"Od ishoda presude zavisi i održivost BiH"
Kolumnu prenosimo u cjelosti:
Sud BiH je za 26. februar najavio izricanje prvostepene presude (one na koju postoji pravo žalbe i koja samim tim nije pravosnažna) predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku i vršiocu dužnosti direktora Službenog glasnika Republike Srpske Milošu Lukiću povodom optužbi da su izvršili krivično djelo nepoštovanje odluke Kristijana Šmita. Tim povodom u široj javnosti, naročito u Srbiji i Srpskoj su se pojavile teze da je ovo suđenje Republici Srpskoj i prekrajanje Dejtonskog sporazuma.
Da su pomenute teze, sa pravne tačke gledišta opravdane, govore sljedeće činjenice. Prvo, u pomenutom sudskom postupku se sudi za krivično djelo koje nije donio zakonodavni organ BiH predviđen Dejtonskim mirovnim sporazumom i Ustavom BiH – Parlamentarna skupština BiH, već je odluku o postojanju pomenutog kd nametnuo (bolje rečeno oktroisao) Kristijan Šmit.
Drugo, time je povrijeđen aneks 10 Dejtonskog mirovnog sporazuma koji jasno predviđa nadležnosti visokog predstavnika, prema kojima je on zamišljen kao ,,posrednik“ u civilnoj primijeni aneksa 10, a ne kao ,,invazivna strana“ koja posjeduje sve tri grane vlasti i tako krnji suverenitet BiH.
Treće, aneksom 10 jasno i nedvosmisleno je uređen način izbora Visokog predstavnika u BiH - njega imenuje Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija (SB UN), adekvatnom rezolucijom. Kristijan Šmit je jedini visoki predstavnik koji nije izabran rezolucijom SB UN, niti saglasnošću njenih članica, čime je, pravno posmatrano njegov izbor u potpunosti nelegalan.
Četvrto, čak ni Sud BiH nije dejtonska niti ustavna kategorija u BiH. Pomenuti organ nije predviđen Dejtonskim mirovnom sporazumom niti Ustavom BiH, a nije osnovan ni konsenzusom tri konstitutivna naroda u BiH – Srba, Hrvata i Bošnjaka – već odlukom tadašnjeg visokog predstavnika Volgfanga Petriča, koji je svoj intervencionizam vršio na nelegalan način – mimo ovlašćenja koja su mu dodeljena aneksom 10 Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Peto, Dejtonskim sporazumom je sudska vlast predviđena samo na nivou Republike Srpske i Federacije BiH.
Istovremeno, aneks 10 Dejtonskog mirovnog sporazuma potpisala je upravo Republika Srpska, volens nolens subjekt međunarodnog prava.
Stoga, u danima pred nama, izuzetno je važno pokazati jedinstvo srpskog naroda. Krivično djelo ni visoki predstavnik u BiH ne postoje – nisu ,,proizvod“ zakonodavnog tijela BiH niti rezolucije SB UN.
Јedino što postoji je predsjednik Republike Srpske, kao ustavna i dejtonska kategorija. Stoga je ishod presude za svakog prosječnog pravnika više nego jasan. Ipak, njen ishod po ko zna koji put ne zavisi od prava već od politike. A od ishoda presude i održivost dejtonske BiH.