Pavlović: Dejton je temeljni sporazum i ako se on sruši, BiH će nestati
Od kraja smrtonosnog građanskog rata koji je uslijedio nakon raspada komunističke Јugoslavije, BiH je živjela pod ustavom koji je osmišljen da garantuje ravnotežu moći između različitih zaraćenih zajednica. Zemlja je od tada podijeljena na dva entiteta, Republiku Srpsku i Federaciju Bosne i Hercegovine i na čelu sa visokim predstavnikom koji nije izabran niti odobren od strane UN-a, koji se snažno miješa u unutrašnju politiku.
Predstavnik kojeg Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske sve više osporava, što je nedavno dovelo do njegove osude od strane sarajevskog suda i izdavanja naloga za hapšenje protiv njega. Odbijajući da prizna legitimitet svoje osude, lider Srba u BiH nastavlja svoju akciju u cilju jačanja suvereniteta svoje Republike i do danas nije uhapšen.
U pokušaju da razumijemo političku krizu u ovoj zemlji i da bolje razumijemo gledište Srba u BiH, koje međunarodna štampa predstavlja kao separatiste, razgovarali smo sa Dušanom Pavlovićem, direktorom Centra za društveno-politička istraživanja Republike Srpske i bivšim stručnjakom Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Јugoslaviju.
ELEMENTI: Kakvi su izgledi za Republiku Srpsku u srednjoročnom periodu, da li idemo ka nezavisnosti ili barem novom Ustavu koji bi sahranio model nametnut Dejtonskim sporazumom?
DUŠAN PAVLOVIĆ Dejtonski mirovni sporazum u stvari nije "nametnuti model", već međunarodni mirovni sporazum potpisan 1995. godine, garantovan od strane velikih svjetskih sila i ratifikovan Rezolucijom 1031 Savjeta sigurnosti UN, čime postaje obavezujući dio međunarodnog prava. Republika Srpska je jedna od ugovornih strana ovog sporazuma, što joj daje jasan međunarodnopravni status. Problem nije u Dejtonskom sporazumu, već u njegovom sistematskom demontiranju, koje sprovode bosanski panislamistički politički krugovi uz podršku zapadnih globalističkih struktura.
Glavni cilj ovog procesa je ukidanje ustavnog statusa Srba i Hrvata i formiranje centralizovane Bosne i Hercegovine pod vlašću jednog naroda. Ova politika centralizacije nije zasnovana na "građanskoj državi" već na islamističkoj koncepciji politike koja ima za cilj da transformiše Bosnu i Hercegovinu u islamsku državu u srcu Evrope, u skladu sa ideologijom Muslimanske braće. Dok Evropom dominiraju sekularne demokratije, centralizacija Bosne i Hercegovine bila bi jednaka islamskoj vladavini nad dva hrišćanska naroda: Srbima i Hrvatima.
Srednjoročna strategija Republike Srpske je, dakle, da zaštiti poredak uspostavljen Dejtonskim sporazumom i njegovim aneksom 4, koji služi kao Ustav Bosne i Hercegovine, ali ako se nastavi proces uništavanja sporazuma, postaviće se pitanje političkog i pravnog statusa države. Dejton je temelj Bosne i Hercegovine, ako se sporazumi sruše, Bosna i Hercegovina će takođe nestati, a srpski narod će odlučivati o svojoj budućnosti kao suverenog političkog aktera, u skladu sa međunarodnim pravom.
ELEMENTI: Sada kada je predsjednik Dodik potpisao uredbe kojima se zabranjuje djelovanje centralnih pravosudnih institucija Bosne i Hercegovine u Republici Srpskoj, kakve će biti direktne posljedice naloga za hapšenje koji je Sarajevo izdalo protiv njega?
DUŠAN PAVLOVIĆ Polazna tačka ovog pitanja je pogrešna jer Bosna i Hercegovina nema "centralne" pravosudne institucije u dejtonskom ustavnom okviru. Sud i Tužilaštvo Bosne i Hercegovine nisu predviđeni Dejtonskim sporazumom, ali su nametnuti nezakonitim odlukama visokog predstavnika, bez saglasnosti stranaka potpisnica. Njihovo postojanje, kao i način rada, predstavljaju jasno kršenje međunarodnih mirovnih sporazuma, jer su upravnim aktima uspostavljeni iznad pravosudnih sistema konstitutivnih entiteta, a ne ustavno, odnosno u okviru Dejtonskog aneksa 4, koji ima međunarodni pravni status.
Odluka predsjednika Dodika i Narodne skupštine Republike Srpske nije ometanje pravde, već odbrana ustavnog poretka Dejtona u Bosni i Hercegovini. Nalog za hapšenje, koji je izdalo Sarajevo, nije pravni akt, već politički instrument pritiska, koji nema osnova u Ustavu. Njegov cilj nije primjena zakona, već obuzdavanje političkih predstavnika Republike Srpske koji se protive kršenju Dejtonskog sporazuma. Takva instrumentalizacija pravde nije nova: u prošlosti su te iste institucije korištene za krivično gonjenje srpskih političara i pripadnika vojske Republike Srpske, dok su kršenja zakona koja su počinile bošnjačke panislamističke političke strukture ignorisana.
Ključno pitanje nije kakve će biti posljedice takvog mandata, već šta njegovo postojanje otkriva o vladavini prava u Bosni i Hercegovini. Republika Srpska nema obavezu da prizna institucije koje djeluju izvan okvira Dejtona. Ako se instrumentalizacija pravde u političke svrhe nastavi, Bosna i Hercegovina će izgubiti ono malo ustavnog legitimiteta koji joj je ostao. Politički progon lidera jednog od dva entiteta direktno dovodi u pitanje osnovni princip Dejtona: jednakost pred zakonom konstitutivnih naroda.
ELEMENTI: Može li se postići dogovor sa hrvatskom manjinom, koja se tradicionalno suprotstavlja Srbima, ali i Muslimanima, za podjelu Bosne i Hercegovine?
DUŠAN PAVLOVIĆ Hrvati su konstitutivni narod Bosne i Hercegovine, baš kao i Srbi, i suočavaju se sa istim problemom: političkom težinom muslimanske većine. Cilj centralizacije Bosne i Hercegovine nije demokratizacija, već uspostavljanje islamske države koja primenjuje šerijatski zakon, pod kontrolom panislamističkih struktura Muslimanske braće, kao što je jasno formulisano u "Islamskoj deklaraciji" Alije Izetbegovića.
Sistematska eliminacija ustavnog koncepta konstitutivnih naroda, konsocijativne demokratije i uništavanje Dejtonskog sporazuma imaju za cilj političko potčinjavanje Srba i Hrvata u Bosni i Hercegovini. Nametanje Željka Komšića kao hrvatskog člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine, izabranog bosanskim glasovima, pokazuje da muslimanska politika u Bosni i Hercegovini koristi institucije da marginalizira hrišćanske narode i učini ih politički irelevantnim.
Republika Srpska se ne zalaže za bilo kakvu podjelu Bosne i Hercegovine, ali neće prihvatiti centralizaciju podržanu globalističkim strukturama koja bi dovela do radikalne islamizacije zemlje. Ako se pritisak na Srbe i Hrvate nastavi, Bosna i Hercegovina će se suočiti sa neizbježnom ustavnom transformacijom, jer se nijedan narod neće dobrovoljno odreći svojih kolektivnih prava.
ELEMENTI: Kako izbjeći policijski udar od strane sarajevskih vlasti?
DUŠAN PAVLOVIĆ Opasnost od jednostrane vladavine u Bosni i Hercegovini ne bi proizašla iz demokratskog procesa, već iz islamističkog i totalitarnog mentaliteta bosanske političke elite, koja koristi bezbednosne i pravosudne institucije da dominira srpskim i hrvatskim hrišćanima. Bezbjednosne organizacije kao što su OBA (Obavještajna služba) i SIPA (Državna agencija za zaštitu i istrage), kao i Sud i Tužilaštvo Bosne i Hercegovine, nisu institucije priznate Dejtonskim ustavom, već mehanizmi političke represije stvoreni kršenjem istog.
Istovremeno, bosanske vlasti, uz podršku globalističkih struktura, promovišu koncept "države građana", dok je njihov stvarni cilj da uklone hrišćane sa vlasti i osiguraju apsolutnu dominaciju muslimanske većine. Ovo je tipično za politički islam: umjesto demokratske podjele moći, institucije se koriste za potpuno eliminisanje opozicije.
ELEMENTI: Austrijska štampa je nedavno otkrila mogućnost intervencije snaga Evropske unije (EUFOR), koje su obavezane strogom neutralnošću prema Dodiku, šta da radimo sa ovim razvojem događaja?
DUŠAN PAVLOVIĆ Sama činjenica da se razmatra mogućnost vojne intervencije protiv zakonito izabranog lidera jednog od dva entiteta Bosne i Hercegovine pokazuje u kojoj mjeri se demokratski poredak i međunarodno pravo urušavaju. Intervencija EUFOR-a, raspoređena u Bosni i Hercegovini na osnovu rezolucije Savjeta bezbjednosti UN, može se posmatrati samo kao mirovna mjera, a ne kao sredstvo političke represije.
Međutim, bosansko-muslimanske strukture u Sarajevu, uz podršku dijela zapadnih globalističkih krugova, uporno pokušavaju da instrumentalizuju međunarodne vojne snage kako bi postigle svoje političke ciljeve. Ovo odražava islamistički totalitarni mentalitet, koji vršenje vlasti doživljava kao apsolutnu kontrolu nad političkim, pravosudnim i bezbjednosnim sektorom. Nema ničeg demokratskog u ovom konceptu – to je nasljeđe Muslimanske braće, duboko ukorijenjeno u bosanskom političkom tijelu.
Da bi se osigurala neutralnost EUFOR-a, neophodno je insistirati na striktnom pridržavanju mandata koji je odredio Savjet bezbjednosti UN, što znači da bi svaka jednostrana akcija protiv Republike Srbije predstavljala kršenje međunarodnog prava. U slučaju pokušaja oružane intervencije protiv Republike Srpske, to bi postavilo pitanje ne samo legitimiteta EUFOR-a, već i same Bosne i Hercegovine, jer bi dokazalo da ona nije demokratska država, već instrument u službi nacionalne i ideološke grupe.
ELEMENTI: Kakvi su izgledi za međunarodno priznanje Republike Srpske ili barem za preoblikovanje Bosne po konfederalnom modelu?
DUŠAN PAVLOVIĆ Međunarodno priznanje Republike Srpske nije stvar političke volje, već rezultat pravnog i istorijskog procesa. Republika Srpska je ugovorna strana Dejtonskog sporazuma, što joj daje jasan međunarodnopravni status u Bosni i Hercegovini. Ako se nastavi erozija Dejtona, postaviće se pitanje pravne valjanosti same Bosne i Hercegovine, jer bez Ustava koji je utvrdio Dejton, Bosna i Hercegovina kao država gubi svoj legitimitet.
Pokušaj centralizacije Bosne i Hercegovine nije samo kršenje Dejtona, već i implementacija totalitarnog političkog islama, koji, kroz globalističke strukture, koristi narativ o "državi građana" da ukine prava Srba i Hrvata. To je proces koji se primjećuje u islamizovanim državama Bliskog istoka, gdje muslimanska većina preuzima potpunu kontrolu nad institucijama i nameće šerijatski zakon pod maskom "demokratizacije".
Najrealniji scenario za budućnost Bosne i Hercegovine je konfederalizacija – povratak na originalne dejtonske principe, gdje bi entiteti uživali maksimalnu autonomiju u zajedničkom okviru. To bi bilo prirodno rješenje, jer Bosna i Hercegovina nije nacionalna država, već složena državna zajednica. Ako se dejtonska kršenja nastave, Republika Srpska će biti primorana da redefiniše svoj politički status, a u tom procesu neizbježno će se pojaviti pitanje njenog međunarodnog priznanja.
ELEMENTI: Kakve mogućnosti nudi Trampovo predsjedništvo, uzimajući u obzir velike geopolitičke preokrete koje je već pokrenulo na evropskom pozorištu?
DUŠAN PAVLOVIĆ Drugi mandat predsjednika Donalda Trampa već je doveo do ograničenja uticaja globalističkih struktura koje su podržavale centralizaciju Bosne i Hercegovine i političkog islama u regionu. Trampova administracija, kroz demontažu USAID-a, smanjila je podršku bosanskim lobijima, koji su decenijama koristili institucije kao što su Kancelarija visokog predstavnika, EU i NATO da demontira Dejtonski sporazum i stvori centralizovanu islamsku državu u Bosni i Hercegovini.
Danas Vašington više zvanično ne podržava mehanizme sudske i bezbjednosne represije protiv Republike Srpske i stoga više ne vrši pritisak na srpske političke lidere. Trampov pristup međunarodnim odnosima, uključujući i Balkan, zasniva se na političkom pragmatizmu – više nema interesa za podršku određenog tabora, već za stabilnost zasnovanu na poštovanju originalnih dejtonskih principa.
Iako SAD možda neće postati saveznik Republike Srpske, slabljenje podrške Sarajevu i smanjeni angažman globalističkih struktura otvaraju put političkoj i ekonomskoj stabilnosti srpskog entiteta, kao i mogućnosti da izgradi jaču međunarodnu poziciju na osnovu Dejtona i principa entitetskog suvereniteta.
ELEMENTI: Države EU, posebno Njemačka, su istorijski garanti BiH kakva je postojala do sada. Kakvu reakciju možemo očekivati od njih?
DUŠAN PAVLOVIĆ Njemačka i većina većih zemalja Evropske unije podržavaju proces centralizacije Bosne i Hercegovine, što znači da će nastaviti da vrše pritisak na Republiku Srpsku da oslabi svoj status uspostavljen Dejtonom. Ova politika nije motivisana interesom za stabilnost, već je dio šire globalističke strategije, u kojoj je Bosna i Hercegovina zamišljena kao regionalni model multikulturalizma, dok se u stvarnosti formira država pod islamističkom dominacijom.
Njemačka, kao ključni igrač u EU, aktivno podržava bosanskohercegovačku političku agendu, kao što je to činila tokom Drugog svjetskog rata, koristeći mehanizme sankcija, političkog pritiska i institucija kao što je Kancelarija visokog predstavnika. Njemačka politika prema Bosni i Hercegovini nije neutralna – ona je direktno usmjerena ka demontaži Dejtonskog poretka, što se jasno vidi kroz podršku njenog bivšeg ministra Kristijana Šmita, nelegitimnog visokog predstavnika koji pokušava da nametne rješenja suprotna Dejtonu zaobilazeći Savjet bezbjednosti UN.
Reakcija Njemačke i drugih zemalja Zapadne Evrope biće nastavak pritiska putem ekonomskih i političkih mjera, ali bez mogućnosti direktne intervencije. Republika Srpska mora nastaviti da insistira na međunarodnom pravu i poštivanju Dejtona, dok će zapadna globalistička politika prema Bosni i Hercegovini dugoročno izgubiti na snazi, jer dolazi u sukob sa stvarnim etnopolitičkim odnosima u Bosni i Hercegovini i rastućim suverenističkim otporom unutar EU, posebno u Njemačkoj.
ELEMENTI: U 21. vijeku da li je ponovno ujedinjenje svih Srba u jednu državu još uvijek realan projekat?
DUŠAN PAVLOVIĆ Ponovno ujedinjenje srpskog naroda nije samo nacionalni ideal, već je i pravna i geopolitička potreba, jer su Srbi jedini evropski narod kome je nasilno uskraćeno pravo na nacionalno ujedinjenje. Na Balkanu, Albanci su ostvarili svoj projekat otcjepljenjem od Kosova uz podršku Zapada, dok su Srbi obavezni da prihvate vještačke granice stvorene voljom velikih sila, a ne istorijskom realnošću. Kao rezultat ovih izbora velikih sila, Srbi su pretrpeli strašan genocid tokom Drugog svjetskog rata, a Njemačka je direktno odgovorna.
Iako jednostrano ujedinjenje trenutno nije realna opcija, međunarodni poredak se mijenja, a slabljenje globalističke zapadne hegemonije otvara mogućnost preispitivanja nepravednih odluka iz prošlosti. Republika Srpska i Srbija moraju izgraditi jedinstven politički, ekonomski i kulturni prostor, dok će geopolitički preokreti odrediti kada će srpsko pitanje biti riješeno u skladu sa istim principima koji su primijenjeni na druge narode u regionu. Istorijsko pravo srpskog naroda na ujedinjenje nije zauvijek ukinuto – ono je samo odloženo političkim okolnostima, a taj proces će zavisiti od kontinuiranog slabljenja globalističkog sistema i konsolidacije srpske nacionalne snage.
ELEMENTI: Koje mjesto za Republiku Srpsku u projektima evropskih integracija Republike Srbije?
DUŠAN PAVLOVIĆ Republika Srpska je strateški i nacionalni dio srpskog političkog tijela, a svaka politika evropskih integracija Srbije mora voditi računa o interesima i ustavnom položaju Republike Srpske u okviru dejtonske Bosne i Hercegovine. Proces pridruživanja Briselskoj Evropi nije samo tehničko pitanje, već vrlo često instrument globalističkog uticaja za političko preoblikovanje balkanskih država: na primjer, pritisak na Srbiju da ograniči svoju podršku Republici Srpskoj i da se pokloni islamističkoj koncepciji centralizovane Bosne i Hercegovine.
U tom kontekstu, Republika Srpska mora imati jasno definisan status u okviru pregovora Srbije sa EU, jer bi svaki pokušaj da se evropske integracije Srbije uslove slabljenjem autonomije bosanskih Srba predstavljao direktno kršenje Dejtonskog sporazuma i političku kapitulaciju pred globalističkom silom.
S obzirom na rastući otpor suverenističkih snaga u Evropi protiv otuđene briselske birokratije, Srbija i Republika Srpska moraju izgraditi svoj model političkog i ekonomskog razvoja, oslanjajući se na strateške partnere izvan globalističkih zapadnih struktura. Integracija nije bezuslovan proces – ako EU nastavi sa politikom ideološkog uslovljavanja i ucene, dugoročni interes Srba nije integracija po svaku cijenu, već očuvanje suvereniteta i jačanje nacionalne nezavisnosti.