalo je bez domova u jednom danu i kroz smetove se probilo prema Drini izbjegavši sigurnu smrt prelaskom u Srbiju.

Bez jednog ili oba roditelja ostalo je 101 dijete.

Od početka rata pa sve do polovine 1995. godine muslimanske snage iz Srebrenice stalno su upadale u srpska sela oko ovog mjesta, Bratunca, Milića, Skelana i Zvornika, ubijajući sve što stignu, pljačkajući i paleći srpsku imovinu, a zarobljene su mučili, masakrirali, odsijecali im glave.

Zabilježeni su i slučajevi da su Nenada Rankića pekli na ražnju, a Anđelku Mlađenoviću su odsjekli glavu i šutali je kao loptu u Srebrenici, pokazujući djeci da vide "kako izgleda četnićka glava".

Ta praksa nije prekinuta ni nakon proglašavanja Srebrenice zaštićenom zonom UN u aprilu 1993. godine.

Od pedesetak Srba koji su početkom rata ostali u Srebrenici lojalni tadašnjoj muslimanskoj vlasti, preživjela je samo jedna senilna starica, dok je druga starica Ivanka Mirković u julu 1995. godine nađena zaklana na kućnom pragu u blizini policijske stanice koja je u ratu bila logor za Srbe.

Mirkovićeva je gledala mučenja i patnje, te slušala jauke srpskih logoraša koje su muslimanski vojnici tukli. Zaklali su je zlikovci pri bjekstvu iz Srebrenice da ne bi svjedočila o tim mučenjima. Većina nestalih još nije pronađena i ekshumirana, niti je ko odgovarao za njih.

Јedinice Nasera Orića odmah na početku rata protjerale su i poubijale srpsko stanovništvo iz Srebrenice i obližnjih sela Dugo Polje, Pećišta, Kovačice, Gostilj, Gniona, Osredak, Viogor, Studenac i još nekih. Formirale su i logore za Srbe.

U logoru "pilićarnik" u Gornjim Potočarima bili su zatočeni svi stanovnici srpskog sela Čumavići, koji su bili zarobljeni, a radilo se o civilima. Kasnije je formirano još nekoliko logora u Srebrenici i okolnim selima u kojima su mučeni i ubijani zarobljeni Srbi koji su na početku rata ostali lojalni tadašnjoj muslimanskoj vlasti, a koji nisu preživjeli torture.

Nakon uništavanja srpskih sela najbližih Srebrenici, uslijedili su upadi u nešto udaljenija srebrenička i bratunačka sela Ratkovići, Karno, Krnjići, Brežani, Magašići, Zagoni, Zalazje, Sase, Biljača, Fakovići, Bjelovac, Sikirić, Podravanje, pa sve do upada i masakra u Kravici 7. januara 1993. godine i u Skelanima devet dana kasnije, kada je u ta dva mjesta ubijeno ukupno 114 Srba, od kojih 70 odsto civila.

Nakon proglašenja Srebrenice zaštićenom zonom UN, umjesto demilitarizacije, nastavljeni su upadi iz te enklave u srpska sela i, izuzimajući tri sela uz Drinu, uništena su sva srebrenička i veliki broj sela u bratunačkoj i milićkoj opštini /više od 100 sela/, a jedinice Nasera Orića ubile su oko 3.000 Srba, od kojih više od polovine civila.

Napadi i masakri najčešće su izvođeni na velike pravoslavne praznike - Božić, Petrovdan, Đurđevdan, Vidovdan i druge.

Zlikovci nisu ostavljali žive ni bolesne i nepokretne, žene, djecu i starce, a zarobljeni su umirali nakon brutalnih mučenja i tortura. Tako je bilo i u Kravici.

Zarobljenom Anđelku Mlađenoviću iz Јežestice pred majkom Savkom odsjekli su glavu, zavezali je za vozilo i odvezli u Srebrenicu hvaleći se da su ubili četnika, o čemu postoje fotografije, a Savku su, nakon što je gledala mučenje i klanje sinova, takođe, zaklali sa još nekoliko civila, očevidaca tih zločina.

O tome je svjedočio Kravičanin Dragomir Miladinović čiji su sinovi Ratko i Đorđe ubijeni toga dana.

Dva dana nakon masakra pronađeno je i sahranjeno sedam masakriranih tijela, a tek poslije dva i po mjeseca sahranjeno je još 42 pronađenih unakaženih tijela.

Osim Dragomirovih sinova Ratka i Đorđa, na Božić su, braneći nejač i svoja ognjišta, poginula braća Vojislav i Radojko Bogićević, Krstivoje i Ivan Đukanović, Anđelko i Dragan Mlađenović, Vidosav i Miladin Đokić, te Vujadin i Miladin Dolijanović.

U napadu srebreničkih muslimanskih snaga na Kravicu učestvovao je, prema svjedočenju preživjelih mještana veliki broj Bošnjaka koji su se poslije rata vratili na područje Srebrenice i Bratunca.

Ni 32 godine od srpskog stradanja niko nije odgovarao za ubistva i zločine u Kravici, kao ni za ostale zločine u velikom broju srpskih sela u srednjem Podrinju, izuzimajući dvojicu Bošnjaka koji su osuđeni za tri pojedinačna ubistva na području Bratunca.

Božićni napad na Kravicu je, prema pričama preživjelih, ali i istorijskim podacima, bio nastavak ustaškog zločina koji je počinjen na Vidovdan 1944. godine kada su ustaše iz okolnih sela zapalile 38 mještana srpske nacionalnosti u podrumu jedne kuće u selu Zonići kod Kravice.

Među zapaljenima su bili jednogodišnja Јefa i 64-godišnji Pavle i Vasilije Pavlović.

Za taj zločin niko nije odgovarao.