Odžak: Ni za srpsku djecu, kojih je 140 bilo zatočeno, nema pravde
Iz ovog udruženja podsjećaju da su tokom zatočeništva dvije djevojčice od 10 i nepunih 15 godina silovane.
- Najviše zatočene djece bilo je dobi od osam do 15 godina. Ona su bila zatočena u logoru u osnovnoj školi, a kasnije su smještena u privatne kuće gdje ih je čuvala vojna policija HVO-a - navode iz Udruženja "Odžak `92".
Kroz razmjenu je ukupno oslobođeno 105 djece, a ostala su slobodu dočekala kada je srpska vojska oslobodila područje opštine 15. jula 1992. godine. Nekoliko dana prije toga, 4. jula 1992. godine, razmijenjeno je 50 žena i 53 djece.
- Ako nema pravde za odrasle Srbe sa područja opštine Odžak, zar nema pravde za djecu koja su bila izložena i fizičkom, psihičkom i seksualnom zlostavljanju - pitaju u Udruženju.
Iz Udruženja su napomenuli da se do skoro vodila evidencija da je u logorima u Odžaku bilo 104 djece, ali se naknadnim istraživanjem došlo do broja od 140.
Prisjećajući se preživljenih strahota, srpski logoraši navode da su u privatnim kućama, dok je trajala okupacija područja opštine Odžak, bile zatočene srpske žene i djevojke, njih 429, koje su bile izložene seksualnom zlostavljanju.
- Ukupno je silovano 68 srpskih žena - napomenuli su iz Udruženja "Odžak `92".
Srbi sa prostora Odžaka prvo su prošli kroz logore u osnovnoj školi i fabrici Strolit, tu je bilo zatočeno 1.294 Srba, od kojih 860 muškaraca, a ostalo su bile žene i djeca.
Po oslobađanju odžačke opštine 15. jula 1992. godine 410 zatočenih muškaraca i 35 žena prebačeno je u tadašnji Bosanski Brod u logore koji su bili u Gikovom stovarištu, skladištu robne kuće Tulek i sportskoj dvorani Srednjoškolskog centra.
Oslobađanjem Broda 7. oktobra 1992. godine 208 muškaraca i jedna žena prebačeni su u logor u Orašje, a 54 muškarca u logor u Slavonski Brod gdje su proveli najmanje 90 dana, u kafani Bardak, koja je prije rata bila u vlasništvu jednog Srbina.
Posljednji logoraš sa područja opštine Odžak, koji je prebačen u logor u Orašje, razmijenjen je u Čelebiću 19. juna 1993. godine
Iz Udruženja su naglasili da su od 8. maja 1992. do 19. juna 1993 ubijena 42 srpska logoraša sa područja opštine Odžak, kao i da nije bilo srpskog sela na tom području u kojem nisu stradali njihovi mještani.
Podsjećaju da je nekolicina bivših pripadnika 102. brigade Hrvatskog vijeća odbrane osuđena na ukupno 85,6 godina zatvora, a ima i onih koji su optuženi ali su nedostupni pravosuđu BiH kao i pravosnažno oslobođenih.
Sud BiH je za ratne zločine nad zatočenim Srbima u Odžaku izrekao šest presuda i počinioce osudio na 37 godina zatvora.
Za silovanja su osuđeni Јosip Tolić na deset godina, Ilija Јurić i Јozo Đojić na po šest godina zatvora, Marijan Brnjić dva puta na po šest godina, ukupno 12 godina, dok je Albina Terzić izdržavala kaznu od tri godine zatvora zbog fizičkog zlostavljanja.
Pred Okružnim sudom u Doboju osuđena su trojica na ukupno 36 godina zatvora. Na 15 godina je 1998. godine osuđen Ferid Halilović za fizičko zlostavljanje, koji je u međuvremenu preminuo, zatim na 13 godina Senahid Ribić za ubistva, fizičko zlostavljanje i paljenje srpskih kuća, a na osam godina Mirsad Brkić za fizičko zlostavljanje, paljenje i pljačkanje srpskih kuća i ubistvo.
Pred Vrhovnim sudom Federacije BiH na šest i po godina je osuđen Rešad Mujkić za fizičko zlostavljanje zatočenih Srba.
Mirko Ćulap osuđen je pred Kantonalnim sudom u Odžaku na jednu godinu zatvora za fizičko zlostavljanje, dok je oslobođen Saša Čalušić, a Božo Matanović je pred Kantonalnim sudom u Tuzli osuđen za silovanje na zatvorsku kaznu od pet godina koju je potvrdio i Vrhovni sud FBiH.
Vrhovi sud FBiH nedavno je potvrdio oslobađajuću presudu Omeru Šaldiću koji je bio optužen za ratni zločin, odnosno za zlostavljanje u logoru u osnovnoj školi u Odžaku gdje je bio čuvar.
U Udruženju "Odžak `92" smatraju da se ustupanje ovakvih predmeta kantonalnim sudovima pokazalo kao katastrofalno, smatraju da je to pranje biografija pripadnicima 102. brigade HVO koji su počinili zločine.
Pred kantonalnim sudom Odžaku, gdje srpski logoraši iz ove opštine idu da svjedoče, troje je oslobođeno, a samo jedan je pravosnažno osuđen i to na godinu dana.
- I taj što je osuđen na godinu dana ima pravo da otkupi kaznu i bude slobodan čovjek, dok žrtvama poslije toga samo ostane osjećaj ogorčenosti, ljutnje - ističu srpski logoraši.
Iz Udruženja napominju da je pravosuđe u Odžaku podiglo optužnice protiv Mate Dragičevića i Zdenka Mikulića, koji su nedostupni organima BiH. Optužnica je podignuta i protiv Јure Čalušića, ali u ovom slučaju tek slijedi proces.
Sva trojica se terete za fizičko zlostavljanje u odžačkim logorima.
U Udruženju navode da je Mikulić pobjegao u Hrvatsku kada je optužnica podignuta protiv njega.
Podignute su i optužnice protiv Ante Golubovića i Јurice Božić, ali su i oni nedostupni pravosuđu BiH.
Ove godine, a prošle su 33 od tih nesrećnih dešavanja, prisjetiće se svega preživljenog, ali i onih koji to nisu uspjeli.
Preživjeli srpski logoraši će u četvrtak, 8. maja, u 13.00 časova položiti vijence kod centralnog spomen-obilježja u Vukosavlju, a potom će u 14.30 časova biti služen parastos za stradale u Crkvi Svetog Petra i Pavla u Novom Gradu.