Patrijarh Porfirije na Saboru SPC: Trenutna previranja u svijetu iziskuju nepokolebljivo jedinstvo
Kako je saopšteno iz SPC, kao i ranijih godina posebna pažnja je posvećena izvještaju o stanju u srpskoj južnoj pokrajni.
- Nadovezujući se na ovu temu, a potvrđujući neraskidivu vezu sa izvorištem našeg duhovnog i nacionalnog identiteta, oličenu u ličnostima naših svetih vladara, Sabor je ustanovio i jedno novo odlikovanje - orden Svetog Kneza Lazara - koje će se dodjeljivati članovima Crkve za opšte zasluge - navodi se u saopštenju.
Dodaje se da je Sabor pokazao i brigu oko unapređenja duhovnog života i organizacije SPC u rasejanju.
Kako je navedeno, u tom duhu, Sabor je obratio naročitu pažnju izveštajima o arhipastirskom radu arhijereja u dijaspori, kao i o završetku pravnih i crkveno-pravnih procesa u SAD i u Velikoj Britaniji.
Sabor je konstatovao neophodnost da se nastavi proces crkveno-pravnog ujednačavanja i u pravnim sistemima drugih država širom dijaspore u kojima SPC ima svoju jurisdikciju.
Saslušani su i analizirani izveštaji o radu Svetog Arhijerejskog Sinoda i eparhijskih arhijereja, kao i izveštaji o radu Patrijaršijskog upravnog odbora, Patrijaršijske biblioteke, Muzeja i Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve, kao i dobrotvorne fondacije "Čovekoljublje" i drugih fondacija, ustanova i službi SPC u proteklom periodu.
U tom smislu Sabor je sa dužnom pažnjom i brigom razmatrao mogućnosti unapređivanja rada crkvenih zavoda i jedinica.
U saopštenju se navodi da je Sabor saslušao izveštaje o radu svih obrazovnih ustanova SPC, kao i izveštaj saborske Komisije kojoj je povereno da pripremi predloge za reformu plana i programa srednjoškolskog obrazovanja u bogoslovskim školama SPC.
Po saslušanju, Sabor je prihvatio zaključke rada odnosne Komisije i doneo odluku o uvođenju sistema četvorogodišnjeg srednjoškolskog obrazovanja u srpskim pravoslavnim bogoslovijama koje će sa primjenom započeti već od 1. septembra školske 2025/26. godine.
Sabor je poklonio pažnju i pitanju izmena i dopuna 14. i 15. člana Ustava Srpske pravoslavne crkve koji se tiču naziva eparhija i titulature episkopa.
Kako se navodi u saopštenju, u Svetom Sinodu mandat je prestao mitropolitu braničevskom Ignjatiju i arhiepiskopu gornjokarlovačkom Gerasimu, čime će oni postati članovi zamenici u narednom periodu.
Kao članovi Sinoda u dosadašnjem mandatu ostaju mitropolit zvorničko-tuzlanski Fotije i mitropolit raško-prizrenski Teodosije, a za nove članove u predstojećem dvogodišnjem mandatu izabrani su mitropolit bački Irinej i episkop budimljansko-nikšićki Metodije.
Sabor je prihvatio prijedloge Komisije za pripremu prijedloga za proglašenje svetih SPC te će tako u Diptihe svetih biti upisani Nikodim, episkop dalmatinski, zatim ispovednik vere protosinđel Kiril (Cvjetković), sveštenik Mihailo Barbić, paroh krtoljski, sveštenik Ilija Rodić, prepodobnomučenik Јovan Stjenički, sveta i blažena Ana, majka svetog Vasilija Ostroškog, mučenici reškovački postradali od Turaka 1688. godine, prepodobnomučenici i mučenici rmanjski i mučenici garavički i bihaćko-petrovački.
Sabor se, i ove godine pozabavio duhovnim posljedicama ratnih sukoba širom svijeta te je ponovo podsjetio relevantne međunarodne institucije na stradanje pravoslavnih hrišćana u Ukrajini, Siriji, Palestini i kod nas, na Kosovu i Metohiji.
Apeluju na sve koji imaju moć da spriječe dalja krvoprolića, mržnju, netrpeljivost, nepravdu i bezakonje.
Tokom Sabora održana je i sjednica Centralnog tijela za dovršenje Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru, kojom prilikom je primljen izvještaj ovog tijela o svim dosadašnjim radovima izvršenim prilozima vjernika i uz pomoć države, kao i o preostalim radovima neophodnim da se izvedu u godini pred nama.
Patrijarh Porfirije, obraćajući se na početku prve radne sednice episkopima, kazao je da se nalazimo u turbulentnim vremenima te da trenutno previranje u svijetu, kao i u Srbiji, iziskuje nepokolebljivo jedinstvo.
- Sada više nego ikada, moramo svjedočiti da je Crkva Sabor. Ona, dakle, sabira, ne dijeli, ne poistovećuje se ni sa jednim fragmentom; ona je cjelina vjernog naroda, ona premošćuje razlike i miri - naveo je Porfirije.
Kako je dodao, mora se svjedočiti da jedinstvo Crkve prevazilazi sve zemaljske podjele.
- To jedinstvo se čuva - ne pojačanim bavljenjem, niti poistovećivanjem sa svetovnim pitanjima i nedoumicama, nego proročkom distancom od svih ovozemaljskih "sotiriologija". Јedinstvo se čuva bratskim savjetovanjem, poštovanjem našeg crkvenog predanja i apostolske vere i molitve koje nas konstituišu kao Crkvu Hristovu - naveo je on.
Kako je dodao, kada se sabiraju u Sabor, ne predstavljaju pojedinačne eparhije kao izolovane administrativne jedinice crkvenog upravljanja, već kao nosioci jednog i nedeljivog episkopata Hristovog, svjedočeći o sabornoj punoći Crkve koja se projavljuje na svakom mjestu.
- Ne sastajemo se, stoga, samo radi rasprave o administrativnim pitanjima crkvenog života već prvenstveno radi zajedničkog duhonosnog rasuđivanja o životu Crkve Hristove u našem istorijskom vremenu i prostoru - poručio je patrijarh Porfirije.
Ovogodišnje zasjedanje Sabora SPC proteklo je u atmosferi obeležavanja dva velika jubileja - 1.700 godina od Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji i 850 godina od rođenja Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa i prosvetitelja.
Kako se dodaje, oba jubileja biće proslavljena u toku ove godine liturgijskim sabranjima, kao i naučnim skupovima, prigodnim akademijama, konferencijama, okruglim stolovima i izložbama u Beogradu i u eparhijama SPC.
Redovno zasjedanje Sabora SPC održano je u Hramu Svetog Save u Beogradu od 13. do 17. maja, a 14. maja u kripti Hrama Svetog Save započeo sa radnim dijelom zasjedanja.
Tokom zasjedanja, po već utvrđenoj tradiciji, episkopi su posjetili kraljevski dom Karađorđevića, na poziv prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića, u čije ime ih je kao domaćin dočekao princ nasljednik Filip Karađorđević.