Objavljena nova lista najmoćnijih pasoša, SAD prvi put nisu među prvih deset; Gdje je BiH?
Šta jedan pasoš čini moćnim? Odgovor je jednostavan - otvorenost za putovanja, odnosno mogućnost da se uputite u što više destinacija širom sveta bez potrebe za vizom.
Lista najmoćnijih pasoša u 2025.
1. Singapur (193 destinacije)
2. Јužna Koreja (190)
3. Јapan (189)
4. Nemačka, Italija, Luksemburg, Španija, Švajcarska (188)
5. Austrija, Belgija, Danska, Finska, Francuska, Irska, Holandija (187)
6. Grčka, Mađarska, Novi Zeland, Norveška, Portugalija, Švedska (186)
7. Australija, Češka, Malta, Poljska (185)
8. Hrvatska, Estonija, Slovačka, Slovenija, Ujedinjeni Arapski Emirati, Ujedinjeno Kraljevstvo (184)
9. Kanada (183)
10. Letonija, Lihtenštajn (182)
11. Island, Litvanija (181)
12. SAD, Malezija (180)
Henli pasport indeks, jedan je od nekoliko rangiranja koji mere mogućnosti pasoša, a na njegovoj rang-listi najmoćnijih pasoša za 2025. prvi put se među prvih deset nisu našle Sjedinjene Američke Države, koje sada zauzimaju 12 mjesto.
Tri azijska pasoša sada prednjače na vrhu liste - Singapur, sa bezviznim pristupom 193 destinacije širom svijeta; Јužna Koreja - sa pristupom 190 zemalja i Јapan, čiji državljani bez vize mogu da putuju u 189 država.
Srbija se našla na 36. mestu, sa bezviznim pristupom 137 zemalja.
Od zemalja iz regiona, najbolje plasirana je Mađarska koja zauzima šesto mesto na rang-listi, ali su se među prvih deset našle i Slovenija i Hrvatska, koje dijele osmu poziciju. Rumunija je 13. mjesto na listi, a Bugarska je zauzela samo poziciju niže.
Sjeverna Makedonija 42. mjesto, Crna Gora zauzela je 43. mjesto, a Bosna i Hercegovina 47. poziciju.
Šta je uzrok pada Amerike na rang-listi
SAD su 2014. godine bile na prvom mjestu ove rang-liste, a u julu ove godine su se i dalje držale među prvih 10.
Ipak, u aprilu je Brazil povukao bezvizni režim za građane SAD, Kanade i Australije zbog nedostatka reciprociteta.
Kina je uvela gostoljubiviju politiku, nudeći izuzeća od viza za desetine uglavnom evropskih zemalja, uključujući Nemačku i Francusku, ali SAD nisu prošle taj izbor.
Papua Nova Gvineja i Mjanmar su takođe izmenile svoje politike ulaska, što je podiglo rang drugih pasoša, a dodatno narušilo rang američkih.
Konačni udarac, navodi se u najnovijem izveštaju, bilo je pokretanje novog sistema elektronskih viza u Somaliji i isključivanje SAD iz najnovijih bezviznih dodataka od strane Vijetnama .
- Opadanje snage američkog pasoša tokom posljednje decenije je više od puke promene rang-liste – to signalizira fundamentalnu promenu u globalnoj mobilnosti i dinamici meke moći - rekao je Kristijan H. Kelin, predsednik kompanije Henley & Partners.
Nagli uspon Kine
Britanski pasoš, koji je 2015. godine bio na vrhu liste, takođe je pao na najnižu poziciju ikada, spustivši se za dva mjesta od jula, sa šestog na osmo mesto.
Tokom protekle decenije u kojoj su Velika Britanija i SAD bilježile pad na listi, Kina je upisivala nagli uspon - popevši se sa 94. mjesta, koje je zauzimala 2015. godine, na 64. mjesto u 2025. godini, dobivši bezvizni pristup za još 37 destinacija u tom periodu.
Henli pasport indeks ukazuje na nedavne poteze Kine - odobravanje bezviznog režima Rusiji, nove sporazume sa zemljama Persijskog zaliva, Јužnom Amerikom i nekoliko evropskih zemalja - kao primere tekuće strategije Pekinga za povećanu otvorenost.
I UAE beleže veliki uspeh, popevši se za 34 mjesta u poslednjoj deceniji, sa 42. na osmo mjesto.
Na suprotnom kraju liste, na poslednjem mjestu (106.) ostaje Avganistan sa bezviznim pristupom samo 24 destinacije, dve manje nego na početku ove godine. Sirija je na 105. mjestu (sa 26 destinacija), a Irak na 104. mjestu (sa 29 destinacija).
Henli pasport indeks, koji je kreirala londonska konsultantska firma za globalno državljanstvo i boravak Henley & Partners koristi ekskluzivne podatke Međunarodnog udruženja za vazdušni saobraćaj.