"NATO kraj jedne ere - pomjeranje globalnih odnosa moći" - Pred Evropom težak izbor (VIDEO)
Unutar Alijanse prisutne su ozbiljne napetosti, naročito kada je riječ o povećanju izdvajanja za vojne budžete. Najave da bi članice NATO saveza ubuduće morale da ulažu i do pet odsto BDP-a u odbranu izazvale su negodovanje u pojedinim državama, jer, prema riječima stručnjaka, za manje evropske zemlje znači smanjenje osnovnih sredstava.
- Zato što veći izdaci za kupovinu vojne opreme znači manje izdataka za socijalna pitanja usljed ovih ekonomskih problema, demografskih problema koje imamo – mi tek možemo da zamislimo šta će se dešavati u Sjevernoj Makedoniji, Crnoj Gori, Bugarskoj, Rumuniji - rekao je Dušan Proroković viši naučni saradnik Instituta za međunarodnu politiku, Beograd.
Dok Sjedinjene Američke Države redefinišu svoju politiku i sve više usmjeravaju pažnju ka Aziji i Pacifiku, Evropa, prema riječima stručnjaka, nema jasan odgovor na promjene u globalnoj ravnoteži snaga.
U Njemačkoj, Francuskoj i Velikoj Britaniji vidljivi su politički potresi, a koncept evropske odbrane sve češće se razmatra kao paralelan, pa čak i alternativan NATO savezu.
- Vidimo da se pojavljuju drugačija razmišljanja u pristupu NATO-u. Od onog povećanja sa dva odsto na pet odsto BDP-a za odbranu svake od zemalja u skladu sa svojim BDP-om pa do toga da EU ima namjeru da investira negdje oko 800 milijardi dolara u tehnološki razvoj i razvoj odbrambenog sektora - kaže Miloš Šolaja profesor FPN BL.
Mora Evropa, dodaje Božidar Forca, Fakultet za poslovne studije i pravo u Beogradu, naći način da ne bude previše odmaknuta od Rusije.
- Ne smije iskopati rov sa Rusijom. U tom smislu, mislim da male zemlje Evrope treba da slijede taj put do svoje zajedničke bezbjednosti - navodi Forca.
Učesnici konferencije upozoravaju da se svjetska scena ubrzano mijenja. Јedan od zaključaka jeste i da će odluka NATO saveza o povećanju odbrambenih izdataka na pet odsto BDP-a imati duboke političke implikacije i frustracije unutar saveza. Saglasni su da je u multipolarnom svijetu, koji predstavlja novu realnost u međunarodnim odnosima, Evropa na raskrsnici suočena sa konkurencijom SAD, Kine i Rusije.