Od sutra obilježavanje 84 godine godine od ustaškog zločina nad Srbima u Prebilovcima
U Hramu Hristovog vaskrsenja u 18.00 časova biti služeno praznično večernje bogosluženje, dok će u 19.00 časova u Domu kulture biti upriličen duhovno-umjetnički program.
Obilježavanje će biti nastavljeno u srijedu, 6. avgusta, kada će u Hramu Hristovog vaskrsenja u 9.00 časova biti služena Sveta arhijerejska liturgija.
Pomoćnik ministra boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Nebojša Vidaković rekao je da su ustaše izvršile genocid nad Srbima u Hercegovini, gdje je bilo oko 110 stratišta, od kojih su većina bile kraške jame poput Golubinke, Korićanke, Јagodnjače, Pandurice, Ržanog dola i mnogih drugih.
- Samo u Prebilovcima ubijeno je 830 Srba, dok iz 57 porodica niko nije preživio pogrom - naveo je Vidaković.
On je podsjetio da su nakon Drugog svjetskog rata komunističke vlasti Јugoslavije sprečavale ekshumacije kostiju iz jama, a 1961. godine su otvori jama zabetonirani.
- Prvi parastos prebilovačkim žrtvama na Šurmancima služen je 1990. godine i pokrenuta je akcija za ekshumaciju prebilovačkih žrtava. Iz 12 jama izvađene su kosti oko 4.000 Srba i položene u kriptu Spomen-hrama u Prebilovcima - rekao je Vidaković.
On je naveo da je 1992. godine nakon što je Hrvatska vojska i Hrvatsko vijeće odbrane zauzeli Prebilovce hram sa kriptom i pohranjenim kostima miniran.
Hram Vaskrsenja Hristovog u Prebilovcima sagrađen je i osveštan 2015. godine u znak sjećanja na oko 4.000 Srba donje Hercegovine koje su ustaše ubile u Drugom svjetskom ratu, a Srpska pravoslavna crkva /SPC/ je iste godine kanonizovala te žrtve.
Ovaj praznik ustanovljen je u kalendaru na datum kada su ustaše 1941. godine zvjerski ubile više od 850 mještana ovog sela, uglavnom žena i djece i bacile u jamu u Šurmancima nadomak Međugorja.
Ovaj zločin je u bivšoj Јugoslaviji prikrivan, a 1961. godine jame u koje su bacani Srbi su zabetonirane.
Otkopavanje 13 jama na području donje Hercegovine počelo je 1990. godine, a kosti više od 4.000 Srba 4. avgusta 1991. godine su sahranjene u spomen-kosturnicu u Prebilovcima.
U junu 1992. godine tokom ofanzive "Čagalj" pripadnici HOS-a i HVO-a minirali su spomen-kosturnicu.
Po povratku Srba u Prebilovce poslije 2000. godine, ostaci kostiju su sakupljeni, a po izgradnji Hrama Vaskrsenja Hristovog počivaju u njegovoj kripti.
Hram u Prebilovcima sagrađen je uz pomoć tadašnjeg predsjednika Srpske Milorada Dodika i zahvaljujući donacijama Srba u dijaspori.
Urađen je po uzoru na Crkvu Hristovog groba u Јerusalimu koja je simbol vaskrsenja i života, a od tada do danas Prebilovci su mjesto koje opominje i prkosi svima koji misle da se jedan narod može istrijebiti sa svoga vjekovnog ognjišta.
Јapanski list "Asahi Šimbun" svrstao je Prebilovce na četvrto mjesto po stradanju u 20. vijeku.