Od završetka borbe Srba u BiH za crkveno-školsku autonomiju 120 godina
Cilj ovog Okruglog stola bilo je prisjećanje na žrtvu i stradanje ondašnje generacije pravoslavnih Srba za vjerska i prosvjetna prava.
U vrijeme kada nisu imali svoju državu, u doba Osmanskog i Austrougrarskog carstva, Srbi u BiH bili su oslonjeni na Crkvu i crkvene opštine, koje su bile jedine institucije koje su okupljale i organizovale pravoslavne Srbe. Zato je očuvanje crkveno-prosvjetnih opština bio preduslov narodnog opstanka.
- U Osmanskom carstvu, u Bosanskom ejaletu, crkvene opštine su štitile pravoslavni narod, predstavljale su jedinstvo pravoslavne crkve i naroda u BiH - rekla je Stojanka Lužija, Filozofski fakultet.
Cilj Okruglog stola, između ostalog, jeste očuvanje sjećanja na narodne prvake koji su žrtvovali ličnu slobodu i stečeni imetak kako bi pravoslavni Srbi očuvali stara i stekli nova crkveno-prosvjetna prava.
- Prisjećamo se nekih od nosilaca tog pokreta, koji je nastao kao direktna posljedica specifične austrougarske politike u oblasti vjerskih zajednica i oblasti školstva - istakao je Borivoje Milošević, Filozofski fakultet.
Borba Srba za crkveno-školsku autonomiju jako je bitna, dodao je Boško Branković, jer kako je istakao pokazuje koliko je naš narod, naši preci, bili svjesni svog identiteta.
- Bilo da se radi o vjerskim ili nacionalnim pravima za vrijeme austrougarske monarhije - dodao je on.
Borba za Crkveno-školsku autonomiju trajala je od 1896. do 1905. godine, a okončana je proglašenjem Uredbe o vjersko-prosvjetnoj samoupravi u Bosni i Hercegovini.